_{Το υπ.Οικονομικών στην πλατ.Συντάγματος}

Οριακή αλλά διαχειρίσιμη χαρακτηρίζουν οικονομικοί αναλυτές την κατάσταση των δημόσιων ταμείων λίγα 24ωρα πριν από τις εκλογές, ωστόσο, θέτουν ως προϋπόθεση να συγκροτηθεί μία σταθερή κυβέρνηση η οποία θα αλλάξει το υφιστάμενο δημοσιονομικό πρόγραμμα μιλώντας την «ευρωπαϊκή γλώσσα». Απαραίτητη κρίνεται η συνέχιση της εξωτερικής χρηματοδότησης προς το ελληνικό Δημόσιο, το οποίο φέρεται να μην μπορεί να σταθεί στα πόδια του για περισσότερο από ένα μήνα. Ασύμμετρη απειλή θεωρείται το ενδεχόμενο μιας έκρηξης πανικού στις τράπεζες την επομένη των εκλογών. Στο μεταξύ, ο Τουρισμός τηρεί στάση αναμονής προκειμένου να σώσει την παρτίδα της θερινής περιόδου. Tvxs Αφιέρωμα: Η επόμενη μέρα στην Οικονομία (2ο μέρος)

 
Ένα μήνα με αλχημείες
 
Σύμφωνα με τον υπηρεσιακό υπουργό Οικονομικών Γιώργο Ζανιά, τα ταμειακά διαθέσιμα του ελληνικού Δημοσίου επαρκούν έως τις 15 Ιουλίου. Κύκλοι του υπουργείου αποδίδουν αυτή τη δυνατότητα στην αύξηση η οποία τελικώς διαπιστώνεται στον τομέα των φορολογικών εσόδων, τόσο το Μάιο όσο και το πρώτο 10ήμερο του Ιουνίου. Ωστόσο, αποτελεί ταυτόχρονα γεγονός ότι -με το βλέμμα στην καταβολή των συντάξεων στο τέλος του μήνα- το κράτος δεν διεκπεραιώνει οφειλές προς ιδιώτες, όπως προμηθευτές, φαρμακεία κ.ά. Άλλωστε, τα χρωστούμενα προς τα νοσοκομεία ανέρχονται σε περίπου 1,5 δις ευρώ, με τον ΕΟΠΥΥ να χρωστά περισσότερα από 470 εκατ. ευρώ.
 
Στο πλαίσιο της τακτικής συσσώρευσης οφειλών για τη διασφάλιση στοιχειωδών ταμειακών διαθέσιμων, το κράτος οφείλει επιπλέον 2,8 δις στην κοινωνική ασφάλιση. Τα υπουργεία χρωστούν περίπου 790 εκατ. και η τοπική αυτοδιοίκηση οφείλει σε ιδιώτες και νομικά πρόσωπα περισσότερο από 1 δις ευρώ. Παράλληλα, το ελληνικό Δημόσιο έχει δαπανήσει 1,1 δις λιγότερα για πρωτογενείς δαπάνες και 1,4 δις λιγότερα για επενδυτικές δαπάνες.
 
Νηφάλια διαπραγμάτευση
 
O Γιώργος Παπαγεωργίου, αρθρογράφος στο Πρώτο Θέμα, εκτιμά ότι η τρόικα θα αναγκαστεί να δώσει στην επόμενη κυβέρνηση «μία ανάσα, κάποιες αλλαγές», δεδομένου ότι οι περισσότεροι σε Ελλάδα και Ευρώπη παραδέχονται, άμεσα ή έμμεσα, ότι το Μνημόνιο με τη σημερινή μορφή του δεν μπορεί να συνεχίσει να εφαρμόζεται. Επιπλέον, όπως φάνηκε με τις εκλογές, η πολιτική ξεπέρασε τα όρια ανοχής της κοινωνίας. Βεβαίως, αυτή την ώρα αποφεύγονται μαξιμαλιστικές εκφράσεις γύρω από την αναπροσαρμογή του προγράμματος προκειμένου να μην σταλεί το μήνυμα της δημοσιονομικής χαλάρωσης, αλλά και για να ασκείται εμμέσως πολιτική πίεση ενόψει των νέων ελληνικών εκλογών. Από την άλλη πλευρά, τα περιθώρια για τροποποιήσεις δεν είναι άπειρα. Το μέγεθος και η ποιότητα των αλλαγών θα εξαρτηθεί από το κλίμα της διαπραγμάτευσης, τη στάση των άλλων χωρών που αντιμετωπίζουν προβλήματα και, εν τέλει, κατά κύριο λόγο από τη στάση της Γερμανίας στο πλαίσιο του ευρύτερου ευρωπαϊκού σχεδιασμού. Επομένως, φαίνεται να υπάρχει μια ευκαιρία για αμοιβαίους συμβιβασμούς. 
 
