Περιουσία εκατομμυρίων ευρώ στο εξωτερικό διαθέτουν μεγαλοεπιχειρηματίες που μεσουράνησαν τα χρόνια των παχιών αγελάδων και οι οποίοι σήμερα εμφανίζονται να χρωστούν αρκετά εκατομμύρια ευρώ σε εργαζομένους, δημόσιο, ιδιώτες και τράπεζες, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία των ελέγχων που έγιναν για λογαριασμό των τραπεζών από διεθνείς ελεγκτικές εταιρείες και τα οποία επικαλείται η εφημερίδα Documento. 

Όπως αναφέρει το σχετικό δημοσίευμα, πρόκειται για τον πρώην ισχυρό άνδρα του ΔΟΛ Σταύρο Ψυχάρη, τον ιδρυτή της Altec Θανάση Αθανασούλη, τη γνωστή επιχειρηματική οικογένεια Μαρινόπουλου, μία μέτοχο της γνωστής αλυσίδας ζαχαροπλαστείων Leonidas αλλά και τον γνωστό νευροχειρουργό Σπύρο Τζανή που είχε εμπλακεί και στην υπόθεση του Βατοπεδίου.

Το δημοσίευμα του Documento σημειώνει ότι πριν από δύο εβδομάδες ο Αλέξης Τσίπρας συναντήθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου με εκπροσώπους της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών (ΕΕΤ). Κατά τη συνάντηση ο πρωθυπουργός ζήτησε δύο πράγματα από τους τραπεζίτες. Από τη μια, να προστατεύσουν τους αδύναμους με βάση το νομικό πλαίσιο και από την άλλη «να σταματήσουν να προστατεύουν τους μεγαλοοφειλέτες και τους μπαταχτσήδες». Μάλιστα, κάλεσε τους τραπεζίτες να βγάλουν από τα συρτάρια τους τις μεγάλες υποθέσεις και να θέσουν την προτεραιότητα που πρέπει, ώστε να δώσουν το σωστό μήνυμα στην κοινωνία και να οικοδομήσουν συναινέσεις στην προσπάθεια για την εξυγίανση των χαρτοφυλακίων των τραπεζών.

Εδώ και κάποιους μήνες οι συστημικές τράπεζες έχουν προχωρήσει στην πρόσληψη εξειδικευμένων συμβούλων, κυρίως πολυεθνικών ελεγκτικών εταιρειών, προκειμένου να ερευνήσουν και να ανακαλύψουν «εξαφανισμένες» καταθέσεις και άλλα περιουσιακά στοιχεία επιχειρηματιών εκτός Ελλάδας. Η κίνηση αυτή θεωρήθηκε αναγκαία, συζητήθηκε και αποφασίστηκε στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης. Σε αρκετές μάλιστα περιπτώσεις οι αναθέσεις έγιναν από την πλευρά των πέντε τραπεζών από κοινού, καθώς επιχειρηματίες εμφανίζονται να χρωστούν σε παραπάνω από μία. 

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις πληροφορίες, η Alpha Bank έχει αναθέσει στις Alvarez & Marsal, KPMG και Deloitte τον εντοπισμό τυχόν περιουσιακών στοιχείων μεγαλοοφειλετών της στο εξωτερικό. Η ίδια από κοινού με τις Eurobank και Attica Bank έχουν αναθέσει στην Deloitte το ίδιο πράγμα, ενώ η Τράπεζα Πειραιώς έχει αναθέσει τον εντοπισμό σε συγκεκριμένα δικηγορικά γραφεία.

Τηλεοπτικές και χρηματιστηριακές μπίζνες

Ένα από τα ονόματα επιχειρηματιών που ερευνήθηκαν ήταν, σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα, ο Θ. Αθανασούλης της Altec, εξαφανισμένος εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία από το επιχειρηματικό στερέωμα, με αλλεπάλληλες διώξεις από το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (ΣΔΟΕ). Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία των ερευνών, η περιουσία του Θ. Αθανασούλη αποτιμήθηκε σε επίπεδα υψηλότερα των 100 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, ασκεί νέα δραστηριότητα εντός της χώρας με καινούργιο ΑΦΜ και για λογαριασμό του οι τράπεζες έχουν σβήσει μέχρι στιγμής πάνω από 80 εκατ. ευρώ.

