Λύπη και ανησυχία για τις δηλώσεις του πρωθυπουργού και του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου Νότη Μηταράκη στη Βουλή σχετικά με την υπόθεση των εγκλωβισμένων προσφύγων στον Έβρο εκφράζει το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες.

Όπως υπενθυμίζει η «Εφημερίδα των Συντακτών», πρόκειται για μία από τις δύο οργανώσεις που προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου στις 20 Ιουλίου εκπροσωπώντας νομικά τους πρόσφυγες, ενώ κατέθεσαν μηνυτήρια αναφορά στην Εισαγγελία τοΥ Αρείου Πάγου στις 26 Ιουλίου αναφορικά με τη μη διάσωση των προσφύγων και τη μη συμμόρφωση των ελληνικών αρχών στην εντολή διάσωσης του Δικαστηρίου του Στρασβούργου.

Σχολιάζοντας τις αναφορές του κ. Μηταράκη κατά τη συνεδρίαση της διαρκούς κοινοβουλευτικής επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης σε οργανώσεις και σε δημοσιογράφους που ανέδειξαν την υπόθεση, το ΕΣΠ σημειώνει: «μας λυπούν οι προσβλητικές και αυθαίρετες αναφορές για δήθεν ανθρωπιστικά προσωπεία, για οργανώσεις συνεργαζόμενες με λαθροδιακινητές ή με τις Τουρκικές αρχές.

Ιδιαίτερα δε προσβλητικές είναι οι αναφορές για modus operandi οργανώσεων, όταν οι ενέργειες αυτές αφορούν απεύθυνση στην Ελληνική ή στην Ευρωπαϊκή δικαιοσύνη, όπως με συνέπεια πράττει εδώ και πάρα πολλά χρόνια το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες. […] Δημοσιογράφοι, ΜΜΕ και διεθνείς οργανώσεις, οι οποίοι κάνουν ευσυνείδητα το έργο τους, τυγχάνουν αρωγοί στο έργο της προστασίας προσφύγων».

Επισημαίνει, αναφερόμενο στα στοιχεία που επικαλέστηκε στην Επιτροπή ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Τάκης Θεοδωρικάκος ότι από το Μάρτιο η ΕΛ.ΑΣ. διέσωσε 234 ανθρώπους στον Έβρο: «Δυστυχώς δεν έχει συμβεί το ίδιο σε όλες από τις τουλάχιστον 17 περιπτώσεις στις οποίες έχουμε απευθυνθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, μόνο τη φετινή χρονιά».

Σχολιάζει τέλος τις δηλώσεις του κ. Μηταράκη στην Επιτροπή για «σημαντικές ανακολουθίες» στις καταθέσεις των προσφύγων:

«Όσον αφορά δε ανακολουθίες ως προς τη συγκεκριμένη υπόθεση που αναφέρθηκαν από τον αρμόδιο Υπουργό ότι προκύπτουν από άγνωστη έρευνα που είναι σε γνώση του (παρότι είναι σε εξέλιξη σχετική δικαστική έρευνα για την υπόθεση, στην οποία έχουμε κληθεί και συμμετέχουμε) και οι οποίες θα τεθούν υπόψη του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, επισημαίνουμε ότι για τη συγκεκριμένη ομάδα προσφύγων, είχαμε ήδη απευθυνθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στις 20/07/2022, αφού μάλιστα προηγούμενα είχαμε απευθυνθεί σε όλες τις αρμόδιες αρχές χωρίς ανταπόκριση. […] Επιθυμούμε να σημειώσουμε ότι τυχόν ελλείψεις και ανακολουθίες στην καταγραφή ονομάτων είναι κάτι το απόλυτα φυσιολογικό, υπό τις συνθήκες τρόμου και ανησυχίας στις οποίες τελούν πρόσφυγες, οι οποίοι βρίσκονται εγκαταλειμμένοι σε διάφορα σημεία της Ελληνικής Επικράτειας, υπό το φόβο κακοποίησης και επαναπροώθησής τους, όπως επανειλημμένα με τρόπο συνεπή και αξιόπιστο, καταγγέλλεται ότι συμβαίνει, ιδιαίτερα από το Μάρτιο του 2020 και εφεξής, τόσο στον Έβρο, όσο και στα Ελληνικά νησιά[4]. Ο θρήνος δε των οικείων για τον τραγικό θάνατο ενός 5χρονου παιδιού, για τον οποίο υπήρξε μάρτυρας και προς τιμή του αποδέχθηκε ο αρμόδιος Υπουργός, άμεσα μετά τη διάσωσή τους, οφείλει να γίνει σεβαστός».

