Σε εξέλιξη βρίσκεται η προσπάθεια της πλειοψηφίας της Προανακριτικής Επιτροπής για την αποκάλυψη των στοιχείων ταυτότητας των προστατευόμενων μαρτύρων της υπόθεσης Novartis. Aπόντος του εισηγητή του ΣΥΡΙΖΑ Σπύρου Λάππα, που κατήγγειλε πραξικόπημα της πλειοψηφίας, τα υπόλοιπα μέλη μετέβησαν στη ΓΑΔΑ, όπου αρνείται να εμφανιστεί ο προστατευόμενος μάρτυρας με την κωδική ονομασία «Μάξιμος Σαράφης», καθώς δεν υπάρχουν οι εγγυήσεις ότι θα προστατευτεί η ανωνυμία του.

Από την πλευρά της πλειοψηφίας διατάχθηκε μάλιστα η βίαιη προσαγωγή του μάρτυρα, ώστε να καταθέσει. Το ζητούμενο είναι αν θα βρεθεί ο μάρτυρας ώστε να προσαχθεί «βιαίως» και αν αυτό δεν συμβεί, αν θα κινηθεί η δίωξή του για το αδίκημα της απείθιας. Οι εξελίξεις βέβαια είναι απρόβλεπτες πλέον και η υπόθεση παραβίασης του διεθνούς θεσμικού πλαισίου προστασίας μαρτύρων αναμένεται να περάσει τα σύνορα της χώρας. Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη από την περασμένη εβδομάδα το θέμα των μεθοδεύσεων της κυβέρνησης για αποκάλυψη της ταυτότητας των προστατευόμενων μαρτύρων έχει τεθεί από τον ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιο Κούλογλου υπόψην την Κομισιόν. Η σχετική οδηγία 1937/2019 συστήνει την ενίσχυση του νομικού οπλοστασίου για την πληρέστερη προστασίααμαρτύρων δημοσίων συμφέροντος που αποκαλύπτουν σοβαρές υποθέσεις και ο Σ. Κούλογλου ζητά από την Κομισιόν τη λήψη μέτρων προκειμένου να συμμορφωθεί η ελληνική πλευρά με την οδηγία.

Το Tvxs.gr είχε επισημάνει τις μεθοδεύσεις της πλειοψηφίας της ΝΔ στην προανακριτική επιτροπή της Βουλής ώστε να αποκαλυφθούν τα στοιχεία των προστατευόμενων μαρτύρων. Όπως αναφερόταν στο σχετικό ρεπορτάζ παρά την μερική αναδίπλωση των εκπροσώπων του κυβερνώντος κόμματος στη Επιτροπή μετά το σάλο που προκλήθηκε και τους ισχυρισμούς τους πως «οι προστατευόμενοι μάρτυρες θα καταθέσουν όπως κατέθεσαν στις αρχές (σημ: με καλυμμένα τα χαρακτηριστικά τους)», η προσπάθεια για αποκάλυψη των στοιχείων τους δεν είχε εγκαταλειφθεί, όπως τελικά και αποδείχθηκε. 

Το μέγεθος της αντιθεσμικής απόπειρας αποκαλύπτεται και από την απαντητική επιστολή της ΕΛΑΣ, του τμήματος Προστασίας Μαρτύρων, προς την Επιτροπή στο οποίο ξεκάθαρα αναφέρεται ότι οι προστατευόμενοι μάρτυρες θα πρέπει να καταθέσουν χωρίς να αποκαλυφθούν τα στοιχεία τους. Επιπλέον, σήμερα λίγες ώρες πριν την μετάβαση στη ΓΑΔΑ, υπήρξε ηχηρή παρέμβαση μέσα στη Βουλή από τον Έλληνα Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Αλέξανδρο Λίνο Σισιλιάνο. Μιλώντας στην Ειδική Επιτροπή της Βουλής για της δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και ερωτηθείς για τις μεθοδεύσεις της κυβέρνησης σχετικά με τους προστατευόμενους μάρτυρες της Novartis, απάντησε πως είναι σαφής η νομολογία του Δικαστήριου υπέρ της προστασίας της ανωνυμίας των μαρτύρων.