Υπήρξε στέλεχος στη Νεολαία ΠΑΣΟΚ όπως και πρόεδρος της Εθνικής Σπουδαστικής Ενωσης Ελλάδας. Η χρυσή περίοδος της Altec ξεκίνησε λίγο πριν από την εισαγωγή του Ανδρέα Παπανδρέου στο Ωνάσειο. Τα επόμενα πέντε χρόνια η εταιρεία μεσουρανούσε. Αντιπροσώπευε μερικά από τα σημαντικότερα brands στον χώρο της πληροφορικής (3Com, Compaq, Cannon, Hewlett-Packard, ΙΒΜ, Intel, Lexmark, Lucent ακόμη και τη Microsoft), ενώ παράλληλα τόσο η μητρική όσο και τρεις ακόμη «συνδεδεμένες» εταιρείες (η Altec και οι Sysware, Unisoft και Microland) προχώρησαν στην εισαγωγή μετοχών τους για διαπραγμάτευση στο  Χρηματιστήριο Αθηνών.

Ξεκίνησε το 1995 στην Παράλληλη Αγορά και άντλησε από την ελληνική χρηματαγορά συνολικά κεφάλαια 6,5 δισ. δραχμών. Αργότερα εξαγόρασε και συγχώνευσε πολλές εταιρείες (OTS, Unisoft, Sysware, Microland, Ελεύθερη Τηλεόραση – Alter). Εισήγαγε τις τρεις τελευταίες ως θυγατρικές στο χρηματιστήριο. Το σύνολο των εταιρειών του πραγματοποίησε εννέα αυξήσεις κεφαλαίου και άντλησε τελικά από τη χρηματαγορά περίπου 65 δισ. δραχμές (191 εκατ. ευρώ). 

Η βασική εταιρεία Altec σε τέσσερα χρόνια (1995-99) προχώρησε σε ισάριθμες αυξήσεις κεφαλαίου αντλώντας 33 δισ. δρχ. (96,8 εκατ. ευρώ). Η διετία 1999-2000 χαρακτηρίστηκε από την εξαγορά της κατασκευαστικής εταιρείας Οδών και Οδοστρωμάτων και τον συνεταιρισμό με τον εκδότη Γιώργο Κουρή στο κανάλι Alter. Κατά καιρούς εμφανίστηκε στο μετοχολόγιο της εταιρείας Λάμψα και σε αυτό της εταιρείας επενδύσεων Euroline, η οποία μπήκε στο χρηματιστήριο το 2002. Το 2001 αποφασίστηκε η συγχώνευση δι’ απορροφήσεως των εταιρειών Sysware, Unisoft και Stat από την Altec.

Το 2003 ξεκίνησαν οι έλεγχοι του ΣΔΟΕ και η απόφαση του χρηματιστηρίου να τεθούν οι τίτλοι εκτός διαπραγμάτευσης. Οι κατηγορίες του ΣΔΟΕ αφορούν: έκδοση εικονικών τιμολογίων, δηλαδή φούσκωμα των τζίρων και κατ’ επέκταση και άλλων μεγεθών. Η απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για έναρξη διαχειριστικού ελέγχου σε Altec, Alter και Microland αλλά και η απόφαση του προέδρου του ΧΑ για επ’ αόριστον αναστολή διαπραγμάτευσης των τριών τίτλων είχαν πρώτα θύματα τις 80.000 μετόχους. 

Όπως αναφέρει η εφημερίδα, οι συσσωρευμένες υποχρεώσεις της Altec, σύμφωνα με την οικονομική χρήση του 2016, εξακολουθούν να υπερβαίνουν τα 126 εκατ. ευρώ, έχει αρνητικά ίδια κεφάλαια 110 εκατ. ευρώ και οι συσσωρευμένες ζημιές ξεπερνούν τα 272 εκατ. ευρώ. Ο Θ. Αθανασούλης εξακολουθεί να ελέγχει ποσοστό μεγαλύτερο του 18% (το υπόλοιπο βρίσκεται στις τράπεζες), απασχολεί 352 άτομα και συνεχίζει τις επιχειρήσεις του. 

Ο Ψυχάρης και οι offshore

Ενα ακόμη πρόσωπο το οποίο ερευνήθηκε από την Deloitte για λογαριασμό των τραπεζών ήταν, όπως αναφέρει το δημοσίευμα και ο Στ. Ψυχάρης. Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία, ο πρώην ισχυρός άνδρας του ΔΟΛ φέρεται να διαθέτει περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό. Την ώρα που ο ίδιος διαθέτει χρέη εκατομμυρίων ευρώ προς την Alpha Bank, τα οποία, όπως είχε υποστηρίξει ενώπιον της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής για τη δανειοδότηση των ΜΜΕ και των κομμάτων το Σεπτέμβριο του 2016 ο γιος του Πάνος Ψυχάρης, αποκτήθηκαν με «αέρα».

