Με έντονη αγωνία, αλλά χωρίς πολλές προσδοκίες αναμένει η πλειονότητα των επαγγελματιών στον χώρο της εστίασης το άνοιγμα των καταστημάτων τους την ερχόμενη Δευτέρα. Υπάρχουν μάλιστα ουκ ολίγες εκτιμήσεις ότι ένα μεγάλο ποσοστό των επιχειρηματιών του χώρου είτε θα κρίνει ασύμφορη μια τέτοια κίνηση, επιλέγοντας τελικά να τα κρατήσει κλειστά, είτε δεν θα μπορέσει να ανοίξει λόγω των προβλέψεων των νέων κανόνων «κοινωνικής αποστασιοποίησης».

Οι περισσότεροι άλλωστε έχουν υπόψη ότι η όποια επαναλειτουργία των μαγαζιών έρχεται με φόντο τα συσσωρευμένα χρέη από πάγια έξοδα 2,5 μηνών, κατά τους οποίους δεν εισέπραξαν το παραμικρό. Το δε πρόβλημα ρευστότητας είναι ορατό «δια γυμνού οφθαλμού», ενώ τα πρόσφατα μέτρα της κυβέρνησης να κρίνονται εν πολλοίς απογοητευτικά.

Πώς βιώνουν όμως οι ίδιοι οι επιχειρηματίες την «δύσκολη» επαναλειτουργία της εστίασης;

Η «θηλιά» των συσσωρευμένων χρεών

«Υπάρχει πολύ μεγάλος προβληματισμός, άγχος, αγωνία, που προκύπτει στις συζητήσεις όλων των συναδέλφων σχετικά με το τι θα συναντήσουμε από Δευτέρα» επισημαίνει μιλώντας στο tvxs η Έλενα Αγγελίδου, η οποία διατηρεί καφετέρια στην Μεταμόρφωση και προσθέτει: «Είναι δεδομένο πως κάποια μαγαζιά δεν θα ανοίξουν, ιδιαίτερα εκείνα που δεν έχουν το πλεονέκτημα μιας πλατείας, που έχει το δικό μου».

Συνεχίζοντας μάλιστα σημειώνει πως η εν λόγω ιδέα ενυπάρχει και σε άλλους επαγγελματίες του χώρου, αλλά με διαφορετικό σκεπτικό.

«Μιλώντας με συναδέλφους, διαπίστωσα ότι πολλοί θα ήθελαν -κι εγώ θα το έκανα ευχαρίστως- να μην ανοίξουμε σε ένδειξη αντίδρασης» αναφέρει χαρακτηριστικά και σημειώνει: «Κι αυτό γιατί επί της ουσίας μέτρα ελάφρυνσης για εμάς δεν έχουν ληφθεί. Θα σου πουν ότι υπάρχει η μείωση 40% του ενοικίου. Ναι, αλλά συνεχίζουμε να πληρώνουμε ένα 60%, το οποίο δεν εισπράττουμε από πουθενά. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι πέρα από τα πάγια που φορτωθήκαμε, έχουμε και ένα χαμένο τζίρο να αντιμετωπίσουμε. Κανείς όμως δε μιλάει για αυτό.  Δε μας έχουν απαλλάξει από κάτι, έχουν κάνει απλά αναστολές πληρωμών, κάτι που σημαίνει ότι από Σεπτέμβρη θα τα βρούμε μπροστά μας και μαζεμένα. Δεν παει να βάλει και δόσεις; Εκεί θα μας περιμένουνε».

«Ακόμη και το ΦΠΑ που μειώνει, καλώς κάνει και το μειώνει αλλά είναι για πέντε μήνες και στα μισά είδη. Εμείς όμως έχουμε ήδη συσσωρεύσει χρέος από τους χαμένους 2,5 μήνες. Στη δική μου επιχείρηση για παράδειγμα φτάνει τα έξι χιλιάδες ευρώ. Αυτά δεν τα είχα εγώ στην πλάτη μου, πλέον όμως τα έχω» υπογραμμίζει.

