Λίγα εικοσιτετράωρα μετά τη γνωστοποίηση της πρωτοβουλίας της κυβέρνησης να αλλάξει το χαρακτήρα του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων στρέφοντάς το προς τη μείωση βλάβης και συγχωνεύοντας την εποπτεία προγραμμάτων, το tvxs.gr επικοινώνησε και δημοσιεύει τη μαρτυρία ενός πρώην χρήστη που παρακολούθησε όλες τις φάσεις της θεραπείας και πέτυχε την επανένταξη μέσα από το ΚΕΘΕΑ Αριάδνη, στο Ηράκλειο Κρήτης.
 
Ο Δημήτρης Βαρβαρής είναι πλέον 41 ετών και ολοκληρώνει το μεταπτυχιακό του στην κοινωνική εργασία. Έντεκα χρόνια πριν ως χρήστης, αποφάσισε να αφήσει την Κάλυμνο για να ενταχθεί στο πρόγραμμα μετά από απανωτές συλλήψεις, μόνο και μόνο για να ρίξει στάχτη στα μάτια των γονιών του, όπως ο ίδιος λέει.
 
«Αυτό που πάει να γίνει στο ΚΕΘΕΑ μου φαίνεται καταστροφικό», υποστηρίζει ο Δημήτρης και αναρωτιέται: «Πώς είναι δυνατόν να μη δοθεί η ευκαιρία σε ανθρώπους σαν κι εμένα να προσπαθήσουν για τη ζωή τους; Ποιός θα διατάξει κάτι τέτοιο και θα πάρει την ευθύνη;»
 
Ακολουθεί η μαρτυρία του:
 
«Έμαθα για το ΚΕΘΕΑ από έναν αστυνομικό, όταν με συνέλαβαν για τρίτη ή τέταρτη φορά. Ήταν Οκτώβριος του 2010 και ήμουν 30 ετών. Ζούσα στην Κάλυμνο. Μετά και από αυτή τη σύλληψη η οικογένειά μου, μου είπε ότι «είτε θα πάρεις το δρόμο σου και θα πας να πεθάνεις είτε θα πας εκεί να προσπαθήσεις να κάνεις κάτι».
 
Τότε δεν είχε ανοίξει ακόμα η δομή στην Κάλυμνο, κι έτσι απευθύνθηκα στο ΚΕΘΕΑ Αριάδνη που βρίσκεται στο Ηράκλειο Κρήτης. Πήρα τηλέφωνο και μου είπαν ότι μπορούσα να πάω εφόσον έκλεινα τις εκκρεμότητες που είχα στην Κάλυμνο. Αφού βγήκα με εγγύηση, 12 ημέρες μετά τη σύλληψή μου πήγα στο Ηράκλειο.
 
Για την εγκατάσταση εκεί με βοήθησε ο Σύλλογος Οικογένειας ΚΕΘΕΑ Αριάδνη. Ξεκίνησα να πηγαίνω στο συμβουλευτικό σταθμό, όπου γίνεται η προεργασία. Γίνονται μικρές συνεδρίες όπου οι άνθρωποι του ΚΕΘΕΑ μαθαίνουν το βιογραφικό του κάθε παιδιού και τις ανάγκες του, προκειμένου να αποφασίσουν αν θα συμμετάσχει σε ανοιχτή δομή ή κλειστό θεραπευτικό κέντρο, αυτό που λέμε κοινότητα.  
 
Τελικά εγώ πήγα στο κλειστό θεραπευτικό κέντρο στις 25 Νοεμβρίου, ανήμερα των γενεθλίων μου. Τότε ακόμα δεν είχε ξεθολώσει το μυαλό μου και δεν είχα σκοπό να παραμείνω. Σκεφτόμουν να περάσω 2-3 μήνες στην κοινότητα για να ρίξω «στάχτη στα μάτια» των γονιών κι ύστερα να επιστρέψω για να κάνω ακριβώς ό, τι έκανα πριν. Αυτό δεν είναι απεξάρτηση, είναι απλά ένα «off» όπως λέγεται στη γλώσσα των χρηστών.
 