Ο Στ. Ψυχάρης είχε λάβει προσωπικό δάνειο από την Alpha ύψους 57,3 εκατ. ευρώ μέσω της εταιρείας Σ.Π. Ψυχάρης – Μέσα Ενημερώσεως ΑΕ. Το δάνειο πέρασε το 2014 στον ΔΟΛ όταν απορρόφησε την παραπάνω εταιρεία και στη συνέχεια αναδιαρθρώθηκε με άλλα δάνεια συνολικού ύψους 96,7 εκατ. ευρώ. Μάλιστα σε βάρος ανώτατων στελεχών της Alpha Bank έχει ασκηθεί ποινική δίωξη για δάνεια που χορήγησε η τράπεζα προς τον ΔΟΛ και για προσωπικά δάνεια στον Στ. Ψυχάρη.

Δυο είναι οι offshore εταιρείες που συνδέονται με τον πρώην ισχυρό άνδρα του ΔΟΛ. Η μία είναι η Solarex, η οποία εμφανίστηκε αρχικά στα μητρώα εταιρειών του Ηνωμένου Βασιλείου ως Woyhoris Limited στις αρχές της δεκαετίας του ’80, με αριθμό μητρώου 1519356 και γραφεία στην πλατεία Τραφάλγκαρ. Ως ιδιοκτήτης εμφανίζεται τον Δεκέμβριο του 1997 ο Πάνος Ψυχάρης, ενώ διαχειριστές της ήταν δικηγόροι από το δικηγορικό γραφείο του Τρύφωνα Κουταλίδη, πρώην νομικού συμβούλου του ΔΟΛ που συμμετείχε για αρκετά χρόνια στο ΔΣ του Συγκροτήματος και του Μεγάρου Μουσικής.

Τον Ιανουάριο του 2009 η Solarex πέρασε από τον Π. Ψυχάρη στον πατέρα του Σταύρο. Ως ιδιοκτησία της εταιρείας εμφανίζεται ένα διώροφο διαμέρισμα 600 τ.μ. στο Κολωνάκι στην οδό Λυκαβηττού 30 και Αναγνωστοπούλου. Το σπίτι δηλαδή όπου διαμένει ο Στ. Ψυχάρης, το οποίο μέχρι και το 2009 καταχωρούσε στις φορολογικές δηλώσεις του ως ενοικιαζόμενη κατοικία από τη Solarex, δηλαδή από τον ίδιο του τον γιο. Δύο χρόνια μετά ο Στ. Ψυχάρης εμφανίζεται να νοικιάζει το ακίνητο πάλι από τη Solarex, από την εταιρεία δηλαδή στην οποία ο ίδιος είναι βασικός μέτοχος. H Solarex εμφανίζεται επίσης να διαθέτει ποσά που αγγίζουν τα 2 εκατ. ευρώ, ενώ είναι άγνωστο εάν διαθέτει και άλλα περιουσιακά στοιχεία.

Η δεύτερη offshore με την οποία συνδέεται ο πρώην ισχυρός άνδρας του ΔΟΛ είναι η κυπριακή Brionte Limited, η οποία συστήθηκε στις 20 Μαΐου 2005 από το δικηγορικό γραφείο Λ. Παπαφιλίππου και Σία. Στις 7 Σεπτεμβρίου 2006 εμφανίζεται να αγοράζει έκταση-φιλέτο 26 στρεμμάτων στο Πόρτο Χέλι. Σε αυτήν ανοικοδομήθηκε στη συνέχεια η βίλα του Στ. Ψυχάρη, με τον ίδιο να επιβλέπει τις εργασίες αν και εμφανώς δεν είχε τότε καμία ιδιοκτησιακή σχέση. Το συγκεκριμένο ακίνητο διαθέτει ιδιωτική μαρίνα, πολυτελείς εγκαταστάσεις φιλοξενίας, πισίνα, γήπεδα τένις, ενώ επεκτείνεται κυριολεκτικά πάνω στην παραλία καλύπτοντας ένα ολόκληρο ακρωτήριο. Η αξία του μάλιστα φέρεται, σύμφωνα με δημοσιεύματα, να αγγίζει τα 15 εκατ. ευρώ.

