Σε «αιχμή» του αντιπολιτευτικού «δόρατος» των ημερών αναδεικνύεται ο Γιάνης Βαρουφάκης και το βιβλίο του, «Ενήλικοι στο Δωμάτιο – Η μάχη μου με το βαθύ κατεστημένο για την Ευρώπη και την Αμερική».

Σε αυτό το βιβλίο ο πρώην υπουργός Οικονομικών παρουσιάζει την δική του εκδοχή για τα γεγονότα που σημάδεψαν την περίοδο που ηγούνταν του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, κατά τις πρώτες, δραματικές διαπραγματεύσεις με τους δανειστές και όσα ακολούθησαν (δημοψήφισμα, capital control, πρόωρες εκλογές κλπ).

Μια «γεύση» αυτής της εκδοχής δημοσιεύτηκε στον Τύπο. Πρόκειται για πράγματα που έχουν ειπωθεί από τον ίδιο επανειλημμένα και έχουν δημοσιευθεί πολλαπλώς τα τελευταία δύο χρόνια. Όμως ξαφνικά, αν και το βιβλίο κυκλοφορεί από τον Μάιο, κυκλοφόρησαν συντονισμένα από μέσα ενημέρωσης της αντιπολίτευσης, Βήμα, Πρώτο Θέμα και Καθημερινή ως “καυτά στοιχεία”. Τι γράφει λοιπόν ο Γιάνης Βαρουφάκης: 

Για τα 16 δις. ευρώ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην Τράπεζα της Ελλάδος

Ο Αλέξης Τσίπρας, σύμφωνα με τον πρωήν υπουργό Οικονομικών, κατά τη διάρκεια της κρίσης με το κλείσιμο των τραπεζών και την έλλειψη ρευστότητας, ρώτησε για τα αποθεματικά που υπήρχαν στην Τράπεζα της Ελλάδας, περίπου 16 δισ. και αν αυτά θα μπορούσαν να τοποθετηθούν στα ΑΤΜ.  “Αυτό θα είναι κλοπή”, φέρεται να του απάντησε ο Βαρουφάκης, ο οποίος διηγείται πως στη συνέχεια ο Αλέξης Τσίπρας του είπε: “όταν το παιδί μου πεινάει, έχω δικαίωμα να κλέψω ένα κουτί γάλα”.

“‘Εχουμε κάθε δικαίωμα να πάρουμε αυτά τα λεφτά”, είπε ο Αλέκος Φλαμπουράρης που βρισκόταν στη συνάντηση. “Αν θέλουμε να παραμείνουμε στην ευρωζώνη, δεν μπορούμε να κατάσχουμε τα λεφτά της ΕΚΤ”, συνέχισε ο Γιάνης Βαρουφάκης. 

Περί… Γουδίου

Για το βράδυ του δημοψηφίσματος, ο πρώην υπουργό Οικονομικών επαναλαμβάνει πως όταν μπήκε στο Μαξίμου είδε τον πρωθυπουργό απογοητευμένο. “Στη 1.30 π.μ. μπήκα στο γραφείο του. Με κοίταξε και μου είπε: Τα κάναμε σαλάτα”, φέρεται να του είπε ενώ ο Βαρουφάκης ισχυρίζεται πως σε μια νύχτα σαν εκείνη θα έπρεπε να πανηγυρίζουν το 62% του “Όχι”. Ο Τσίπρας τον ρώτησε αν θα τον πείραζε να παρευρίσκεται στη συζήτηση και ο Δημήτρης Τζανακόπουλος. “Οχι, τον θέλω κι εγώ ως μάρτυρα”, απάντησε ο Βαρουφάκης, γιατί όπως γράφει κατάλαβε ότι αυτή δεν θα ήταν μια απλή συζήτηση.

“Με ρώτησε αν θα άνοιγαν σύντομα οι τράπεζες – αναζητώντας δικαιολογίες για τη συνθηκολόγησή του”, γράφει ο Βαρουφάκης, ο οποίος φέρεται να πρότεινε στον πρωθυπουργό να θέσουν άμεσα σε εφαρμογή το σχέδιο με το παράλληλο νόμισμα και τα κουπόνια, την έκδοση δηλαδή ηλεκτρονικών IOUs στη βάση μελλοντικών τόκων και να «κουρέψουν» τα ομόλογα SMP του Ντράγκι. “‘Η ενεργοποιείς το σχέδιό μας ή παραδίνεσαι” φέρεται να είπε στον πρωθυπουργό, ο οποίος του απάντησε: 

“Κοίταξε, Γιάνη, οι προβλέψεις σου ήταν σωστές. Αλλά να ποιο είναι το πρόβλημα. Αν άλλες κυβερνήσεις έδιναν αυτά που έδωσα εγώ, η τρόικα θα είχε κλείσει τη συμφωνία. Τους έδωσα περισσότερα από όσα τους έδωσε ποτέ ο Σαμαράς και ακόμη θέλουν να με τιμωρήσουν, όπως είχες πει. Ας δούμε το θέμα κατάματα. Δεν θέλουν να δώσουν συμφωνία ούτε σε εσένα ούτε σε εμένα… Με το 62% εμένα δεν μπορούν να με αγγίξουν. Εσένα μπορούν να σε καταστρέψουν”. “Εκείνη τη στιγμή ο Αλέξης μου εκμυστηρεύθηκε κάτι που δεν περίμενα. Μου είπε ότι φοβόταν να μην πάμε στου Γουδή, αν επιμέναμε […] Μετά υπαινίχθηκε ότι ετοιμαζόταν κάτι σαν πραξικόπημα και ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Στουρνάρας και οι μυστικές υπηρεσίες ήταν σε συναγερμό”. 

Σε άλλο απόσπασμα από το βιβλίο περιγράφεται μια σκηνή με τον Αλέξη Τσίπρα, τον Δραγασάκη, τον Τσακαλώτο και τον Παππά.   

“Το πρώτο πράγμα που θα κάνω ως πρωθυπουργός είναι να απαιτήσω την παραίτηση του Στουρνάρα… και αν χρειαστεί, θα τον σύρω από την κεντρική τράπεζα κλοτσηδόν και ουρλιάζοντας” φέρεται να είπε ο Αλέξης Τσίπρας στον Βαρουφάκη “τον Ιούνιο του 2014 όταν ο ίδιος του εξήγησα τα σχέδια στραγγαλισμού της επερχόμενης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ που θεωρούσα ότι εξυφαίνονταν σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας”. Σύμφωνα με την αφήγηση Βαρουφάκη ο Νίκος Παππάς  πρότεινε “ακόμα πιο δραστικές λύσεις” για την περίπτωση Στουρνάρα.

“Ο Αλέξης μου είπε ότι ο Δραγασάκης προσπαθούσε να τον πείσει να απαλλαγεί από εμένα, την Αριστερή Πλατφόρμα και τον Καμμένο και να φτιάξει κυβέρνηση συνεργασίας με τη ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι. Και τον διαβεβαίωνε ότι μόλις έκλεινε η συμφωνία με την τρόικα θα μπορούσε να απαλλαχθεί από τα τρία κόμματα και να με επαναφέρει. Του είπα ότι αυτή ήταν η πιο ηλίθια ιδέα που είχα ακούσει. Χαμογέλασε και χρησιμοποίησε μια έκφραση για τον Δραγασάκη η οποία δεν μπορεί να μεταφερθεί”.

Ο Τσίπρας συνέχισε: “Υπάρχει όμως κάτι στην ιδέα να προχωρήσουμε με δύο τρόπους, έναν δημόσιο και έναν κρυφό. Δημοσίως να προσεγγίσουμε τους δανειστές με έναν δεξιό τρόπο ότι τώρα είμαστε “τα καλά παιδιά”, και ταυτόχρονα στο παρασκήνιο, να ετοιμάζουμε την αντεπίθεσή μας”.

Περί ανασχηματισμού

«Ηξερα ότι είχε συμφωνήσει με τον επόμενο υπουργό Οικονομικών αλλά έπαιξα το παιχνίδι και του πρότεινα τον Ευκλείδη (τον οποίο προσφέρθηκα να πείσω και εκείνος υποκρίθηκε ότι ήθελε να το σκεφτεί). Ο Τσίπρας του πρότεινε να μετακινηθεί στο υπουργείο Οικονομίας. «Και ο Σταθάκης;» ρώτησα. «Θα χαρώ να μην τον ξαναδώ μπροστά μου. Αστον να χαθεί στα μετόπισθεν της βουλής».

Περί «capital control»

Η βραδινή σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, πριν από την τραπεζική αργία. Ο Βαρουφάκης επέμενε στο παράλληλο σύστημα, ο Δραγασάκης έθεσε βέτο λέγοντας ότι πρόκειται για επικίνδυνους λεονταρισμούς, που θα προκαλούσαν άσκοπη σύγκρουση με τον Ντράγκι.

«Κανένας άλλος δεν μίλησε. Ολοι κοίταζαν τον Αλέξη, που πλησίασε στο παράθυρο ανάβοντας τσιγάρο -μια καινούρια συνήθεια. «Θα συνταχθούμε με τον Δραγασάκη, Γιάνη», είπε. Κοίταξα στο δωμάτιο. Μόνο ο Ευκλείδης με υποστήριζε». Μετά ο Βαρουφάκης πρότεινε να μείνουν ανοιχτές οι τράπεζες τη Δευτέρα, να ξεμείνουν από λεφτά και να τις κλείσουν οι ίδιοι οι τραπεζίτες. «Και τότε να βγούμε στους δρόμους να διαδηλώσουμε μαζί με τους πολίτες κατά της τρόικας. Αυτή τη φορά ούτε ο Ευκλείδης ήταν μαζί μου».

Περί Grexit

Αρχές του 2011 ο Νίκος Παππάς φέρεται να τηλεφωνεί στον Βαρουφάκη για να συναντηθούν οι τρεις τους, με τον Αλέξη Τσίπρα, στου Ψυρρή. «Οταν μπήκα, εκείνος και ο Παππάς κάθονταν ήδη στο τραπέζι και παράγγελναν μεσημεριανό. Η φωνή του Αλέξη ήταν ζεστή, το χαμόγελό του ανεπιτήδευτο, η χειραψία του προμήνυε έναν πιθανό φίλο. Ο Παππάς είχε μεγαλύτερα μάτια και ένρινη φωνή. Αστειευόταν συνεχώς, είτε το θέμα ήταν αστείο είτε τραγικό, και προσπαθούσε να εκπέμψει εξουσία ενώ παρίστανε ότι είναι «ο άνθρωπός σου». Από την αρχή έγινε φανερό ότι ο Παπάς ήταν ο έμπιστος του νεαρού πρίγκιπα, αυτός που τον συγκρατούσε ή τον κέντριζε, και αυτή η αρχική εντύπωση διατηρήθηκε σε όλη την ταραγμένη περίοδο που ακολούθησε: αυτοί οι δύο νεαροί άνδρες, της ίδιας ηλικίας αλλά διαφορετικού ταμπεραμέντου, δρούσαν και σκέφτονταν σαν ένας.(…)

Ο Αλέξης ταλαντευόταν πάνω σε ένα βασικό ζήτημα: αν η Ελλάδα έπρεπε να μείνει στο ευρώ. Στη διάρκεια της συζήτησης, η στάση του μου φάνηκε αδιάφορη και ανώριμη. Νοιαζόταν περισσότερο να έχει υπό έλεγχο τις συνιστώσες στο κόμμα του παρά να ξεκαθαρίσει στο μυαλό του ποιά ήταν η σωστή πολιτική. (…)

«Γιατί δεν μπορούμε να τους πούμε ότι αν δεν δεχθούν την απόρριψη του προγράμματός τους θα φύγουμε από το ευρώ;» ρώτησε ο Αλέξης. O Βαρουφάκης του εξήγησε τι θα σήμαινε ένα τελεσίγραφο της Ελλάδας προς τους εταίρους της. «Ομως πολλοί άνθρωποι, όπως ο Πολ Κρούγκμαν, λένε ότι θα είμαστε καλύτερα έξω από την ευρωζώνη» απάντησε νευρικά ο Τσίπρας. Για να ταρακουνήσω τον νωθρό τρόπο σκέψης του, του περιέγραψα τι θα συνέβαινε αμέσως μόλις ανακοινωνόταν το Grexit. «Είσαι προετοιμασμένος να τα πεις αυτά στους ψηφοφόρους; Μήπως είναι καλύτερα να τους εξηγήσεις μια στρατηγική διαπραγμάτευσης; Ο Αλέξης έμοιαζε να είναι αλλού, απασχολημένος με τα εσωτερικά του ΣΥΡΙΖΑ».