Ο νόμος Διαμαντοπούλου θα μείνει στην ιστορία ως μια μάταιη, όπως αποδεικνύεται σήμερα εκ του αποτελέσματος, προσπάθεια απο-δημοκρατικοποίησης των Πανεπιστημίων. Αφού κανένα από τα κορυφαία όργανα της πανεπιστημιακής διοίκησης, (Συμβούλιο Ιδρύματος, Πρύτανης, Αντιπρυτάνεις, Κοσμήτορες), σύμφωνα με τις προβλέψεις αυτού του κραυγαλέα αντιδημοκρατικού νόμου, δεν εκλέγονταν με άμεση και δημοκρατική ψηφοφορία, σε αντίθεση με τις δημοκρατικές πανεπιστημιακές παραδόσεις του Ευρωπαϊκού πολιτισμού.

Ads

Έτσι σήμερα, η κατ’ ουσίαν κατάργησή του από τον υπουργό Παιδείας Αριστείδη Μπαλτά, μέσω της κατάργησης του βασικού θεσμού των Συμβουλίων Ιδρύματος που αυτός ο νόμος θέσπισε ως κορυφή της αντιδημοκρατικής πυραμίδας διοίκησης των πανεπιστημίων, συνιστά ιστορική στιγμή για την πανεπιστημιακή εκπαίδευση της χώρας μας.

Τα ΣΙ που θέσπισε ο νόμος Διαμαντοπούλου, θα μείνουν στην ιστορία ως ο μοναδικός πανεπιστημιακός θεσμός που λειτούργησε ερήμην της πανεπιστημιακής κοινότητας. Αφού μόνιμη αγωνία τους ήταν η αναζήτηση ασφαλών χώρων, εντός και εκτός πανεπιστημίων, μακρυά πάντοτε από τα μάτια της πανεπιστημιακής κοινότητας, προκειμένου να συνεδριάζουν εν κρυπτώ…

Ακόμη θα μείνουν στην ιστορία ως ο θεσμός εκείνος που έβλεπε τα πανεπιστήμια να καταρρέουν από την ακολουθούμενη πολιτική της λιτότητας και σαν άλλοι Νέρονες, θαύμαζαν την καταστροφή. Προφανώς σε ένδειξη… ευγνωμοσύνης προς την κυβέρνηση στην οποία όφειλαν την ύπαρξή τους.

Ads

Τα ΣΙ ακόμη, θα μείνουν στην ιστορία ως οι μοναδικοί θεσμοί που δημιουργήθηκαν στο όνομα της αυτοδιοίκησης και θεσμοθετήθηκαν ως όργανα… ετεροδιοίκησης. Αφού κατά το ήμισυ στελεχώθηκαν από εξωτικά μέλη, ξένα με την πανεπιστημιακή κοινότητα και άσχετα με τη διοικητική πρακτική.

Όσο για τους… λαμπρούς επιστήμονες από το εξωτερικό που πλαισίωσαν τα πρώτα ΣΙ, αυτοί χωρίς να το γνωρίζουν, έπαιξαν ρόλο άλλοθι και προπετάσματος καπνού, στην επιχείρηση κυβερνητικής άλωσης των πανεπιστημίων. Αφού στη συντριπτική τους πλειοψηφία, μπορεί να ήταν άριστοι, πράγματι, επιστήμονες, δεν μπόρεσαν όμως να προσφέρουν τα αναμενόμενα, καθώς ήταν παντελώς άσχετοι τόσο με το σύνθετο έργο της διοίκησης, όσο όμως και με την πολύπλοκη και πολυσχιδή ελληνική πραγματικότητα. Ο απρόκλητα αντιδημοκρατικός άλλωστε τρόπος της ανάδειξής τους, όχι με ανοικτή και δημοκρατική εκλογή από την κοινότητα, αλλά με κλειστή διαδικασία διορισμού από τα εσωτερικά μέλη των ΣΙ, λειτούργησε υπέρ της δημιουργίας δικτύων διαπλοκής και σχέσων εξάρτησης εντός των Συμβουλίων.

Έτσι, οι… λαμπροί ξένοι επιστήμονες φεύγουν όπως ήρθαν, αφού οι προβλέψεις του νόμου Διαμαντοπούλου, δυστυχώς, τους ήθελαν σαν διακοσμητικά στοιχεία. Ούτε τα πανεπιστήμια ωφελήθηκαν από την παρουσία τους, ούτε οι ίδιοι μπόρεσαν να αφήσουν το ίχνος τους σε αυτά. Κι αυτό γιατί τα εσωτερικά, κατά κύριο λόγο, μέλη των Συμβουλίων, αναλώθηκαν σε παιχνίδια εξουσίας σε βάρος των εκλεγμένων πανεπιστημιακών αρχών. Η υπεροψία με την οποία πολιτεύθηκαν, δικαιολογεί απολύτως το άδοξο τέλος που τους επεφύλασσε η κυβέρνηση της Αριστεράς.

Όσον αφορά τέλος το δήθεν κενό που θα δημιουργήσει η κατάργηση των Συμβουλίων, η επαναφορά των αρμοδιοτήτων που τους αποδόθηκαν στη Σύγκλητο και τους εκλεγμένους με δημοκρατικό, στο εξής, τρόπο πρυτάνεις και αντιπρυτάνεις, θα συμβάλει καθοριστικά ώστε να επανέλθουν τα πανεπιστήμια σε τροχιά δημοκρατίας, αυτοδιοίκησης και ομαλής ακαδημαϊκής λειτουργίας.

* Ο Γιάννης Α. Μυλόπουλος είναι καθηγητής του ΑΠΘ