Το 2009 οι μετοχές της Brionte Limited μεταβιβάστηκαν στον Στ. Ψυχάρη. Και οι δύο offshore, Solarex και Brionte Limited, είναι δηλωμένες από τον Στ. Ψυχάρη στο πόθεν έσχες. Κανείς όμως δεν έχει ελέγξει τα περιουσιακά τους στοιχεία, όπως και την προέλευση των χρημάτων με τα οποία αποκτήθηκαν. Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται το Documento, από τη στιγμή που οι τράπεζες έχουν εντοπίσει περιουσιακά στοιχεία, το πιθανότερο σενάριο είναι να προχωρήσουν σε όλες τις προβλεπόμενες νομικές διαδικασίες ακόμη και σε κατασχέσεις.

Ένα ακόμη πρόσωπο το οποίο ερευνήθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες του Documento, ήταν και μέτοχος της γνωστής αλυσίδας ζαχαροπλαστείων Leonidas. Από τα πρώτα στοιχεία του ελέγχου προέκυψε ότι η μέτοχος διαθέτει περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό ενώ έχει οφειλές προς τη Eurobank. Η τράπεζα μάλιστα φέρεται, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, να έχει προχωρήσει ήδη σε διαδικασία κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων της.

Στο μικροσκόπιο οι Μαρινόπουλοι

Από τους ελέγχους της Deloitte προέκυψαν ευρήματα, όπως μεγάλα χρηματικά ποσά και ακίνητα, και για μέλη της οικογένειας Μαρινόπουλου. Στο στόχαστρο βρέθηκαν τα αδέρφια Λεωνίδας και Πάνος καθώς και ο εξάδελφός τους Πάνος Μαρινόπουλος, γνωστός και ως Πανάρσα. Από την πλευρά της οικογένειας Μαρινόπουλου, υποστηρίχτηκε ήδη από το καλοκαίρι του 2016 ότι οι τράπεζες και οι αρμόδιοι φορείς είχαν ενημερωθεί αναλυτικά για τα περιουσιακά στοιχεία, τις ενδοομιλικές συναλλαγές και τη δομή των εταιρειών της Μαρινόπουλος και δεν υπάρχουν σκοτεινά σημεία.

Η εφημερίδα σημειώνει ότι η συμφωνία εξυγίανσης της Μαρινόπουλος προέβλεπε εξόφληση του 50% των απαιτήσεων προμηθευτών μετά την αποδοχή απομείωσης του υπόλοιπου 50%, μέσω ομολογιακού δανείου ύψους 352 εκατ. ευρώ, το οποίο καλύφθηκε από τις τράπεζες με εγγύηση της Σκλαβενίτης: τα 177 εκατ. ευρώ έβαλε η Alpha, 47 εκατ. ευρώ η Eurobank, 81 εκατ. ευρώ η Εθνική και 47 εκατ. ευρώ η Πειραιώς. Από την πλευρά της η Σκλαβενίτης κατέβαλε στη νέα εταιρεία με τη μορφή μετοχικού κεφαλαίου 75 εκατ. ευρώ λίγο πριν από την εκταμίευση της νέας χρηματοδότησης και 50 εκατ. ευρώ έως το τέλος του 2019.

Το σύνολο των οφειλών της Μαρινόπουλος ΑΕ είχε φτάσει στο 1,46 δισ. ευρώ και ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι ο όμιλος της Carrefour αποδέχθηκε κούρεμα που υπερβαίνει το 92% και από οφειλή ύψους 147 εκατ. ευρώ δέχθηκε να πάρει μόνο περίπου 11,5 εκατ. ευρώ. Ο όμιλος για τις χρονιές 2012-14 παρουσίασε υψηλές ζημιές που έφτασαν τα 200 έως 250 εκατ. ευρώ. Ηταν άγνωστο στην αγορά καθώς η Μαρινόπουλος κατά παράβαση της νομοθεσίας δεν δημοσίευσε το 2014 και το 2015 ισολογισμούς, οι οποίοι έγιναν γνωστοί λίγο πριν από τη συμφωνία με την οικογένεια Σκλαβενίτη.