Μέσα σε αυτό το πρώτο τρίμηνο όμως, άρχισα να βλέπω πράγματα για εμένα. Ένιωθα ότι κάτι γίνεται, ότι υπάρχει ένα σχέδιο πίσω από όλη αυτή την ιστορία που κάπου καταλήγει. Άκουγα τους θεραπευτές να μου λένε πράγματα για τον εαυτό μου που είτε δεν τα ήξερα καθόλου, είτε δεν τα αναγνώριζα ως τέτοια, είτε προσπαθούσα να με πείσω ότι δεν υπάρχουν. Ήμουν ένας άνθρωπος με μυαλό και παρά τη χρήση, υπήρχαν αξίες μέσα μου που δεν είχα καταπατήσει. Εκείνοι βρήκαν το «κουμπί» που έπρεπε να ενεργοποιήσουν σε εμένα για να βρω ένα κίνητρο. Έτσι άρχισα να δίνω χρόνο και περιθώριο στον εαυτό μου. Έφτασα σε σημεία που ποτέ δε θα μπορούσα να φτάσω μόνος μου και να αποφασίσω τελικά τί θέλω να κάνω στη ζωή μου.
 
Η θεραπεία στην κοινότητα είναι 24ωρη. Ο αριθμός των μελών άλλαζε, ο μικρότερος κατά τη δική μου παραμονή ήταν 22, ο μεγαλύτερος 37. Όταν μπαίνεις στην κοινότητα και για ένα τριήμερο είσαι «το παιδάκι», έχεις περίπου το ακαταλόγιστο. Ύστερα γίνεσαι «μικρό μέλος». Στο τρίμηνο περίπου γίνεσαι «μεσαίο μέλος» κι αρχίζεις να αναλαμβάνεις ευθύνες. Μετά από 6-7 μήνες γίνεσαι «οργανωτής» και συμμετέχεις στη διοίκηση της κοινότητας. Έχεις να φροντίσεις για το φαγητό της κοινότητας και να κανονίσεις τα ιατρικά ραντεβού των μελών. Η φροντίδα των χώρων, η οδήγηση για τις μεταφορές, όλα γίνονταν από τα μέλη της κοινότητας.
 
Μέναμε στον «ξενώνα» που ήταν ένα σπίτι με περιβόλι. Κάθε πρωί πηγαίναμε στο θεραπευτικό κέντρο και παρακολουθούσαμε τις θεραπευτικές ομάδες. Μετά το μεσημεριανό και ένα σύντομο διάλειμμα, ξεκινούσαν τα εκπαιδευτικά προγράμματα. Μαθήματα υπολογιστών, ξένης γλώσσας, τα σχολικά προγράμματα γυμνασίου ή λυκείου για παιδιά που δεν είχαν ολοκληρώσει το σχολείο. Σε αυτό το διάστημα κατάφερα να πάρω το lower στα αγγλικά. Εκδίδαμε και περιοδικό στο οποίο γράφαμε τα μέλη μαζί με το θεραπευτικό προσωπικό. Υπήρχαν επίσης αθλητικές δραστηριότητες, ποδηλασία, γυμναστήριο, ποδόσφαιρο.
 
Στην κοινότητα έμεινα έντεκα μήνες. Βγήκα στην προ-επανένταξη αρχές Νοεμβρίου του 2011. Ήταν αρκετά δύσκολο. Βγαίνεις από μια μικρή κοινωνία, τη θεραπευτική κοινότητα και μπαίνεις στην κοινωνία με άλλους όρους, άλλη ταυτότητα και άλλο ρόλο. Πρέπει να αξιοποιήσεις ό, τι έχεις μάθει μέσα στην κοινότητα για να προχωρήσεις στον καινούριο δρόμο που ανοίγεται. Συμμετέχεις σε ομάδες επαγγελματικού προσανατολισμού και έχεις δύο θεραπευτικές συνεδρίες αλληλοβοήθειας την εβδομάδα.
 
