Πρόβα «διαζυγίου» ή κλιμάκωση του μπρα ντε φερ Βερολίνου – ΔΝΤ πριν από την τελική συμφωνία;

Ads

H απάντηση θα δοθεί το αργότερο έως την 1η Ιουνίου σύμφωνα με αξιωματούχο του ελληνικού υπουργείου Οικονομικών, και όσοι– ελάχιστοι – στην κυβέρνηση ρισκάρουν προβλέψεις δείχνουν «αρνητικό κλίμα» για το ΔΝΤ. Οι περισσότεροι βασικοί παίκτες της διαπραγμάτευσης ωστόσο, τόσο στην Αθήνα όσο και στην Ευρώπη,  επιφυλάσσονται διότι το κλίμα – τουλάχιστον όπως αποτυπώθηκε στην τελευταία συνεδρίαση του EuroWorkingGroup – δείχνει εξίσου αρνητικό και για την Γερμανία.

Ο Σόιμπλε… είναι εδώ

Στην πραγματικότητα, το σκηνικό που διαμορφώνεται στην τελική ευθεία της διαπραγμάτευσης για την ελληνική «έξοδο», παραπέμπει σε εποχές Σόιμπλε: Η Γερμανία θέλει το ΔΝΤ στο πρόγραμμα, αλλά δεν θέλει τον μηχανισμό αυτοματοποιημένης ελάφρυνσης του χρέους που ζητά το Ταμείο. Και αντί αυτού αξιώνει αντίστροφο αυτοματισμό – δηλαδή, έναν αυτόματο «κόφτη» στα μέτρα απομείωσης του χρέους κάθε φορά που η Ελλάδα θα αποκλίνει από τις μεταρρυθμίσεις. Στην τελευταία, μάλιστα, συνεδρίαση του Washington Club η απαίτηση αυτή έγινε ακόμη πιο σκληρή με το Βερολίνο να θέτει ως προϋπόθεση την έγκριση του γερμανικού κοινοβουλίου σε κάθε στάδιο εφαρμογής των μέτρων ελάφρυνσης.

Ads

«Οσοι ήλπιζαν ή και πίστευαν ότι ο διάδοχος του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θα είναι πιο διαλλακτικός στο ελληνικό ζήτημα δε φαίνεται να δικαιώνονται μέχρι στιγμής. Αντιθέτως, ο σοσιαλδημοκράτης διάδοχός του φαίνεται να κινείται προς το παρόν στην ίδια σκληρή γραμμή», είναι το χαρακτηριστικό σχόλιο της Deutsche Welle για τη στάση του Βερολίνου.

Η σκληρή αυτή γραμμή, όπως προσθέτει, «αφορά κατ’ αρχάς τη μεταμνημονιακή επιτήρηση της Ελλάδας στο πεδίο της υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων… Αφορά όμως επίσης  -αν όχι περισσότερο – και το θέμα του χρέους. Όπως εκτιμάται στο Βερολίνο, η ρύθμιση του χρέους καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη αυστηρής εποπτείας, ενός «στενού κορσέ» που θα διασφαλίζει τη μεταμνημονιακή επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων».

Η «απειλή» Τόμσεν

Για το ΔΝΤ, όμως, αυτός ο «στενός κορσές» συνιστά – με βάση τα έως τώρα μηνύματα – λάθος σήμα προς τις αγορές και πιθανή αιτία διαζυγίου με την Ευρώπη και την Ελλάδα. Εξ ου και χθες, ο Πολ Τόμσεν ζήτησε συμφωνία για το χρέος έως το Eurogroup της 24ης Μαίου, ειδάλλως προειδοποίησε εμμέσως πλην σαφώς με αποχώρηση του Ταμείου.

Το βαρύ κλίμα επιβεβαίωσε χθες και αξιωματούχος του ελληνικού υπουργείου Οικονομικών – «η πολιτική διαπραγμάτευση μεταξύ ΔΝΤ και Γερμανίας δεν πήγε καλά» είπε -, το εάν όμως ο Πολ Τόμσεν όντως απειλεί ή απλώς μπλοφάρει θα φανεί εντός του επόμενου μήνα. Κι έως τότε το ερώτημα είναι ποια θέση παίρνει η κυβέρνηση και τι συμφέρει, σ’ αυτήν πλέον τη φάση, την Αθήνα: Η παραμονή ή έξοδος του ΔΝΤ από το πρόγραμμα;

«Μια  μη συμμετοχή του Ταμείου στο τρίτο πρόγραμμα, όπως έχουμε πει και στο παρελθόν, δεν αποτελεί καταστροφή. Ούτε κρίνεται η αξιοπιστία της εξόδου της Ελλάδας από το τρίτο πρόγραμμα από τη συμμετοχή ή τη μη συμμετοχή του Ταμείου», ήταν η απάντηση που έδωσε χθες ο Δημήτρης Τζανακόπουλος, δείχνοντας μάλλον και την προτίμηση της κυβέρνησης.

Οι περικοπές στις συντάξεις

Πίσω από αυτή την προτίμηση, την οποία υιοθετούν αρκετά κυβερνητικά στελέχη βρίσκεται η εκτίμηση ότι, στον τελικό «λογαριασμό», η ζημιά που έκανε η παρουσία του Ταμείου στην Ελλάδα ήταν πολλαπλάσια του δυνητικού οφέλους: «Το ΔΝΤ και δεν πέτυχε την μείωση του χρέους, και ήταν εκείνο που επέβαλε τα σκληρά μέτρα λιτότητας», είναι ο χαρακτηριστικός απολογισμός πηγής με εμπλοκή στην διαπραγμάτευση. Και παράλληλα με αυτόν τον απολογισμό, αρκετά κυβερνητικά στελέχη δεν κρύβουν και την προσδοκία ότι ενδεχόμενη αποχώρηση του Ταμείου θα διευκολύνει την προσπάθεια της Αθήνας για «πάγωμα» των ψηφισμένων περικοπών στις συντάξεις.

Ο αντίλογος – που υπάρχει και εντός κυβερνητικών κύκλων – είναι πως μια αποχώρηση του Ταμείου θα στείλει σήμα μη βιωσιμότητας του χρέους, άρα θα κάνει πιο δύσκολο και τον βιώσιμο δανεισμό της χώρας από τις αγορές μετά το τέλος του Μνημονίου. Και λέει επίσης πως η Γερμανία, ακόμη κι εάν αφήσει να φύγει το ΔΝΤ – που δύσκολα θα το πράξει – δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα αφήσει να ακυρωθούν και τα μέτρα που επέβαλε το Ταμείο. Είναι πολύ πιθανό, δηλαδή, να επιμείνει ούτως ή άλλως στη μείωση των συντάξεων και του αφορολόγητου, εν είδει μεταμνημονιακών εγγυήσεων για την τήρηση της δημοσιονομικής ορθότητας.

Πρώτο στίγμα επ΄αυτού και επί των γερμανικών προθέσεων αναμένεται να πάρει ο πρωθυπουργός αύριο, στη συνάντησή του με την Αγκελα Μέρκελ στο περιθώριο της ευρωπαϊκής συνόδου στη Σόφια. Και ο πρώτος στόχος του θα είναι να αποκλειστεί ένας ακόμη «ανέντιμος συμβιβασμός», ήτοι μια ανακωχή μεταξύ Βερολίνου και ΔΝΤ που ούτε αυτόματη ελάφρυνση χρέους θα προβλέπει, ούτε θα χαλαρώνει τη συνταγή λιτότητας της εποχής Σόιμπλε…