O πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ θα κάνει Πρωτοχρονιά στην Θεσσαλονίκη, καλεσμένος του δημάρχου της πόλης Γιάννη Μπουτάρη. Θα είναι μια επίσκεψη «ιδιωτική» όπως ανακοινώθηκε σήμερα στα Σκόπια, θα είναι όμως και μια επίσκεψη αρκούντως συμβολική εν όψει ενός εξαμήνου που, όπως όλα δείχνουν, εμπεριέχει ισχυρές πιθανότητες απεγκλωβισμού από μια εθνική παγίδα που διαρκεί εδώ και 25 χρόνια.

Ads

«Υπάρχει αποφασιστικότητα και από τα δύο μέρη» ήταν το μήνυμα που έστειλε χθες ο, μετριοπαθής σε σχέση με τους προκατόχους του Ζάεφ, αποτυπώνοντας την πραγματική βούληση που υπάρχει τόσο στα Σκόπια όσο και στην Αθήνα να επέλθει επιτέλους η λύση στο Μακεδονικό. Είναι μια λύση που, όπως έχουν σαφώς δείξει, επιθυμούν η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες, είναι η λύση που έχει ανάγκη η ΠΓΔΜ για να ανοίξει ο δρόμος ένταξής της στις ευρωατλαντικές δομές, και είναι επίσης μια λύση που προϋποθέτει ο στρατηγικός και εθνικός στόχος της Ελλάδας για αναβάθμιση του γεωπολιτικού και οικονομικού της ρόλου στην περιοχή.

Το ιδανικό σενάριο θα ήταν να «συναντηθούν» αυτές οι επιδιώξεις και να επέλθει συμφωνία στο θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ έως τον Ιούνιο και την σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ. Για να συμβεί όμως αυτό, το εγχώριο πολιτικό σύστημα πρέπει να υπερβεί τις αγκυλώσεις ενός λαϊκίστικου και επικίνδυνου εθνικισμού και, κυρίως, τις υποκριτικές και μικροπολιτικές πρακτικές δεκαετιών.

Ο παράγων Καμμένος

Για την κυβέρνηση, παρά τον ειδικό «παράγοντα Καμμένου», τα πράγματα δείχνουν μάλλον καθαρά: Ο ΣΥΡΙΖΑ και ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας προσεγγίζουν το ζήτημα με εθνικό ρεαλισμό και επιδιώκουν την λύση. Από την πλευρά του, ο συγκυβερνών πρόεδρος των ΑΝΕΛ και υπουργός Αμυνας Πάνος Καμμένος επανήλθε σήμερα στο θέμα, επαναλαμβάνοντας ότι δεν θα αποδεχθεί οποιαδήποτε ονομασία εμπεριέχει το όνομα Μακεδονία. Το εάν θα παραμείνει αμετακίνητος σ’ αυτή τη θέση, είτε για λόγους ιδεολογικής συνέπειας είτε για λόγους εκλογικής επιβίωσης, θα φανεί τους επόμενους μήνες και αναλόγως θα κληθεί να διαχειριστεί το εσωτερικό ζήτημα και η κυβέρνηση.

Ads

Για την Νέα Δημοκρατία, ωστόσο, η αναζωπύρωση της κινητικότητας περί το Μακεδονικό αναδεικνύει τον ορισμό της ευκαιριακής αντιπολίτευσης και της… μη θέσης σε ένα μείζον εθνικό θέμα. Η ηγεσία της ΝΔ και ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιλέγουν να ετεροπροσδιοριστούν κρυπτόμενοι πίσω από τον Πάνο Καμμένο και, αντί να πουν ποια είναι η πρόταση του κόμματος για το Μακεδονικό, διακηρύσσουν πως εάν ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ δεν καταλήξουν σε κοινή θέση τίθεται ζήτημα δεδηλωμένης για την κυβέρνηση.

Γραμμή Μητσοτάκη ή Σαμαρά;

Το επίδικο πίσω από αυτό το κρυφτό μάλλον το έθεσε καθαρά σήμερα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος απευθυνόμενος όχι στον Κυριάκο Μητσοτάκη αλλά στην αδελφή του Ντόρα Μπακογιάννη: «Αναμένουμε να μας πει», δήλωσε, «αν η θέση της σημερινής Ν.Δ. είναι αυτή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη ή του Αντώνη Σαμαρά για την εξεύρεση λύσης».

Η… μη απάντηση στο ερώτημα αυτό, άλλωστε, είναι και το μεγάλο πρόβλημα της ΝΔ εδώ και 25 χρόνια. Το 1993 ο Αντώνης Σαμαράς έριξε την κυβέρνηση Μητσοτάκη, ουσιαστικά, στο όνομα του Μακεδονικού. Το 2008 η κυβέρνηση Καραμανλή στη σύνοδο του Βουκουρεστίου άσκησε βέτο στην ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ θέτοντας ως όρο να επιλυθεί προηγουμένως το ονοματολογικό στο πλαίσιο σύνθετης ονομασίας με γεωγραφικό προσδιορισμό.

Εκτοτε, λίγα πράγματα έχουν αλλάξει κι ακόμη λιγότερα έχουν αποσαφηνιστεί στην συντηρητική παράταξη. Ο ίδιος ο Αντώνης Σαμαράς δεν έχει πάρει στην παρούσα φάση δημόσια θέση. Κι ο «αντ’ αυτού» αντιπρόεδρος Αδωνις Γεωργιάδης είναι ο εμπνευστής της  γραμμής «εάν δεν συμφωνήσει ο Καμμένος, δεν συμφωνούμε κι εμείς» – μιας γραμμής βολικής όσο και εξόχως μικροπολιτικής.

Ανάλογη είναι η δημόσια σιωπή και από το στρατόπεδο Καραμανλή. Ανεπισήμως, οι προσκείμενοι στον πρώην πρωθυπουργό βουλευτές διαρρέουν ότι η “εθνική γραμμή” παραμένει εκείνη του Βουκουρεστίου. Οι πλέον παρατηρητικοί, όμως, εντός ΝΔ επισημαίνουν ότι η μόνη που υπενθυμίζει τον “γεωγραφικό προσδιορισμό” πέραν της σύνθετης ονομασίας είναι η Ντόρα Μπακογιάννη. Και δείχνουν, επίσης, ως μη αμελητέα παράμετρο την αποκατάσταση των σχέσεων Καραμανλή με τον αμερικανικό παράγοντα, μέσα και από τις τακτικές επαφές του με τον πρεσβευτή Τζέφρι Πάιατ.

Μεταξύ των δύο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται να έχει κάνει μέχρι στιγμής την χειρότερη – σε επίπεδο εθνικού συμφέροντος – επιλογή. Συντάσσεται με τη γραμμή Αδωνι και παίζει ξανά το «χαρτί» Καμμένου, υιοθετώντας το νέο εφεύρημα των πιο ακραίων εκ των συμβούλων του: Το «στοίχημα» ότι η πτώση της κυβέρνησης που δεν ήρθε με το τρίτο Μνημόνιο, θα έρθει με το Μακεδονικό…