«Πονοκέφαλος» οι οδηγίες αποστασιοποίησης

«Αυτή τη στιγμή υπάρχει τεράστιο πρόβλημα. Όλα τα μαγαζιά είναι χρεωμένα από το πουθενά. Θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι τα καταστήματα εστίασης έχουν πάρα πολλά πάγια, τα περισσότερα από τα οποία δεν τα γνωρίζει καν ο κόσμος» σημειώνει από τη μεριά της η Μελίνα Χαριτάτου, η οποία έχει συνεταιριστικό κατάστημα εστίασης στο Παγκράτι.

«Δεν ξέρουμε λοιπόν αν και πώς μπορεί να συντηρηθεί ένα μαγαζί. Ας μην ξεχνάμε πως με όσα συνέβησαν εμείς χάσαμε δύο από τους καλύτερους μήνες μας. Τα μαγαζιά στα κέντρα των πόλεων έχουν τέσσερις μήνες που χτυπάνε peak, κι αυτοί είναι ο Απρίλης, ο Μάης, ο Σεπτέμβρης και ο Οκτώβρης. Αυτό συμβαίνει γιατί αυτούς τους μήνες τα μαγαζιά είναι γεμάτα μέσα-έξω. Εκεί βγάζουν τα λεφτά και για το καλοκαίρι και για τα τραπεζοκαθίσματα και για πάρα πολλά πράγματα. Έτσι όπως ήρθαν τα πράγματα αυτούς τους μήνες ήμασταν “ταμείο μηδέν”» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Επιπλέον, άμα τη επαναλειτουργία των μαγαζιών προκύπτουν και άλλα ζητήματα, όπως λέει.

«Αυτή τη στιγμή κανείς δεν ξέρει πώς ακριβώς θα δουλέψουμε βάσει των νέων οδηγιών. Κι αυτό γιατί κανείς δεν έχει πει τι θα γίνει στην πραγματικότητα και τι σημαίνει κάτι τέτοιο για τον κόσμο που μπορώ να εξυπηρετήσω κάθε μέρα» τονίζει κυρία Χαριτάτου και προσθέτει:

«Εμείς δεν έχουμε σαφείς οδηγίες κι αυτό είναι που τρομάζει πολλούς. Δεν υπάρχει με άλλα λόγια κάτι αποτυπωμένο γραπτά. Εκτός δηλαδή από τις μαθηματικές πράξεις που πρέπει να κάνουμε για το πόσοι μπορούν να κάθονται σε 20 τετραγωνικά, δεν υπάρχει πρόβλεψη για το τι κάνουμε σε κάθε περίπτωση. Ζούμε μέσα σε με μια μόνιμη φοβία. Δεν υπάρχει κάποια υπηρεσία που να σε βοηθάει σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των μέτρων. Φοβάσαι δηλαδή ότι με το που θα ανοίξεις, θα έχει απέναντί σου ένα εχθρικό κράτος, το οποίο μπορεί ανά πάσα στιγμή να σε φορτώσει με πρόστιμο, πριν καν το καταλάβεις».

Αναφορικά με τα μέτρα δείχνει μάλλον επιφυλακτική.  «Σε ποια μέτρα αναφερόμαστε; Να πάρω δάνειο για παράδειγμα; Δε θα το κάνω. Μιλάμε για πολύ έμμεση βοήθεια και πάλι στη δική μας πλάτη» καταλήγει.

«Κοροϊδία» τα κυβερνητικά μέτρα

Απαισιόδοξος εμφανίζεται και ο Δημήτρης Χριστοφορίδης, ο οποίος γνωρίζει καλά τον χώρο της εστίασης ως προμηθευτής πολλών καταστημάτων αλλά και με την ιδιότητα του μέλους του ΔΣ της ΓΣΕΒΕΕ, οποίος αναλύοντας τα δεδομένα αναφέρει:

«Η εκτίμηση που υπάρχει είναι ότι περίπου ένα 20% των μαγαζιών είτε -πρώτον και κύριον- γιατί είναι οικονομικά ασύμφορο, είτε γιατί υπάρχουν μαγαζιά που δεν έχουν εξωτερικό χώρο. Υπάρχουν τέτοια μαγαζιά, γιατί ας μην ξεχνάμε πως όταν αναφερόμαστε στην εστίαση δε μιλάμε μόνο για εστιατόρια και ταβέρνες, αλλά αναφερόμαστε επίσης σε καφενεία, καφετέριες και όλα αυτό το πλέγμα. Υπάρχουν λοιπόν  μαγαζιά που ούτε έχουν εξωτερικό χώρο ούτε και μπορούν να αποκτήσουν ακόμη κι αν τους δώσει τη δυνατότητα ο οικείος δήμος.Ο τρίτος λόγος που δε θα ανοίξουν -κι έχει συνάφεια με τον πρώτο- είναι ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις».

Επιπλέον, ο κύριος Χριστοφορίδης αναφέρει:  «Ταυτόχρονα, το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι πως όσοι ανοίξουν -που θα είναι η πλειοψηφία- θα το κάνουν με περίπου σε ένα 50% ή 60% -στην καλύτερη περίπτωση- της δυναμικότητάς τους. Με άλλα λόγια, αν κάποιος έβγαζε έξω 10-15 τραπέζια τώρα θα μπορεί να βγάλει τα μισά έστω λίγο παραπάνω από τα μισά».

Επιπλέον, αφήνει αιχμές κατά της κυβέρνησης αναφέροντας: «Ο κόσμος απογοητεύτηκε πλήρως από τις χθεσινές εξαγγελίες. Κι αυτό γιατί επί της ουσίας για την εστίαση δεν υπήρξε καμία ανακοίνωση. Η μόνη που θα μπορούσε να πει κανείς ότι υπήρξε, αφορούσε όσους φτιάχνουν καφέ, όπου το ΦΠΑ μειώθηκε από το 24% στο 13%, κι αυτό για πέντε μήνες. Η μεγαλύτερη κοροϊδία βέβαια έχει να κάνει με την ιστορία της προκαταβολής φόρου, όπου ειπώθηκε ότι θα υπάρξει μείωση αλλά θα σας πούμε στο τέλος Ιουλίου, όταν θα πρέπει να καταβληθεί η πρώτη δόση, τι θα γίνει ακριβώς».

«Η εστίαση αντίθετα περίμενε έστω μικρή μείωση στον ΦΠΑ, αλλά δεν την είδε. Η χρηματοδότηση που ανακοινώθηκε μέσω δανείων αφορά μια διαδικασία, στην οποία το 60% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων δεν μπορεί να μπει έτσι όπως λειτουργούν οι τράπεζες, καθώς όλο και κάτι χρωστάει. Το μόνο λοιπόν που ακούσανε είχε να κάνει με  την επέκταση του μειωμένου ενοικίου και για τους μήνες του καλοκαιριού. Όλα τα άλλα έχουν πάρει αναστολή για το τέλος για το τέλος Αυγούστου και το τέλος Σεπτέμβρη, όπου εκεί κατά τη γνώμη μου θα γίνει το μεγάλο κραχ» συνεχίζει.

«Φοβάμαι λοιπόν ότι η εικόνα δε θα είναι καλή. Μακάρι να διαψευστώ αλλά το οικονομικό κραχ για όλους μας θα γίνει τον Σεπτέμβριο. Κι αυτό γιατί τότε θα κληθούμε να πληρώσουμε μαζεμένες τις τέσσερις δόσεις του ΕΦΚΑ, θα κληθούμε να πληρώσουμε δόσεις δανείων που δεν είμαστε υποχρεωμένοι να πληρώσουμε αυτή τη στιγμή και μια σειρά από άλλα πράγματα, όπως ΙΚΑ κλπ» καταλήγει.

