Εάν οι χαμηλής κλίμακας μεν, υπαρκτές δε, εντάσεις στην χθεσινή Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ στέλνουν κάποια καθαρά μηνύματα για το, εγγύς, μέλλον, αυτά είναι δύο: Το πρώτο είναι πως ο Αλέξης Τσίπρας είναι αποφασισμένος να προχωρήσει στο άνοιγμα και τον μετασχηματισμό του κόμματος βάζοντας την προσωπική πολιτική του σφραγίδα. Το δεύτερο είναι πως δεν θα πρόκειται για ένα ανέφελο καθώς ο σχεδιασμός που προωθεί ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ συναντά ενστάσεις και διαφωνίες. Και ένας εξ αυτών που διαφωνούν σε κομβικές παραμέτρους του είναι σίγουρα ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.

Χθες, ο πρώην υπουργός Οικονομικών και νυν κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ πήρε τον λόγο μετά τον Αλέξη Τσίπρα και εξέφρασε την διαφωνία του για δύο ζητήματα – είπε αφενός ότι δεν υπήρχε ατζέντα συζήτησης και κατέστησε σαφές ότι έχει ενστάσεις για τον τρόπο που επελέγη το νέο ηγετικό επιτελείο της Κοινοβουλευτικής Ομάδας.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ απάντησε με νόημα και στα δύο: Είπε ότι το κοινοβουλευτικό επιτελείο αποτελεί δική του πρόταση και δεν αφορά την Κ.Ο., και τόνισε ότι η ατζέντα είναι απολύτως σαφής: «Ποια λάθη κάναμε, τι πρέπει να αλλάξει. Ας μην κάνουν κάποιοι ότι δεν καταλαβαίνουν».

Το «άντε, μην τα πάρω στο κρανίο» ακολούθησε λίγο αργότερα, εν μέσω οχλαγωγίας από τους βουλευτές και δεν… υποκρύπτει μηνύματα επί της ουσίας. Όπως δεν αφορούσαν παρά την… μισή ουσία και οι διαφωνίες Τσακαλώτου.

Και τα όσα ειπώθηκαν όμως, και η ένταση εκπορεύονται από τα δύο μεγάλα, και δύσκολα ζητούμενα σ’ αυτήν την πρώτη φάση μετεκλογικής ανασύνταξης του ΣΥΡΙΖΑ. Το πρώτο αφορά την στόχευση και τα, πολιτικά και ιδεολογικά, κριτήρια που θα έχει το άνοιγμα του κόμματος σε νέα μέλη. Το δεύτερο έχει να κάνει με το εάν θα προχωρήσει ο ΣΥΡΙΖΑ σε εκλογή του προέδρου από την βάση, όπως έχει γίνει παλαιότερα κόμματα εξουσίας, την ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ.

Σε ό,τι αφορά το άνοιγμα σε νέα μέλη, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι τόσο ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και οι «53» των οποίων ηγείται, όσο και άλλα στελέχη όπως ο Νίκος Φίλης και ο Νίκος Βούτσης έχουν επιφυλάξεις ως προς τα ποιοτικά του χαρακτηριστικά. Κι ο βασικός προβληματισμός που εκφράζουν είναι ότι το ζήτημα δεν είναι πρωτίστως ποσοτικό αλλά ποιοτικό. Θεωρούν πως μια «ανισοβαρής» διεύρυνση προς την κεντροαριστερά μπορεί να αλλοιώσει δομικά και αξιακά χαρακτηριστικά της αριστερής φυσιογνωμίας του κόμματος και να οδηγήσει – παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις του Αλέξη Τσίπρα – στην περίφημη «πασοκοποίηση».

Ενδεικτική εδώ, ήταν η αιχμή που εμπεριείχε η χιουμοριστική μεν, καυστική δε απάντηση του Ευκλείδη Τσακαλώτου για τα σενάρια περί πιθανής τοποθέτησής του στην θέση του επικεφαλής του… ΔΝΤ όπου περιπαικτικά σημείωσε ότι για κάποιους «εν δυνάμει, το ΔΝΤ θα μπορούσε να είναι σύμμαχος της όποιας προοδευτικής συμμαχίας».

Με ανάλογο σκεπτικισμό αντιμετωπίζεται από κάποιες πλευρές, επίσης του Ευκλείδη Τσακαλώτου συμπεριλαμβανομένου, και η προοπτική εκλογής του προέδρου από την βάση. Ένα από τα βασικά επιχειρήματα εδώ είναι πως, αφενός, ο Αλέξης Τσίπρας δεν έχει ανάγκη από μια λαϊκά μαζική επιβεβαίωση της ηγεσίας του και αφετέρου, και κυρίως, πως μια τέτοια διαδικασία θα μετάλλασσε τον ΣΥΡΙΖΑ σε ένα κόμμα απολύτως αρχηγικό με χαρακτηριστικά που δεν ταιριάζουν στην συλλογική κουλτούρα της αριστεράς.

Επίσης ενδεικτικός είναι εδώ ο διάλογος στην χθεσινή Κ.Ο., όταν το θέμα της εκλογής από την βάση τέθηκε από την Αννα Βαγενά και ο Νίκος Φίλης την ρώτησε εάν θα… ψηφίσουν και οι απόδημοι.

Ο αντίλογος είναι εξίσου ισχυρός και εκφράζεται από την προεδρική ομάδα που θεωρεί ότι τα τελευταία τέσσερα χρόνια το κόμμα είχε κλειστές πόρτες και όσοι το προσέγγιζαν αντιμετωπίζονταν με καχυποψία. Ο νέος αντιπρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Βίτσας, ο Νίκος Παππάς, ο Γιώργος Τσίπρας, ο Νίκος Σκορίνης και αρκετοί άλλοι τάσσονται ευθέως υπέρ της εκλογής του προέδρου από την βάση. Και ορισμένοι εξ αυτών βλέπουν πίσω από τον προβληματισμό και προθέσεις διατήρησης της κομματικής περιχαράκωσης.

«Όποιος δεν συμφωνεί με το μετασχηματισμό οφείλει να το πει δημόσια. Και είναι αφελής όποιος νομίζει ότι ο κόσμος δεν καταλαβαίνει τα “ναι μεν αλλά”. Ή όποιος θεωρεί πως είμαστε αρκετοί όσοι είμαστε και πρέπει να κρατάμε τις πόρτες κλειστές», είπε ο Νίκος Παππάς μιλώντας στο ΑΠΕ. Και είναι μάλλον προφανές πως επ’ αυτού – και των συναφών – ερωτημάτων θα κλιμακωθεί το επόμενο διάστημα η εσωτερική, έντονη συζήτηση στον ΣΥΡΙΖΑ.