Ο νευροχειρουργός του Βατοπεδίου

Την ίδια ώρα, από την έρευνα που πραγματοποίησε η Deloitte για λογαριασμό της Attica Bank εντοπίστηκε γνωστός νευροχειρουργός που είχε απασχολήσει και κατά το παρελθόν τη δημοσιότητα αναφορικά με το σκάνδαλο του Βατοπεδίου. Πρόκειται για τον Σπύρο Τζανή, ο οποίος, σύμφωνα με πληροφορίες του documento, εντοπίστηκε να διαθέτει μετρητά και περιουσία στο εξωτερικό. Είχε κληθεί να καταθέσει στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για το Βατοπέδι το 2008, ενώ είχε υποδείξει μαζί με έναν άλλο μάρτυρα ως αποδέκτη των δύο εμβασμάτων στην Κύπρο τον Αθω Κοιρανίδη.

Ο ίδιος μαζί με τον εφοπλιστή Σπ. Πολέμη και ένα ακόμη πρόσωπο αγόρασαν μέσω της κυπριακής εταιρείας Νοliden Ltd δύο κτίρια του Ολυμπιακού Χωριού από τη Μονή Βατοπεδίου αντί 41 εκατ. ευρώ. Ο Σπ. Τζανής ήταν εκ των βασικών μετόχων της Brunswick, δηλαδή της εταιρείας που απέκτησε τον έλεγχο της Κορφίλ και τη μετονόμασε σε Πραξιτέλειο, η οποία ήλεγχε κατά 100% την κλινική Γαληνός, ενώ μέλη του ΔΣ συμμετείχαν και στο ΔΣ της Κλινικής Αθηνά. Σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής, η αγορά των δύο κτιρίων είχε γίνει από τη Μονή Βατοπεδίου προκειμένου να μετατραπούν σε κλινική. Κάτι τέτοιο ωστόσο απαγορευόταν με την υφιστάμενη τότε χρήση γης που προβλεπόταν από τη νομοθεσία. Η αλλαγή στη χρήση γης επρόκειτο να γίνει με υπουργική απόφαση, κάτι το οποίο τελικά δεν συνέβη. 

Μία ακόμη περίπτωση οφειλέτη που εντοπίστηκε ήταν και επιχειρηματίας που δραστηριοποιείται στον χώρο του real estate. Ο ίδιος, ωστόσο, φέρεται να προσήλθε αυτοπροσώπως στην τράπεζα ζητώντας να πραγματοποιήσουν κάθε έλεγχο για τον εντοπισμό τυχόν περιουσιακών στοιχείων του στο εξωτερικό, με την έρευνα να βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη.

Πρωτοβουλίες από την κυβέρνηση 

Το θέμα του να πληρώσουν αυτοί οι οποίοι έχουν πτωχεύσει στην Ελλάδα αλλά διαθέτουν μεγάλη περιουσία στο εξωτερικό απασχολεί την κυβέρνηση, σύμφωνα με το δημοσίευμα του Documento, η οποία σκέφτεται να καλέσει την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών να συνδράμει διά των τεχνικών μέσων που διαθέτει στη δημιουργία ενός κεντρικού αρχείου κακοπληρωτών. Σε αυτό θα μπορούν να έχουν πρόσβαση δικηγορικά γραφεία αλλά και ελεγκτικοί μηχανισμοί οι οποίοι αναζητούν περιουσιακά στοιχεία των στρατηγικά κακοπληρωτών.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η διαχείριση του θέματος είναι σίγουρο ότι θα βρεθεί απέναντι σε νομικούς σκοπέλους (προσωπικά δεδομένα, τραπεζικό απόρρητο κ.λπ.). Ωστόσο, σύμφωνα με όσα υποστηρίζουν όσοι επεξεργάζονται τη συγκεκριμένη πρόταση, το σύστημα Τειρεσίας ήταν μία αντίστοιχη κεντρική αρχειοθέτηση που χρησιμοποιήθηκε για παρόμοιες διαδικασίες. Οι ίδιοι κύκλοι θεωρούν πολύ πιθανό το ενδεχόμενο ορισμένα τραπεζικά στελέχη να εμποδίσουν με διάφορα προσχήματα τη δημιουργία ενός τέτοιου αρχείου ούτως ώστε οι όποιες έρευνες να μην έχουν αποτελέσματα. «Πρέπει να ψάξουν τα περιουσιακά στοιχεία πολλών από αυτούς που τους έδιναν χαριστικά δάνεια και αυτό δεν θα είναι χωρίς προβλήματα» σημείωνε στο documento στέλεχος του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης.