Ο μέσος Έλληνας χρειάζεται λίγα δευτερόλεπτα παραπάνω, για να φέρει στο νου του τη θέση της Σλοβακίας στον ευρωπαϊκό χάρτη, κάπου εκεί στο …κέντρο.

Ανήμερα της Πρωτομαγιάς του 2004, η Σλοβακία, με περίπου 5,5 εκατομμύρια κατοίκους, έγινε επίσημα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Δεν μπορούσε να κάνει κι αλλιώς… Συνορεύοντας με την Τσεχία και την Αυστρία στα δυτικά, την Πολωνία βόρεια, την Ουκρανία στα ανατολικά και την Ουγγαρία στα νότια, ο ευρωπαϊκός της προσανατολισμός υπήρξε μοιραία μονόδρομος.

Στα επόμενα χρόνια και παρά το χαμηλό βιοτικό επίπεδο, η δυτικοποίησή της εξελίχθηκε περίπου σαν νομοτέλεια. Η Σλοβακία είναι κράτος –μέλος του ΝΑΤΟ, του Διεθνούς Οργανισμού Εμπορίου και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Παραμένει φθηνότερη από την Ελλάδα στο κόστος ζωής, αλλά δεν υπολείπεται σε σχέση με τα υπόλοιπα κράτη – μέλη της ΕΕ.

Μόνη εθνική της «αδυναμία» το ψωμί, που δε φημίζεται για τη νοστιμιά του. Οι Σλοβάκοι, καθώς ανέρχονται συλλογικά και κοινωνικά, άνοιξαν δρόμους προς την Αυστρία και οδικά προμηθεύονται είδη αρτοποιείου και ζαχαροπλαστικής από τη Βιέννη, που απέχει από την πρωτεύουσά τους, Μπρατισλάβα κάτι λιγότερο από 40 χιλιόμετρα.

Άλλωστε, για τους περισσότερους Σλοβάκους «όλοι οι δρόμοι οδηγούν στη Ρώμη», δηλαδή λίγο βορειότερα, στο Βέλγιο. Για να φτάσουν στις Βρυξέλλες, εκπαιδεύονται ήδη από τα πρώτα τους χρόνια. Στρατηγική προτεραιότητα του εθνικού, εκπαιδευτικού τους συστήματος είναι η κατάκτηση της Αγγλικής γλώσσας σε επίπεδο φυσικού ομιλητή (native speaker), ώστε να εκπληρωθεί το «σλοβακικό όνειρο». Μια υψηλών (αμοιβών και πολιτικής ισχύος) θέση στη γραφειοκρατική μηχανή των Βρυξελλών.

Αντίστοιχη των Μαργαρίτη Σχοινά, Βασίλη Σκουρή, Γιώργου Ντάση και αρκετών ακόμη υψηλόβαθμων Ελλήνων στελεχών, που άγγιξαν την κορυφή των ευρωπαϊκών οργάνων, επιδεικνύοντας ζήλο και διαθέτοντας πλούσιες και ενίοτε σπάνιες ικανότητες και δεξιότητες.

Με έκδηλη την εθνική φιλοδοξία αναρρίχησης στα ευρωπαϊκά κέντρα λήψης αποφάσεων, οι Σλοβάκοι έχουν ενεργό ρόλο και λόγο στα τεκταινόμενα της «Κεντρικής Ευρώπης», προκειμένου να διατηρήσουν ισχυρή την επιρροή τους στην ζωτική τους περίμετρο, που φτάνει… στα όρια με τα Βαλκάνια.

Εκεί στο βαλκανικό νότο, όπου η Ελλάδα πρωταγωνιστούσε επί δεκαετίες ως στρατηγικός επενδυτής, πολιτική και διπλωματική «υπερδύναμη», ως χώρα- ταγός στις ευρύτερες εξελίξεις στην Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ο χρόνος, η οικονομική κρίση, η άγονη στάση σε ζητήματα μείζονος βαλκανικού ενδιαφέροντος, όπως λχ. το ονοματολογικό, φρέναραν την ορμητική ελληνική παρουσία στη βαλκανική χερσόνησο.

Σαφώς, οι συσχετισμοί έχουν σημαντικά αλλάξει, καθώς ολοένα και περισσότεροι, γειτονικοί μας λαοί «διψούν» για κοινωνική άνοδο… μέσω Βρυξελλών. Αν και τα ψωμιά στα Βαλκάνια παραμένουν εύγεστα και πριν και μετά την ενταξιακή διαδικασία, οι αλλαγές στην ευρύτερη περιοχή «ψήνονται» για τα καλά. Πριν τα ξύλα στο φούρνο καούν ολοσχερώς, παραμένει ακόμη μια ευκαιρία, για να ανακτήσουμε το προβάδισμα, παρακολουθώντας δυναμικά τη διεύρυνση των δυτικών Βαλκανίων. Γιατί η Βόρεια Ελλάδα φημίζεται για τα ωραία της ζυμωτά ψωμιά, που φτάνουν οδικώς ακόμη στην Μπρατισλάβα, μέσω των διευρωπαϊκών δικτύων.