Αναφερόμενος στα περιθώρια του ελληνικού Δημοσίου να διαχειριστεί έσοδα και δαπάνες, ο Γιώργος Παπαγεωργίου χαρακτηρίζει διαχειρίσιμο το δημοσιονομικό ζήτημα για κάποιο -όχι μεγάλο- χρονικό διάστημα, αρκεί η Ελλάδα να κρατήσει ανοιχτή γραμμή με τους εταίρους ώστε να περιορίσει την αβεβαιότητα η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε μία άτυπη «στάση πληρωμών» στην αγορά. Η αβεβαιότητα και ο πανικός δημιουργούν από μόνα τους ένα φαύλο κύκλο που μπορεί να οδηγήσει σε ασφυξία τα δημόσια έσοδα, αλλά και τον τζίρο στην αγορά, καθώς πολλοί αναβάλλουν τις πληρωμές τους. Πάντως, ο ίδιος επισημαίνει ότι δεν είναι γνωστό πώς θα εξελιχθεί το εκτιμώμενο πρωτογενές έλλειμμα των 2,5 δις, το οποίο παραδοσιακά «φουσκώνει» στο τέλος του έτους λόγω μεγαλύτερων αναγκών για πληρωμές κ.ο.κ. Σε κάθε περίπτωση, τονίζει ότι η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να αναζητήσει τρόπους για να ενισχύσει τα έσοδα αλλά και να μεταθέσει χρονικά τους δημοσιονομικούς στόχους, διότι με τα σημερινά δεδομένα είναι ακατόρθωτοι.
 
Ως προς τις τράπεζες, υπογραμμίζει ότι είναι πράγματι ο ευαίσθητος κρίκος του συστήματος, αλλά δεν απειλούνται καθοριστικά εφόσον και για όσο καλύπτονται από το ευρωπαϊκό σύστημα, το οποίο τις στηρίζει τόσο σε επίπεδο κεφαλαίων όσο και σε επίπεδο ρευστότητας. Και στον τομέα αυτό οι εξελίξεις συναρτώνται με τις ευρύτερες αλλαγές που σχεδιάζονται για το τραπεζικό σύστημα στην Ευρωζώνη.
 
Τελικώς, ο κ. Παπαγεωργίου εκτιμά ότι -όποια και αν είναι- η επόμενη κυβέρνηση το πιθανότερο είναι ότι δεν θα έρθει σε πλήρη ρήξη με την Ευρωζώνη, διότι κάτι τέτοιο θα ήταν αμοιβαία καταστροφικό και δεν συμφέρει καμία πλευρά.
 
Αναγκαία η εξωτερική χρηματοδότηση
 
«Όποιο χαρακτήρα και αν έχει η κυβέρνηση που θα δημιουργηθεί μετά τις εκλογές, θα έχει να αντιμετωπίσει άμεσα προβλήματα κάλυψης των χρηματοδοτικών αναγκών της. Με δεδομένα τα πρωτογενή ελλείμματα ύψους περίπου 2,5 δις για το 2012 (μέγεθος που μπορεί να αναθεωρηθεί έως και σε διπλάσιο βαθμό έως το τέλος του έτους) η εξωτερική χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας είναι απαραίτητη, καθώς δεν υπάρχουν άλλες πηγές άμεσης άντλησης πόρων», δηλώνει από την πλευρά του ο υπεύθυνος ερευνών του ΙΟΒΕ Άγγελος Τσακανίκας.
 
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, οι συνολικοί πόροι που διατίθενται από τους επίσηµους µηχανισµούς χρηµατοδότησης, µαζί µε τα χρήµατα που διατίθενται για την επιβίωση των ελληνικών τραπεζών, τους (µη δανειακούς) πόρους από τα διαρθρωτικά ταµεία της ΕΕ και τους πόρους για τη στήριξη του εισοδήµατος των αγροτών, «ανέρχονται στο ιλιγγιώδες ποσό των 480 δισ. ευρώ, δηλαδή 240% του ΑΕΠ περίπου».
 
