Οι αρχαιότητες εμποδίζουν την επίσπευση των διαδικασιών για την επένδυση ή για χάρη της επένδυσης η κυβέρνηση επιχειρεί να  παρακαμφθεί ο αρχαιολογικός νόμος, όπως ισχυρίζονται οι αρχαιολόγοι και άλλες συλλογικότητες;  Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε ανακοινώσει πάντως πως η επένδυση θα γίνει σύμφωνα με τον νόμο. Τι πυροδοτεί όμως εκ νέου εντάσεις;

Ένα μνημόνιο συνεργασίας ανάμεσα στο Υπουργείο Πολιτισμού και στην εταιρεία Ελληνικό ΑΕ, χωρίς να έχουν προηγηθεί διαβουλεύσεις με την αρχαιολογική υπηρεσία και χωρίς τη δέσμευση της Lama Development, που θα είναι η κατασκευάστρια του έργου. Μια αιχμηρή ανακοίνωση – απάντηση από την πλευρά του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων που “βλέπει” την υπουργό πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου ως persona non grata, μια στάση εργασίας με εκδήλωση διαμαρτυρίας έξω από το Υπουργείο Πολιτισμού και μια συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβούλιου (ΚΑΣ) που διακόπηκε στις 2.30 το πρωί χωρίς να παρθεί καμία απόφαση για το Ελληνικό είναι σε τίτλους το μικρό χρονικό των τελευταίων ημερών, που φανερώνει πως η φωτιά όχι μόνο δεν έχει σβήσει αλλά μόλις φούντωσε, γύρω από το θέμα του Ελληνικού.

Το αίτημα των διαφωνούντων με τη διαδικασία που ακολουθεί το υπουργείο, είναι η κήρυξη αρχαιολογικού χώρου σύμφωνα με το άρθρο 12 του Αρχαιολογικού Νόμου, στην οποία επιμένει η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων από το 2014, αίτημα με το οποίο ταυτίζονται ο ΣΕΑ (Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων) , η Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Ελληνικό και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Αττικής. Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) συνεδρίασε πριν λίγες μέρες με θέμα την έγκριση του Σχέδιου Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης και της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων στο Ελληνικό.

Οι παραπάνω ζήτησαν να αναβληθεί η προγραμματισμένη συνεδρίαση του ΚΑΣ καθώς υποστηρίζουν πως η διαδικασία που ακολουθείται δεν είναι νόμιμη. “Ο αρχαιολογικός νόμος λέει ρητά πως, πριν από οποιαδήποτε έγκριση χωρικού σχεδίου (όπως το ΣΟΑ) πρέπει να προηγηθεί η κήρυξη ή η προσωρινή οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου, ώστε να προστατευθούν οι αρχαιότητες” λέει στο TVXS.gr η αρχαιολόγος και ταμίας του ΣΕΑ, Δέσποινα Κουτσούμπα. Η νομική σύμβουλος του κράτους στο  Υπ. Πολιτισμού κ. Σβολοπούλου τόνισε προχθές ότι η κήρυξη και η οριοθέτηση είναι θέμα του υπουργείου και όχι του ΚΑΣ. Η γενική γραμματέας του υπουργείου κ. Βλαζάκη, επανέλαβε τη δυσκολία της κατάστασης και υπενθύμισε πως το πρόβλημα κληρονομήθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση.  Σύμφωνα με πηγές μας πάντως, πολλά μέλη του ΚΑΣ παραδέχτηκαν ότι το μνημόνιο  συνεργασίας, που πρόβαλλε ως λύση το ΤΑΙΠΕΔ, είναι έωλο νομικά.

Σύμφωνα με το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης, η επένδυση του Ελληνικού, έκτασης 6.200 στρεμμάτων, αποτελείται σε επίπεδο πολεοδομικής οργάνωσης από τον χώρο του πρώην αεροδρομίου με το Μητροπολιτικό Πάρκο στο κέντρο της έκτασης και τον χώρο του παράκτιου μετώπου. Γύρω από αυτά θα αναπτυχθούν επτά ζώνες πολεοδόμησης με χρήσεις αμιγούς κατοικίας, γενικής κατοικίας και εμπορικού κέντρου και τρεις ζώνες ανάπτυξης. Το χρονοδιάγραμμα κατασκευής ανέρχεται σε 25 χρόνια από την έναρξη των κατασκευών. «Πώς και γιατί πολεοδομούν ακόμη και τους χώρους στους οποίους γνωρίζουν πως υπάρχουν αρχαιότητες;» αναρωτιέται η Δέσποινα Κουτσούμπα η οποία ισχυρίζεται πως αντί να κερδίζουν χρόνο οι επενδυτές  με την εξπρές διαδικασία η οποία είναι έκνομη, θα καθυστερήσουν περισσότερο καθώς θα μπλέξουν σε αέναες δικαστικές διαμάχες.

«Οι επενδυτές φοβούνται τις κηρύξεις» ενημέρωσε τα μέλη του ΚΑΣ ο εκπρόσωπος του ΤΑΙΠΕΔ, φράση που εξόργισε τους διαμαρτυρόμενους. Μάλιστα η Ενωτική Κίνηση Εργαζομένων στο Υπ. Πολιτισμού γράφει την επόμενη μέρα στην ανακοίνωσή της «Είναι χαρακτηριστικό ότι στη συνεδρίαση του ΚΑΣ δεν εμφανίστηκε καν εκπρόσωπος της Lamda Development. Δεν έχουν λόγο να ασχοληθούν οι άνθρωποι, αφού έχουν αναλάβει να τους εκπροσωπούν οι κύριοι του ΤΑΙΠΕΔ και της ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΕ, αλλά από ό,τι φαίνεται και το γραφείο του υπουργού Φλαμπουράρη.»

Ο ΣΕΑ θεωρεί θετική για τα αιτήματά του την διακοπή της συνεδρίασης. Κάποιοι εκτιμούν μάλιστα πως έγινε σαφές στα μέλη του ΚΑΣ από τις εισηγήσεις, πως έχουν και τα ίδια νομικές ευθύνες αν παραβλέψουν τη νόμιμη διαδικασία.

Στη συζήτηση στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων για την επένδυση του Ελληνικού, που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη, πάντως, τα μέλη αποφάσισαν ομόφωνα έπειτα από τρίωρη συζήτηση, χωρίς διαφωνίες, την έγκριση του Σχεδίου Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης και της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την επένδυση στο Ελληνικό.

Να επισημάνουμε ότι στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων είχε προηγηθεί, ήδη τον Δεκέμβριο 2016, η συζήτηση για την κήρυξη νεότερων μνημείων στην περιοχή της επένδυσης, και έχει εκδοθεί σχετική απόφαση, η οποία λήφθηκε υπόψη κατά την κατάρτιση της επενδυτικής πρότασης. Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτός ήταν και ο λόγος που η συνεδρίαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων κύλησε πολύ πιο ομαλά και χωρίς εντάσεις.