Ειδικά για εμένα που δεν ήμουν από την Κρήτη και δεν είχα γνωστούς, η εύρεση εργασίας δεν ήταν εύκολη. Όμως τον πρώτο καιρό φιλοξενήθηκα από μεγαλύτερα παιδιά της επανένταξης. Ήξερα ότι θα με φιλοξενήσει ο Νίκος και ότι ο Νίκος θα έχει μαγειρέψει γιατί περιμένει το Δημήτρη να έρθει. Έτσι μπόρεσα να βρω μια δουλειά σε μεταφορική εταιρία. Έτσι νοίκιασα το δικό μου σπίτι και ξεκίνησα να πατάω στα πόδια μου.
 
Μετά από έξι μήνες πέρασα στη β’ φάση της επανένταξης, όπου οι συνεδρίες γίνονται πιο αραιές. Ακολουθεί η τρίτη φάση, αυτή της μεταπαρακολούθησης ή follow up. Στη φάση αυτή οι θεραπευτικές ομάδες είναι μία φορά το μήνα, πρέπει σιγά-σιγά να απογαλακτίζεσαι. Καλό είναι σε αυτή τη φάση να έχεις βρει τους λόγους για τους οποίους έγινες χρήστης. Δεν το καταφέρνουν όλοι αυτό κι εκεί υπάρχει ο κίνδυνος του πισωγυρίσματος. Εγώ ήμουν από τους τυχερούς που είχα τη θέληση και την υπομονή να τους εντοπίσω. Έτσι αποφοίτησα από το ΚΕΘΕΑ τον Ιούνιο του 2014.
 
Σε όλα αυτά τα στάδια είχαμε ενεργή συμμετοχή. Στην ουσία εμείς καθορίζαμε τη θεραπευτική μας πορεία. Οι ανάγκες του κάθε χρήστη είναι διαφορετικές. Η ιδέα δεν ήταν ότι εφόσον είσαι στην τάδε φάση, παρακολουθείς με άλλους δέκα το ίδιο πράγμα. Ο κάθε ένας και η καθεμιά είχαμε διαφορετικά αγκάθια στην ψυχή μας, διαφορετικές πληγές. Αφού έχεις αναπτύξει λίγο την αυτογνωσία σου, μαζί με την ομάδα ξεχωρίζεις τί σε καίει περισσότερο και εστιάζεις εκεί τη θεραπεία σου. Με αυτό το σκεπτικό κάνεις ένα θεραπευτικό συμβόλαιο στο οποίο επισημαίνεις τα θέματα πάνω στα οποία θέλεις να κινηθεί η θεραπεία σου. Αυτά ενδεχομένως αλλάζουν ελαφρώς στην πορεία, αν προκύψει κάτι νέο.
 
Επίσης είχαμε λόγο στο ΔΣ του ΚΕΘΕΑ. Ανεβαίναμε στην Αθήνα για να ψηφίσουμε στις εκλογές. Αξιολογούσαμε το τί συμβαίνει και ανάλογα αποφασίζαμε, χωρίς κάποιος να μας υποδείξει ποτέ τίποτα.
  
Αυτά τα χρόνια που ήμουν στην επανένταξη έδωσα εξετάσεις και πέρασα στα ΤΕΙ Ηρακλείου, στην Κοινωνική Εργασία. Από το λύκειο μου άρεσε η ψυχολογία. Βλέποντας τη δουλειά που γίνεται στο ΚΕΘΕΑ σκέφτηκα ότι σε αυτό το αντικείμενο θα ήθελα να προχωρήσω. Δούλευα 3-4 φορές την εβδομάδα για να τα βγάλω πέρα και ταυτόχρονα παρακολουθούσα τα μαθήματα και τα υποχρεωτικά εργαστήρια. Παρά τις δυσκολίες, το 2016 έφτασα στην πρακτική μου άσκηση και επέλεξα το ΚΕΘΕΑ. Μάλιστα διάλεξα το ψυχοδιαγνωστικό κομμάτι, όπου υπάρχει το θέμα της συννοσηρότητας.
 