Επιμένει ο Μηταράκης

Σε ανάρτησή του στο Twitter το πρωί της Τετάρτης, o κ. Μηταράκης σημειώνει αναφερόμενος στο δημοσίευμα της «Εφημερίδας των Συντακτών»:

«Διαβάζω το άρθρο που “απαντά” στην χθεσινή ομιλία μου, “ξεχασαν’ όμως το πιο σημαντικο: 4 παιδιά δήλωσε η οικογένεια #Εβρο στο ΕΔΔΑ, 4 διασώθηκαν από τις ελληνικές αρχές, στα επίσημα στοιχεία δεν υπάρχει αγνοούμενο παιδί. Την υποθεση θα κρίνει η δικαιοσύνη».

Σε δήλωσή του το απόγευμα, ο υπουργός σημειώνει ότι θα επισκεφτεί αύριο τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ισίδωρο Ντογιάκο «προκειμένου να καταθέσει τα στοιχεία που έχουν συλλεχθεί αναφορικά με την υπόθεση των 38 μεταναστών στον Έβρο, από την ανάλυση των οποίων προκύπτουν σημαντικές ανακολουθίες».

Ολόκληρη η ανακοίνωση του ΕΣΠ έχει ως εξής:

«Ανακοίνωση Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες

Με λύπη και ανησυχία παρακολουθήσαμε τις δηλώσεις από το βήμα της Βουλής του αρμόδιου Υπουργού Μετανάστευσης καθώς και, τις αντίστοιχες τοποθετήσεις του Πρωθυπουργού, με αφορμή τη διάσωση των 38 Σύρων προσφύγων από νησίδα στον Έβρο με τις  οποίες στοχοποιούνται οργανώσεις, όπως, μεταξύ άλλων, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, σωματείο που δραστηριοποιείται για περισσότερα από 30 χρόνια στην υποστήριξη προσφύγων, ανεξάρτητα από πολιτικές θέσεις και αποχρώσεις.

Ως οργάνωση εξ ορισμού μη κερδοσκοπική και ανεξάρτητη από τα πρόσωπα – μέλη της διοίκησής του, τα οποία προσφέρουν τις υπηρεσίες τους πέρα από οποιεσδήποτε άλλες ιδιότητές τους, μας λυπούν οι προσβλητικές και αυθαίρετες αναφορές για δήθεν ανθρωπιστικά προσωπεία, για οργανώσεις συνεργαζόμενες με λαθροδιακινητές ή με τις Τουρκικές αρχές. Ιδιαίτερα δε προσβλητικές είναι οι αναφορές για modus operandi οργανώσεων, όταν οι ενέργειες αυτές αφορούν απεύθυνση στην Ελληνική ή στην Ευρωπαϊκή δικαιοσύνη, όπως με συνέπεια πράττει εδώ και πάρα πολλά χρόνια το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες.

Όσον αφορά δε ανακολουθίες ως προς τη συγκεκριμένη υπόθεση που αναφέρθηκαν από τον αρμόδιο Υπουργό ότι προκύπτουν από άγνωστη έρευνα που είναι σε γνώση του (παρότι είναι σε εξέλιξη σχετική δικαστική έρευνα για την υπόθεση, στην οποία έχουμε κληθεί και συμμετέχουμε) και οι οποίες θα τεθούν υπόψη του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, επισημαίνουμε ότι για τη συγκεκριμένη ομάδα προσφύγων, είχαμε ήδη απευθυνθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στις 20/07/2022, αφού μάλιστα προηγούμενα είχαμε απευθυνθεί σε όλες τις αρμόδιες αρχές χωρίς ανταπόκριση. Για τη μη διάσωσή τους δε και τη μη συμμόρφωση των Ελληνικών αρχών με τις εντολές του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου είχαμε ήδη απευθυνθεί στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου στις 26/07/2022.[1] Σημειώνουμε δε ότι για καταγγελίες παράνομων επαναπροωθήσεων στον  Έβρο είχαμε απευθυνθεί στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου ήδη από τον Ιούνιο του 2019[2], επί της προηγούμενης Κυβέρνησης, δημοσιοποιώντας μάλιστα σχετικές εκθέσεις και έρευνες[3].

Επιθυμούμε να σημειώσουμε ότι τυχόν ελλείψεις και ανακολουθίες στην καταγραφή ονομάτων είναι κάτι το απόλυτα φυσιολογικό, υπό τις συνθήκες τρόμου και ανησυχίας στις οποίες τελούν πρόσφυγες, οι οποίοι βρίσκονται εγκαταλειμμένοι σε διάφορα σημεία της Ελληνικής Επικράτειας, υπό το φόβο κακοποίησης και επαναπροώθησής τους, όπως επανειλημμένα με τρόπο συνεπή και αξιόπιστο, καταγγέλλεται ότι συμβαίνει, ιδιαίτερα από το Μάρτιο του 2020 και εφεξής, τόσο στον Έβρο, όσο και στα Ελληνικά νησιά[4]. Ο θρήνος δε των οικείων για τον τραγικό θάνατο ενός 5χρονου παιδιού, για τον οποίο υπήρξε μάρτυρας και προς τιμή του αποδέχθηκε ο αρμόδιος Υπουργός, άμεσα μετά τη διάσωσή τους, οφείλει να γίνει σεβαστός.

Δεν έχουμε δε στη διάθεσή μας παρά μόνο τους κοινώς γνωστούς χάρτες για να ελέγξουμε το σημείο από το οποίο μας απευθύνονται για προστασία άνθρωποι, ζητώντας την υποβολή αιτήματος διεθνούς προστασίας από τις Ελληνικές Αρχές. Κατ΄ αυτό τον τρόπο αδυνατούμε να ελέγξουμε εάν πράγματι κάποια συνοριακά σημεία ανήκουν ή όχι στην Ελληνική Επικράτεια, πέρα από τον έλεγχο κάθε δυνατής διαθέσιμης στο κοινό πηγής. Τούτο επίσης, πέρα από το γεγονός ότι, με βάση το διεθνές δίκαιο, προηγούμενες ενέργειες ελληνικών αρχών, όπως και δυνατότητα αποτελεσματικής παρέμβασης αυτών σε περιπτώσεις περιοχών, όπως νησίδες στον Έβρο, όπου ούτε η Ελλάδα ούτε η Τουρκία αναγνωρίζουν ως έδαφός τους, καθιδρύουν ευθύνη και των Ελληνικών αρχών. Η ευθύνη δε αυτή αφορά κατεξοχήν την έρευνα και διάσωση ανθρώπων σε κίνδυνο, ως πράξη άσκησης κρατικής κυριαρχίας.

Δημοσιογράφοι, ΜΜΕ και διεθνείς οργανώσεις, οι οποίοι κάνουν ευσυνείδητα το έργο τους, τυγχάνουν αρωγοί στο έργο της προστασίας προσφύγων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έθεσε στη Βουλή ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη 234 άνθρωποι διασώθηκαν από νησίδες στον ποταμό Έβρο εντός του 2022. Δυστυχώς δεν έχει συμβεί το ίδιο σε όλες από τις τουλάχιστον 17 περιπτώσεις στις οποίες έχουμε απευθυνθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, μόνο τη φετινή χρονιά[5].

Σημειώνουμε τέλος ότι η παροχή προστασίας σε πρόσφυγες αποτελεί υποχρέωση με βάση το διεθνές δίκαιο. Ζητήματα εθνικής ασφάλειας είναι σεβαστά, πλην όμως δεν μπορούν να οδηγήσουν, με βάση απαρέγκλιτες αρχές του διεθνούς δικαίου, στην επαναπροώθηση προσφύγων. Απόλυτη δε υποχρέωση αποτελεί ο σεβασμός και η προστασία της ανθρώπινης ζωής, την οποία δυστυχώς έχουμε δει αλλεπάλληλες φορές να τίθεται υπό διακινδύνευση, στο όνομα της προστασίας συνόρων, και ενός απροσδιόριστου υβριδικού πολέμου, όπου ως όπλα χαρακτηρίζονται ανθρώπινες ψυχές, οι οποίες εργαλειοποιούνται από αμφότερες τις πλευρές των συνόρων.

Ανεξάρτητα από τυχόν εκμετάλλευση ή κακομεταχείριση προσφύγων από γείτονες χώρες, την οποία μάλιστα έχουμε καταγγείλει επανειλημμένα και για την οποία έχουμε ήδη απευθυνθεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας ενάντια στην ΚΥΑ που χαρακτήρισε ασφαλή τρίτη χώρα την Τουρκία[6],  η υπεράσπιση των προσφύγων και μέσω αυτής, η υπεράσπιση των αρχών και των αξιών του Κράτους Δικαίου και της Δημοκρατίας, αποτελεί μείζον αίτημα και διακύβευμα, για το οποίο δεν θα παύσουμε να παλεύουμε.