Μεγάλο το πρόβλημα ρευστότητας

«Τα πάντα ξεκινάνε πλέον από το μηδέν. Και ιδιαίτερα στο κομμάτι της εστίασης, όπου λόγω του κοροναϊού έχει αλλάξει η συμπεριφορά των καταναλωτών, έχει αλλάξει ο τρόπος που λειτουργούν τα μαγαζιά, με τις νέες συνθήκες λειτουργίας να είναι πάρα πολύ δύσκολες» υπογραμμίζει από τη δική του μεριά ο Γιάννης Χριστόπουλος, ο οποίος διατηρεί εστιατόριο στην περιοχή του Ρέντη.

«Παράλληλα, ούτε η χρονική συγκυρία ευνοεί αυτού του είδους την επιχειρηματικότητα. Υπάρχει άλλωστε έντονη έλλειψη ρευστότητας από την πλευρά των επιχειρήσεων με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να ανοίξουν. Στην  πραγματικότητα τα μαγαζιά δεν συνεχίζουν τη λειτουργία τους. Όποιο κατάστημα εστίασης ανοίξει, είναι σα να ξεκινάει από την αρχή» σημειώνει ο κύριος Χριστόπουλος.

Ταυτόχρονα, επισημαίνει ότι «το πρόβλημα ρευστότητας σε όλη την αλυσίδα της εστίασης, όχι μόνο στα καταστήματα, αλλά σε όλα τα επιτελικά σημεία -στους προμηθευτές, στις πρώτες ύλες- θα επιβαρύνει και κατά πόσο θα ανοίξουν πολλοί αλλά και πώς θα λειτουργήσουν».

«Σε όλα αυτά ο “Άγνωστος Χ” είναι η συμπεριφορά του καταναλωτή. Ο Έλληνας δηλαδή έχει δημιουργήσει ήδη καινούργια πρότυπα κατανάλωσης, τα οποία δεν ξέρουμε κατά πόσο θα τα ακολουθήσει» καταλήγει ο κύριος Χριστόπουλος.

Ιδιαίτερα απογοητευμένος -ιδιαίτερα από τη στάση της κυβέρνησης- εμφανίζεται τέλος ο Νεκτάριος Βενιζέλος, ο οποίος διατηρεί εστιατόριο στη Δάφνη.

«Κανείς δεν έχει βγάλει άκρη αναφορικά με όσα είπε ο πρωθυπουργός, δεν ξέρουμε τι θα ισχύσει και τι όχι. Αν δεν υπάρξει σοβαρή εξειδίκευση, ο καθένας θα έχει καταλάβει κάτι διαφορετικό. Έτσι όπως είναι πάντως τα πράγματα, δεν υπάρχει περίπτωση βιωσιμότητας» λέει χαρακτηριστικά, ενώ εκτιμά πως το πλήγμα στην εστίαση είναι τόσο μεγάλο, ώστε δεν μπορεί να προβλέψει ’αν και πότε θα συνέλθει».

«Το βασικό πρόβλημα είναι της ρευστότητας. Ένα πρόβλημα είναι ότι κλείνοντας μας ξαφνικά στα μέσα Μάρτη, ό,τι είχαμε μέσα στα ψυγεία πήγε χαμένο. Αυτό είναι ένα σοβαρό ποσό που χάθηκε για κάθε μαγαζί. Το να ξαναγεμίσει κάποιος τα ψυγεία για να ξαναλειτουργήσουν τα μαγαζιά, απαιτεί επίσης ένα πολύ σοβαρό ποσό. Με αυτά τα δεδομένα, θα αντιληφθούμε πως τα 800 ευρώ που μας έδωσε για τους 2,5 μήνες που είμαστε κλειστοί, είναι στην πραγματικότητα ένα τίποτα. Σε ό,τι έχει να κάνει δε με τα ενοίκια, όσοι έχουν μεγάλα μαγαζιά αυτά είναι υπέρογκα, με αποτέλεσμα η μείωση 40% να φαντάζει πολύ μικρή. Όταν δηλαδή έχει μηδέν τζίρο, να πληρώσεις 60% του ενοικίου; Από που να τα βρεις για να τα δώσεις αυτά τα λεφτά;» διερωτάται ο κύριος Βενιζέλος.