Όλα αυτά τα χρόνια συνέχισα να πηγαίνω ανά τακτά διαστήματα. Το θυμόμουν και από τη δική μου θεραπεία, το να βλέπεις μεγαλύτερα παιδιά να έχουν προχωρήσει και να έχουν σταθεί στα πόδια τους δίνει μεγάλη ώθηση. Κι εξακολούθησα να είμαι στην ομάδα ποδοσφαίρου του ΚΕΘΕΑ. Τα επόμενα χρόνια εργάστηκα σε δομή ασυνόδευτων ανηλίκων στα Ανώγεια. Αυτή την περίοδο ολοκληρώνω το μεταπτυχιακό μου στο Μεσογειακό Πανεπιστήμιο Κρήτης.
 
Όλα αυτά δεν τα έκανα μόνος μου. Βοήθησα τον εαυτό μου και με βοήθησε πολύ το ΚΕΘΕΑ.
Το ΚΕΘΕΑ σου δίνει ανθρώπους που ξέρεις ότι δεν έχουν κάποιο όφελος από σένα και προσπαθούν να σε υποστηρίξουν, κάνοντας κι εσύ το ίδιο γι’ αυτούς. Προσπαθείς να είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου και τους γύρω σου και να πατάς μόνο σε καθαρά κομμάτια και σε αξίες, για να προχωρήσεις στη ζωή σου.
 
Αν δεν είχα πάρει τότε την απόφαση να πάω στην Κρήτη, δε θα ήμουν εδώ τώρα. Ίσως δεν ήμουν ζωντανός, ίσως ήμουν στη φυλακή, πάντως πτυχιούχος κοινωνικός λειτουργός, αυτόνομος, ανεξάρτητος και απεξαρτημένος δε θα ήμουν. Δε θα το είχα καταφέρει μόνος μου. Το κατάφερα επειδή πήγα τότε στο ΚΕΘΕΑ Αριάδνη.
 
Αυτό που πάει να γίνει στο ΚΕΘΕΑ μου φαίνεται καταστροφικό. Για μείωση βλάβης υπάρχουν άλλες δομές. Μέσα από τη δουλειά μου έχω δει παιδιά που είχαν εντελώς διαφορετικό τρόπο προσέγγισης της απεξάρτησης. Ήταν στρατιωτάκια σε καταστολή, περιμένοντας τα χάπια που είτε τα έπαιρναν οι ίδιοι είτε τα εμπορεύονταν. Δεν είναι λειτουργική αυτή η προσέγγιση για έναν άνθρωπο. Δύσκολα ένας χρήστης θα γίνει πολίτης μέσα από μια τέτοια διαδικασία. Και εκτός από τα υπόλοιπα οφέλη, ένας χρήστης που θα τα καταφέρει, ξεκινά να συνεισφέρει στο κράτος, αντί να απορροφά πόρους.
 
Στην Ελλάδα λοιπόν πέρα από το ΚΕΘΕΑ δεν υπάρχει άλλη δομή που να προσφέρει αυτού του είδους την απεξάρτηση, αυτού του είδους την πορεία σε έναν απεξαρτημένο χρήστη. Πώς είναι δυνατόν να μη δοθεί η ευκαιρία σε ανθρώπους σαν κι εμένα να προσπαθήσουν για τη ζωή τους; Ποιός θα διατάξει κάτι τέτοιο και θα πάρει την ευθύνη;»