Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, θα έπρεπε να έχουμε μάθει να μην χρησιμοποιούμε τα θέματα εξωτερικής πολιτικής και τις διεθνείς μας σχέσεις προκειμένου να ασκήσουμε πολιτική με αποκλειστικά κομματικά ή ψηφοθηρικά χαρακτηριστικά. Δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι στα πρόσωπα που επιχειρείται να απαξιωθούν, μειώνεται, κυρίως, το κύρος και η εικόνα της χώρας. Αντίστοιχα, εξίσου βλαπτική είναι και η υπερβολή.

Ads

Του Δημήτρη Δρούτσα
Πρώην Υπουργός Εξωτερικών 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη επίσκεψη του Αντώνη Σαμαρά στην Μόσχα και η συνάντησή του με τον Ρώσο Πρωθυπουργό Βλαντιμίρ Πούτιν. Τα σχόλια και οι τίτλοι περί «ιστορικής επίσκεψης», περί «συνάντησης που έβγαλε τις ελληνορωσικές σχέσεις από τον πάγο» και περί «υποδοχής αρχηγού κράτους» δεν χρειάζονται σχόλια. Το ίδιο ισχύει ωστόσο και για την απόπειρα αμφισβήτησης από κάποιους της συνάντησης, επειδή δεν υπήρχε η επίσημη φωτογραφία. Η πραγματικότητα είναι ότι ο κ. Σαμαράς έγινε δεκτός από τον κ. Πούτιν ως ηγέτης του αδελφού κόμματος της «Ενωμένης Ρωσίας», του οποίου ηγείται ο Ρώσος Πρωθυπουργός και σε αυτές τις περιπτώσεις δεν προβλέπεται – χωρίς να αποκλείεται – επίσημη φωτογραφία προς δημοσίευση, από την ρωσική πλευρά. Ας μην υπερβάλλουμε λοιπόν, ούτε προς τη μια πλευρά ούτε προς την άλλη.

Την επίσκεψη πάντως του αρχηγού της Νέας Δημοκρατίας στην Μόσχα εγώ την επικροτώ, όπως και κάθε κίνηση ή πρωτοβουλία οποιουδήποτε, η οποία συμβάλλει στην προώθηση των συμφερόντων της χώρας. Για μένα αυτό είναι αυτονόητο και θα έπρεπε να είναι για όλους μας. Με τέτοιες πρακτικές δεν γελοιοποιούνται ή εξοντώνονται τα πρόσωπα, αλλά η εικόνα της χώρας.
 
Επί της ουσίας όμως, σε ό,τι αφορά τα σχόλια ορισμένων περί «πάγου» στις ελληνορωσικές σχέσεις επί κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου, οι ισχυρισμοί αυτοί διαψεύδονται από τα ίδια τα γεγονότα, καθώς οι επίσημες επαφές ήταν, παρά το τι προπαγανδίζεται, συχνές και σε υψηλό επίπεδο. Όλες τις λεπτομέρειες διαθέτει φυσικά το Υπουργείο Εξωτερικών. Αναφέρω χαρακτηριστικά ότι ο κ. Παπανδρέου επισκέφθηκε την Μόσχα ως Πρωθυπουργός στις αρχές του 2010, λίγους μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του και σε ένα από τα πρώτα επίσημα ταξίδια στο εξωτερικό – πριν μάλιστα επισκεφθεί την Ουάσιγκτον, για όσους ασχολούνται με συμβολικές λεπτομέρειες. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λάβροφ επισκέφθηκε την Αθήνα τον Δεκέμβριο του 2009, ενώ δική μου επίσκεψη στην Μόσχα είχε προγραμματισθεί για τις αρχές Ιουλίου του 2011, έπειτα από πρόσκληση του ομολόγου μου. Η πρόσκληση αυτή ανεκλήθη, όπως είναι γνωστό, μετά τον ανασχηματισμό της ελληνικής κυβέρνησης τον Ιούνιο του 2011. Η επίσκεψή μου στην Μόσχα είχε αρχικά προγραμματισθεί για τον Δεκέμβριο του 2010. Οι ημερομηνίες συνέπεσαν με αυτές του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στο οποίο η ελληνική κρίση ήταν το κυρίαρχο θέμα. Κρίθηκε, συνεπώς, από τον Πρωθυπουργό, απαραίτητη η παρουσία μου εκεί. Η αναβολή πάντως της επίσκεψης έγινε έπειτα από τηλεφωνική συνεννόηση με τον κ. Λαβρόφ, ο οποίος εξέφρασε την πλήρη κατανόησή του και την επιθυμία του για μια «σωστή και πλήρη» επίσκεψη, με άνεση χρόνου, ανάλογης, όπως είπε, των εξαιρετικών διμερών μας σχέσεων. Τον ομόλογό μου βέβαια συνάντησα επανειλημμένα και κατ’ιδίαν, στο περιθώριο πολυμερών συνόδων, όπως της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, των Συνόδων του ΟΑΣΕ και του Συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ρωσίας.

Οι σχέσεις και η συνεργασία της Ελλάδας με την Ρωσία βρίσκονται σε ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο. Είναι πολλά όσα μας ενώνουν, κοινά συμφέροντα, ιστορικοί δεσμοί, αλλά φυσικά και η ορθόδοξη πίστη μας. Θα μιλήσω ακόμη και για εκτίμηση από την πλευρά της πολιτικής ηγεσίας της Ρωσίας προς την Ελλάδα, για τον ρόλο που έχει διαδραματίσει και την στάση που τηρεί στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ, σεβόμενη τον σημαντικό ρόλο, τη διεθνή θέση και το κύρος της Ρωσίας. Η Μόσχα εκτιμά επιπλέον την στάση της Ελλάδας στη Μέση Ανατολή, τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε στις εξελίξεις της «αραβικής Άνοιξης» και ειδικά στην Λιβύη. Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα εκτιμά ιδιαίτερα την συνεργασία με την Ρωσία, τις θέσεις και την στήριξη της στα εθνικά μας θέματα και κυρίως στο Κυπριακό.

Ιδιαίτερης σημασίας είναι ακόμη η συνεργασία και τα κοινά συμφέροντα των χωρών μας σε θέματα ενεργειακής πολιτικής. Δυστυχώς και αυτό το σημαντικότατο για τα εθνικά μας συμφέροντα θέμα αξιοποιείται από ορισμένους για μικροπολιτικούς σκοπούς και προπαγάνδα. Αναφέρομαι βεβαίως στο θέμα του Αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη. Αρνούμαι να συμμετάσχω στην κοκορομαχία για το ποιος θα πιστωθεί ή θα χρεωθεί την επιτυχία ή την αποτυχία. Θα ευχόμουν ωστόσο να αναγνωρίσουν όλοι ότι πρόκειται για έργο εθνικό, με αυτονόητη την συμμετοχή και την υποστήριξη όλων των κυβερνήσεων που χειρίστηκαν το θέμα. Η πραγματικότητα είναι ότι αυτό το έργο ξεκίνησε στο τέλος της δεκαετίας του ’90, επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, συνεχίστηκε και προωθήθηκε αποφασιστικά επί κυβερνήσεων ΝΔ και «κόλλησε» την τελευταία διετία, λόγω των επιφυλάξεων που εκφράζει η κυβέρνηση της Βουλγαρίας υπό τον Μπόικο Μπορίσοφ. Οι επιφυλάξεις αυτές έχουν εκφραστεί δημοσίως, η ρωσική πλευρά έχει τοποθετηθεί και είναι ανόητο να αναζητούμε θεωρίες συνωμοσίας, τουλάχιστον όχι σε ό,τι αφορά την στάση της χώρας μας.

Θα πρέπει επιτέλους όμως να είμαστε ειλικρινείς. Γνωρίζω και τις επιθέσεις που θα δεχθώ για αυτό, αλλά είναι ο καιρός να μάθουμε να λέμε – και να ακούμε – και στην Ελλάδα αλήθειες. Η μεγάλη διαφορά των ελληνορωσικών σχέσεων για τις κυβερνήσεις Καραμανλή και Παπανδρέου εντοπίζεται στην διαχείριση των εξοπλιστικών προγραμμάτων. Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα σε μια κυβέρνηση που παραγγέλνει «αβέρτα» εξοπλιστικά συστήματα – είτε είναι απαραίτητα για τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις είτε όχι – και σε μια κυβέρνηση η οποία αναγκάζεται να βάλει τα πράγματα στη θέση τους και να πει σε μια μεγάλη δύναμη «όχι, ούτε το χρειάζομαι αλλά ούτε και μπορώ»…