«Ως προς τους προστατευόμενους μάρτυρες. Πράγματι, εδώ το Δικαστήριο έχει μια πολύ-πολύ σαφή νομολογία, η οποία είχε ξεκινήσει με την υπόθεση (….) κατά του Ηνωμένου Βασιλείου το 2011 και έχει εξειδικευθεί με μια μεταγενέστερη του 2014, (…) κατά της Γερμανίας. Οι προϋποθέσεις και οι όροι υπό τους οποίους μπορεί να προστατευθούν οι μάρτυρες και να μην καταθέσουν ενώπιον του Δικαστηρίου ή να καταθέσουν ανώνυμα και τα λοιπά, έχουν τεθεί σε αυτές τις δύο μεγάλες αποφάσεις του Δικαστηρίου, από το τμήμα Ευρείας Συνθέσεως. Μπορεί να γίνει αυτό υπό όρους και προϋποθέσεις που να διασφαλίζουν συγχρόνως τα δικαιώματα του κατηγορουμένου. Η έκφραση, η οποία χρησιμοποιεί το δικαστήριο είναι να υπάρχουν οι λεγόμενες “counterbalance in factors”, δηλαδή αντισταθμιστικοί παράγοντες που από τη μια μεριά να προστατεύεται ο μάρτυρας να καταθέσει ανώνυμα ή εκτός δικαστηρίου ή να καταθέσει με βίντεο και να έχει γυρισμένη  την πλάτη και ούτω καθ’ εξής, αλλά θα πρέπει να υπάρχουν αντισταθμιστικοί παράγοντες για τα δικαιώματα του κατηγορουμένου», δήλωσε χαρακτηριστικά. 

Σημειώνεται πως ο «γαλάζιος» Πρόεδρος της Επιτροπής Γ. Μπούγας ισχυρίστηκε ότι «ο νόμος για για την ανωνυμία υπάρχει για να προστατεύει τους μάρτυρες από τον υπόκοσμο όχι από τους βουλευτές». Υπενθυμίζεται ωστόσο ότι οι προστατευόμενοι μάρτυρες δεν έχουν στοχοποιηθεί από τον «υπόκοσμο», όπως ανέφερε ο κ. Μπούγας, αλλά από τα ίδια τα στελέχη της ΝΔ και τους εμπλεκόμενους στο σκάνδαλο Novartis. Στη βάση του αφηγήματος περί «κουκουλοφόρων», απειλούν εδώ και καιρό πως θα αποκαλύψουν την ταυτότητά τους και θα επιχειρήσουν την ουσιαστική εξόντωσή τους. 

Οι προστατευόμενοι μάρτυρες είχαν διαμηνύσει και με σχετική επιστολή τους πως δεν σκοπεύουν να αποκαλύψουν τα στοιχεία της ταυτότητάς τους καθώς διακινδυνεύεται η ζωή των ίδιων και των οικογενειών τους. Σημειώνεται επίσης πως το επιχείρημα που η πλευρά της πλειοψηφίας χρησιμοποίησε ήταν πως οι δύο μάρτυρες «Αικατερίνη Κελέση» και «Μάξιμος Σαράφης» έχουν καταθέσει το Δεκέμβρη στον Άρειο Πάγο αυτοπροσώπως χωρίς κάλυψη, κάτι που διαψεύδεται στον πλέον επίσημο τόνο αφού από όλες τις πηγές επισημαίνεται ρητά ότι στον Άρειο Πάγο έχουν καταθέσει με καλυμμένα χαρακτηριστικά. 

Οι μεθοδεύσεις για αποκάλυψη των στοιχείων των μαρτύρων, μοιραία, όπως έχει ήδη προειδοποιήσει με έγγραφό της η αρμόδια εισαγγελέας Διαφθοράς Ελένη Τουλουπάκη, τινάζουν στον αέρα η ποινική διερεύνηση του σκανδάλου της Novartis. Ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Χαρίτσης, καταγγέλλει τις «διαρκείς μεθοδεύσεις» και την «καταστρατήγηση του νόμου για τους προστατευόμενους μάρτυρες». «Ο κ. Μητσοτάκης φέρει ακέραια την ευθύνη για την αντιθεσμική μεθόδευση σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος», διαμηνύει σε δήλωσή του και προσθέτει: 

