Συμπληρώνεται ένας χρόνος από τη μέρα που η φωτογραφία του άψυχου κορμιού του 3χρονου Αϊλάν Κουρντί στις ακτές της Αλικαρνασσού έκανε το γύρο του κόσμου. Επρόκειτο για μια εικόνα που συμπύκνωνε με τον πλέον ρεαλιστικό τρόπο την τραγωδία που βίωναν εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, οι οποίοι έπαιζαν «κορόνα γράμματα» τη ζωή τους στην προσπάθεια τους να περάσουν σε «ασφαλή εδάφη», όπως τουλάχιστον πίστευαν  πως θα ήταν για τους ίδιους τα ευρωπαϊκά.

Ads

Δε χρειάζεται να αναφερθώ πάλι στην υποτιθέμενη «ευαισθητοποίηση» των Ευρωπαίων ηγετών. Άλλωστε αυτή δεδομένα ήρθε ως επακόλουθο της παγκόσμιας συγκίνησης που προκάλεσε η εικόνα του νεκρού προσφυγόπουλου. Σε κάθε περίπτωση όμως, ήταν εξίσου δεδομένο στα μάτια πολλών, ότι οι υποσχέσεις για στήριξη όσων επιχειρούσαν να ξεφύγουν από τη φρίκη του πολέμου στη Συρία θα έμεναν στα χαρτιά.

Στον ένα χρόνο που μεσολάβησε, λοιπόν, είδαμε τους νεκρούς πρόσφυγες στα νερά του Αιγαίου να πολλαπλασιάζονται, τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες να υψώνουν φράχτες  και, στο εσωτερικό, ακροδεξιές ομάδες να αλωνίζουν βάζοντας στόχο ακόμη κι ανυπεράσπιστα γυναικόπαιδα. Είδαμε εικόνες ντροπής στην Ειδομένη, στο λιμάνι του Πειραιά και στο κέντρο της Αθήνας, καθώς και το ΝΑΤΟ να «αναλαμβάνει» τη φύλαξη των θαλάσσιων συνόρων της χώρας για αποτρέψει τις προσφυγικές ροές. Μέσα σε όλα, ήρθε η συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία, σύμφωνα με την οποία θα έπρεπε η κυβέρνηση Τσίπρα να «πειστεί» ότι η γειτονική χώρα θεωρείται «ασφαλής». Κι αφού έγινε αυτό, οι κυβερνώντες φρόντισαν να «παρκάρουν» δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες μέσα στο κατακαλόκαιρο στα hot spot, κάτω από άθλιες συνθήκες, μην τυχόν και μας πλήξουν τον τουρισμό.

Κανένα όμως πρόβλημα, ιδιαίτερα τέτοιας βαρύτητας, δεν είναι δυνατό να κρύβεται για πολύ καιρό «κάτω απ’ το χαλί». Κάπως έτσι, όλοι οι εμπλεκόμενοι αρχίζουν σιγά-σιγά να έρχονται πάλι ενώπιως ενωπίω με την πραγματικότητα. Πρώτον, γιατί η περίφημη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας είναι «de facto παγωμένη», δήλωσε χθες στον Guardian ο διευθυντής του Γραφείου Ευρώπης της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, Βενσάν Κοσετέλ. Δεύτερον, επειδή  η κατάσταση στα hot spot, τα οποία κατά κοινή ομολογία «βουλιάζουν», μοιάζει (για τους λόγους που αναφέρθηκαν παραπάνω) με «καζάνι που βράζει». Και τρίτον και κυριότερο, γιατί οι ευρωπαϊκές ηγεσίες δείχνουν, υπό την πίεση της ακροδεξιάς, να μετακινούνται σε όλο και πιο συντηρητικές θέσεις, την ώρα που ΗΠΑ και Ρωσία εξακολουθούν να παίζουν το γεωπολιτικό τους παιχνίδι, ρίχνοντας «λάδι στη φωτιά» στην εμπόλεμη Συρία.

Ads

Το προσφυγικό λοιπόν θα το βρούμε πάλι μπροστά μας, χωρίς μάλιστα να διαφαίνονται στον ορίζοντα ουσιαστικές προοπτικές αντιμετώπισής του. Αυτό επεσήμανε άλλωστε σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εφημερίδα Bild κι ο πατέρας του Αϊλάν, προσθέτοντας πως δε μετανιώνει για την τόσο μεγάλη προβολή από τα ΜΜΕ της φωτογραφίας του άψυχου σώματος του γιου του, αφού «κάτι τέτοιο πρέπει να προβάλλεται για να βλέπουν όλοι οι άνθρωποι καθαρά τι συμβαίνει».

Ο Αμπντουλάχ Κουρντί θυμάται μάλιστα πως μετά τον χαμό της οικογένειάς του «οι πολιτικοί είπαν Ποτέ ξανά». Δυστυχώς όμως για εκείνον, αλλά και για όλους μας, ένα χρόνο μετά πιθανότατα κανείς από αυτούς δε θα θυμάται έστω την τραγωδία του Αϊλάν.