Ο οδικός χάρτης έχει σχεδόν κλειδώσει, ο δρόμος όμως για τις διερευνητικές επαφές Ελλάδας – Τουρκίας περνά μέσα από δύο μεγάλα «αγκάθια»: Το ανοιχτό πλέον αίτημα Ερντογάν να μπει στο τραπέζι θέμα αποστρατικοποίησης των νησιών και την σταθερή – μέχρι αυτή την στιγμή τουλάχιστον – απαίτηση της  Λευκωσίας για κυρώσεις κατά της Αγκυρας λόγω των παράνομων ενεργειών της στην κυπριακή ΑΟΖ.

Οι χθεσινοβραδυνές πληροφορίες ανέφεραν ότι η ημερομηνία έναρξης των διερευνητικών στην Κωνσταντινούπολη θα ανακοινωθεί πριν από την ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής της 1ης Οκτωβρίου, και πως οι συνομιλίες θα αρχίσουν πιθανότατα μέσα στο δεύτερο δεκαήμερο του μήνα. Πηγές επίσης από τις Βρυξέλλες επέμεναν πως παραμένει εξαιρετικά πιθανή μια τηλεδιάσκεψη Μητσοτάκη και  Ερντογάν πριν από την έναρξη των δερευνητικών- τηλεδιάσκεψη, για την οποία φέρεται να πιέζει έντονα η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ.

Τα γεγονός ωστόσο πως οι τελικές ανακοινώσεις και κινήσεις μετατίθενται από μέρα σε μέρα, αποτυπώνει και την ρευστότητα που υπάρχει, όπως και τις ισχυρότατες πιέσεις που ασκούνται σε Αθήνα και Λευκωσία.

Από την πλευρά της Αγκυρας, ο Ταγίπ Ερντογάν παίζει το σκληρό χαρτί της αποστρατικοποίησης των νησιών, είτε ως μαξιμαλιστικό διαπραγματευτικό όπλο, είτε διότι γνωρίζει ότι έχει ανοιχτό έδαφος από την πλευρά της Γερμανίας.

Ενδεικτική των προθέσεών του είναι η ανακοίνωση που εξέδωσε η τουρκική πλευρά μετά την χθεσινή συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας υπό την προεδρία του Ταγίπ Ερντογάν, βάζοντας τόσο το θέμα της αποστρατικοποίησης όσο και της συνεκμετάλλευσης.

«Δηλώνεται ότι το τουρκικό έθνος, όπως έπραξε μέχρι σήμερα, έτσι και στο εξής δεν θα κάνει παραχωρήσεις όσον αφορά στην προάσπιση των δικαιωμάτων και των συμφερόντων του στην ξηρά, τη θάλασσα και τον αέρα», τονίζεται στην ανακοίνωση και προστίθεται: «Καλούνται να συμμορφωθούν με την κοινή λογική οι χώρες που ενεργούν κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου και των συνθηκών, ιδίως όσον αφορά στον εξοπλισμό των νησιών τα οποία έχουν αποστρατιωτικοποιημένο καθεστώς.
Στο θέμα της δίκαιης διανομής του φυσικού πλούτου της περιοχής η Τουρκία τάσσεται κατ’ αρχάς υπέρ του διαλόγου σε κάθε επίπεδο».

Η ελληνική πλευρά φέρεται να έχει καταστήσει σαφές σε όλες τις πλευρές, συμπεριλαμβανομένου και του Βερολίνου, πως δεν μπορεί να συζητήσει θέμα αφοπλισμού των νησιών, από διπλωματικές πηγές όμως επισημαίνεται ότι η Τουρκία επιχειρεί να περάσει το θέμα της αποστρατικοποίησης και μέσα από τις λεγόμενες «τεχνικές» συζητήσεις στο ΝΑΤΟ.

Ανοιχτή και σοβαρή εκκρεμότητα παραμένει και η θέση της Λευκωσίας που επιμένει να ζητά απόφαση διεύρυνσης των κυρώσεων κατά της Τουρκίας από την σύνοδο κορυφής της ΕΕ.

Το deal Μέρκελ – Ερντογάν για αποκλιμάκωση έχει βασιστεί πάνω στην δέσμευση πως δεν θα υπάρξει συζήτηση για κυρώσεις κατά της Αγκυρας, η κυπριακή πλευρά όμως επιμένει. Ο κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασάδης ήταν για και ακόμη φορά σαφής χθες, σε συνέντευξή του στην γαλλική Le Figaro.

Σε ερώτηση για το τι περιμένει από την σύνοδο κορυφής ο Νίκος Αναστασιαδης είπε ότι ζητά «διπλωματικές και πολιτικές λύσεις όσον αφορά το τουρκικό θέμα» και τόνισε: «Η Τουρκία έχει γίνει ένας ταραχοποιός στην περιοχή και θέλουμε να στείλουμε ένα σαφές μήνυμα: ότι η συμπεριφορά της δεν μπορεί να παραμείνει αναπάντητη και χωρίς συνέπειες. Θα απαντήσουμε με έργα και όχι μόνο με λόγια».

Εχει ενδιαφέρον ότι το μήνυμα αυτό από τον κύπριο πρόεδρο έρχεται την ώρα που οι πληροφορίες θέλουν να υπάρχει δυσαρέσκεια στην Λευκωσία για το γεγονός ότι η Αθήνα δεν την στηρίζει σθεναρά στην κατεύθυνση των κυρώσεων.