«Προσπαθούν να εκφοβίσουν τους προστατευόμενους μάρτυρες επειδή τόλμησαν να αποκαλύψουν το σκάνδαλο Novartis. Η απόφαση που έλαβε χθες η πλειοψηφία στην Προανακριτική Επιτροπή: καταλύει κάθε έννοια κράτους δικαίου, αποδεικνύοντας, πως πραγματικός σκοπός είναι η αποκάλυψη και η παραδειγματική τιμωρία των προστατευόμενων μαρτύρων που ανέδειξαν το σκάνδαλο. Καθιστά την Ελλάδα τη μοναδική χώρα που δεν θα τολμά κανείς πλέον να υπερασπιστεί το δημόσιο συμφέρον αποκαλύπτοντας σκάνδαλο διαφθοράς, γιατί δεν θα έχει καμία εγγύηση προστασίας από το νόμο. Τα μέλη της Προανακριτικής που συνεχίζουν να λειτουργούν με εξόφθαλμες μεθοδεύσεις, ενδέχεται να έχουν ποινικές ευθύνες, οι οποίες δεν παραγράφονται».

Ο εισηγήτης του ΣΥΡΙΖΑ, Σπύρος Λάπας, που αποχώρησε από τη διαδικασία καταγγέλλοντας νέο πραξικόπημα της πλειοψηφίας, δήλωσε: «Αποκαλύφθηκε ότι οι άνθρωποι δεν παίζονται. Συνεχή επαναλαμβανόμενα πολιτικά και νομικά πραξικοπήματα σε βάρος της αλήθειας της δικαιοσύνης και της χώρας. Θεωρώ ότι όλα όσα γίνονται σχετικά με τους προστατευόμενους μάρτυρες τα παρακολουθούν τα ευρωπαϊκά όργανα αλλά και υπηρεσίες του ΟΗΕ. Πολύ φοβάμαι ότι δεν θα πληρώσει το τίμημα μόνο η κυβέρνηση, που προβαίνει σε αυτές τις παράνομες πράξεις, αλλά και η χώρα». 

«Μας κάλεσαν σήμερα στις 13:15, παίρνοντας μας από διάφορες κοινοβουλευτικές επιτροπές για να εμφανιστούμε στην προανακριτική που συγκαλείται να συνεδριάσει στις 14:00 με θέμα, αίτημα εξαίρεσης  μέλους της επιτροπής μετά από αίτημα του κ. Παπαγελόπουλου. Πρώτον η προθεσμία που βάζει ο κανονισμός της Βουλής είναι τρεις μέρες και μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις δύο, άρθρο 89 παράγραφος 6 του κανονισμού της βουλής. Τον συντρίβουν τον κουρελιάζουν για μία ακόμα φορά κάνοντας ένα δεύτερο πραξικόπημα. Δεν τηρούν τίποτα, έχουν εκ των προτέρων αποφασίσει να τελειώσουν fast track την επιτροπή και να πραγματοποιήσουν ότι έχουν εκ των προτέρων στο μυαλό τους. Άρα αυτά που είχαμε πει από την πρώτη μέρα που συγκροτήθηκε η επιτροπή, ότι αδιαφορούν για τη δικαιοσύνη και το κοινοβουλευτικό πολίτευμα, αποδεικνύονται περίτρανα τώρα Κρίμα, λυπούμαστε κυρίως για τη χώρα».

«Μετά από τη σημερινή απόφαση, που θεωρούμε ότι είναι ακραία κοινοβουλευτική διαδικασία, πράξη και ενέργεια, αναθεωρούμε τη στάση μας και δεν θα εμφανιστούμε και δεν θα νομιμοποιήσουμε την παράνομη διαδικασία εξέτασης των προστατευόμενων μαρτύρων. Δεν προκύπτει απλώς ένας αλλά εκατό λόγοι ακυρότητας της επιτροπής. Πιστεύω ότι αυτά που κάνουν οι κύριοι αυτοί είναι να δίνουν όπλα σε αυτούς που θέλουν να ακυρώσουν τη διαδικασία. Σήμερα για το αίτημα εξαίρεσης του κ. Πλεύρη που υπέβαλλε ο κ. Παπαγγελόπουλος, δεν μας κοινοποίησαν κανένα απολύτως έγγραφο, ούτε καν την αίτηση του αιτούντος που είναι προϋπόθεση για να συγκληθεί η επιτροπή και να συζητήσουμε σε αυτήν. Τόσο απλά».