«Σε πολιτικό επίπεδο πάντως οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες καθώς θα πρέπει να αποσαφηνιστεί από την πλευρά μας ποια θα είναι η σχέση μας με τους εταίρους μας, ποια μπορεί να είναι μια νέα ταχύτητα δημοσιονομικής προσαρμογής, αλλά σε ποιο βαθμό οι δεσμεύσεις που έχουμε αναλάβει ως χώρα μπορούν να προτεραιοποιηθούν με διαφορετικό τρόπο. Ταυτόχρονα θα πρέπει να αναζητηθεί λύση στο πρόβλημα της ρευστότητας της ελληνικής οικονομίας, ώστε να τροφοδοτηθούν όποιες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες μπορούν να αναδειχθούν στο σημερινό περιβάλλον. Και αυτό το ζήτημα πάντως είναι κάτι στο οποίο θα πρέπει να αναζητηθεί λύση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το συνολικό οικοδόμημα της Ευρωζώνης κινδυνεύει, ο σχετικός διάλογος είναι αυτή τη στιγμή επίκαιρος και ενεργός και σε αυτόν πρέπει να συμμετέχουμε ισότιμα», συμπεραίνει ο κ. Τσακανίκας, εκφράζοντας την πεποίθηση πως «εύκολες, άκοπες και φθηνές λύσεις δεν υπάρχουν».
 
Κίνδυνος έκρηξης πανικού
 
Κατά τη γνώμη του προέδρου της ΓΣΕΒΕΕ Δημήτρη Ασημακόπουλου, το πρόβλημα το οποίο καλείται να αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση την ερχόμενη Δευτέρα είναι μία πιθανή έκρηξη πανικού ανάμεσα στους πολίτες η οποία μπορεί να δημιουργήσει μεγάλο ζήτημα για τις τράπεζες: «Είναι κάτι το οποίο πρέπει να το αντιμετωπίσουν όλα τα κόμματα μέχρι το τέλος της εβδομάδας σε συνεργασία με την ΕΕ, διότι ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, το ποιος θα είναι πρώτος ή δεύτερος, ο πανικός μπορεί να δημιουργηθεί και από ένα αποτέλεσμα το οποίο δεν θα δίνει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Μπροστά στην πολιτική αστάθεια, μπορεί να οδηγήσει καταθέτες ακόμη και των 1000 ευρώ να αποσύρουν τα λεφτά τους».
 
Ο ίδιος διαμηνύει ότι εκ πείρας δεν πιστεύει στις προεκλογικές εξαγγελίες των κομμάτων και θεωρεί πως υπάρχουν και δεύτερες και τρίτες σκέψεις: «Στο λαό προσφέρουν πάντα όπιο και ελπίδες. Το ζήτημα είναι να αποφευχθεί -αυτό που λέμε- το ατύχημα λόγω ενός πιθανού πανικού γύρω από τις εξελίξεις».
 
Αγωνιά ο Τουρισμός
 
Την ίδια ώρα, μάχη με το χρόνο δίνουν οι οικονομικές δυνάμεις οι οποίες εξαρτώνται από τον τουρισμό και δη τη θερινή περίοδο. «Ο στόχος του 2012 όσον αφορά στις αφίξεις παραμένει στα 16 εκατ. Φαίνεται δύσκολος αλλά εφικτός, αρκεί την επομένη των εκλογών να έχουμε μια ικανή και λειτουργική κυβέρνηση με φιλοευρωπαϊκό προσανατολισμό και μέσα στη ζώνη του ευρώ. Μια τέτοια κυβέρνηση θα λειτουργήσει θετικά στην εικόνα της χώρας. Πάντως, αναμένουμε ότι τα έσοδα των 10,5 δις του 2011 δεν αποτελούν εφικτό στόχο για την εφετινή περίοδο, καθώς οι τιμές έχουν διαμορφωθεί προς τα κάτω», σύμφωνα με κύκλους του ΣΕΤΕ, οι οποίοι διευκρινίζουν:
 
«Μέχρι στιγμής δεν έχουμε ακυρώσεις σε βαθμό που να μας έχουν επηρεάσει. Αυτό που συμβαίνει είναι να παρατηρούμε μια μείωση στον ρυθμό των προ-κρατήσεων η οποία σε πολλές περιπτώσεις έφτασε, τις πρώτες εβδομάδες μετά τις εκλογές, ακόμη και το 50% από κάποιες χώρες (σε άμεση αντιστοιχία με το ρυθμό προ-κρατήσεων της ίδιας περιόδου του 2011 – Μάιος). Τις τελευταίες εβδομάδες βλέπουμε πως ο ρυθμός αρχίσει να ισορροπεί και θεωρούμε ότι η δημιουργία μιας σταθερής κυβέρνησης και ενός σταθερού πολιτικού περιβάλλοντος θα βοηθήσει και τον Τουρισμό».

Διαβάστε εδώ το 1ο μέρος.