Έργο του Ζωρζ Μπρακ, 1927
 

Ads

Η απόσταση από το 27% ως το 30% είναι μικρή — και ταυτοχρόνως τεράστια! Ακόμα πιο δύσβατη είναι η απόσταση από το 31% μέχρι τον σχηματισμό κυβέρνησης της Αριστεράς, έτι δε περισσότερο μέχρι τη σταθεροποίησή της, κόντρα σε θεούς και δαίμονες. Ελπίζω να καταλαβαινόμαστε.
 

Μέσα στον ορυμαγδό των εκλογών επικράτησε η αυταπάτη ότι για να σχηματιστεί αριστερή κυβέρνηση αρκούσε ένα 30% και η κατάληψη της πρώτης θέσης. Φαινόταν απλό ενώ δεν ήταν, παρά το επάρατο μπόνους των 50 εδρών. Λίγους μήνες αργότερα, μια ψύχραιμη ανασκόπηση δείχνει ότι πιθανότερο ήταν το σενάριο της αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης. Για παράδειγμα, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η ΔΗΜΑΡ θα εκδήλωνε την προθυμία και την προσαρμοστικότητα που επιδεικνύει με το παρόν σχήμα. Η εικόνα αποκαλύπτει ένα έλλειμμα συμμαχικών προοπτικών για τον ΣΥΡΙΖΑ, μια «μοναχικότητα» που σημαίνει ότι το τρίπτυχο συσχετισμοί-πρόγραμμα-συμμαχίες χρήζει επανεξέτασης.
 
Θεωρητικά, ένα ευνοϊκό αποτέλεσμα θα επιδρούσε καταλυτικά μεταβάλλοντας τους συσχετισμούς. Αλλά σ’ αυτό το πλαίσιο, η εκλογίκευση του εκλογικού προγράμματος της Αριστεράς είναι επιτακτική: θα διευκόλυνε τις μετατοπίσεις και θα έκαμπτε αναστολές άλλων δυνάμεων, θα τους στερούσε προσχήματα και θα ενέτεινε την πίεση προς τις ηγεσίες τους.
 
Συνέβη το ακριβώς αντίθετο. Οι προεκλογικές αμφιταλαντεύσεις και το φλερτ με μονομερείς ενέργειες έναντι της Ε.Ε. και του Μνημονίου, ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι απέδωσαν εκλογικά, υπονόμευαν μελλοντικές διεργασίες σύγκλισης — σε συνδυασμό, βέβαια, με τη δεξιά μετατόπιση άλλων δυνάμεων εκτός ΣΥΡΙΖΑ. Η κατάκτηση της πρώτης θέσης, τότε ή αργότερα, θα έθετε στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ το δραματικό δίλημμα: ή να προβεί σε συμβιβασμούς για να πετύχει συνεργασίες (με κίνδυνο να κατηγορηθεί για «κωλοτούμπα») ή να παραιτηθεί από την κυβερνητική προοπτική και να χαθεί το μομέντουμ που η ίδια δημιούργησε.
 
Αλλά δεν πρόκειται απλώς για ζήτημα τακτικής. Ακόμα και με τις ευνοϊκότερες προϋποθέσεις, αριστερή διακυβέρνηση από δυνάμεις με αθροιστικό ποσοστό της τάξης του 35-40% δεν στέκεται. Πρόκειται για τη μέγιστη αυταπάτη! Όσο πιο προωθημένο το πρόγραμμα τόσο μεγαλύτερα ποσοστά θα απαιτηθούν για να ευδοκιμήσει.
 
Η ένσταση είναι γνωστή: Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ πώς κυβερνούν εδώ και δεκαετίες; Τα αστικά κόμματα κυβερνούν με μειοψηφικά ποσοστά γιατί απολαμβάνουν τεράστιας υποστήριξης ή ανοχής εντός και εκτός της χώρας: η Ε.Ε., οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι αγορές, διεθνείς οργανισμοί, πολυεθνικές. Κι ακόμα, η ντόπια ελίτ, τράπεζες, επιχειρηματικός κόσμος, ΜΜΕ, στρατός, αστυνομία, ΕΥΠ, γραφειοκρατία.
 
Στον αντίποδα, μια αριστερή κυβέρνηση είναι δεδομένο ότι θα βρει απέναντί της αυτές τις δυνάμεις — να ανθίστανται, να βυσσοδομούν, να οργανώνουν λευκές απεργίες, ίσως και προβοκάτσιες. Όσο πιο δύσκαμπτο το πρόγραμμα, τόσο πιο ισχυρές οι αντιστάσεις. Όσο πιο ασθενικές οι πλειοψηφίες, τόσο δριμύτερες οι πιέσεις. Στοιχειώνει τις σκέψεις μου το παράδειγμα της Χιλής. Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να το παραμερίζει επειδή ενδεχομένως δεν συνάδει με τις συνταγές του.
 
Και, βέβαια, η Αριστερά οφείλει να απορρίψει ασυζητητί την ιδέα της αυτοδυναμίας, ανεξαρτήτως ποσοστών! Όχι μόνο γιατί θα ίσχυαν –κατά μείζονα λόγο– όλα τα παραπάνω, αλλά και γιατί ένα μόνο κόμμα είναι αδύνατον να συνθέσει τα συμφέροντα ενός ολόκληρου λαού.
 
Προφανώς, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ευθύνεται για τον απομονωτισμό του ΚΚΕ, τη δεξιά στροφή της ΔΗΜΑΡ, την υποτονικότητα των Οικολόγων Πράσινων. Τι θα ’πρεπε δηλαδή να κάνει, να νεκραναστήσει κόμματα-δορυφόρους, όπως συνέβαινε στις δεκαετίες του ’40 και του ’50;
 
Ασφαλώς όχι. Η αλήθεια είναι ότι δεν διαθέτω ολοκληρωμένη πρόταση. Κανείς δεν διαθέτει. Όμως, αυτό είναι το πλαίσιο στο οποίο δρα ο ΣΥΡΙΖΑ, και μέσα σ’ αυτό είναι υποχρεωμένος να εδραιώσει την ηγεμονία του. Αλλιώς, την εξουσία ας την ξεχάσει. Πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να γραδάρει το πρόγραμμά του, όπως ο οινοποιός το καλό κρασί. Να κατεβάσει μερικούς βαθμούς τη συνθηματολογία του και να διαχειριστεί με πιο ευέλικτο τρόπο τα μέτωπά του. Να εκμεταλλευτεί κάθε ρωγμή ή αντίφαση, να λειτουργήσει δημιουργικά και διεισδυτικά. Οι διεργασίες στο χώρο της κεντροαριστεράς θα δημιουργήσουν ευκαιρίες, αρκεί ο ΣΥΡΙΖΑ να μην υποκύψει στον πειρασμό των κάθετων αντιπαραθέσεων και του ρεβανσισμού.
 
Ο πολιτικός χάρτης, λαμβανομένων υπόψη και των ποσοστών της Χρυσής Αυγής, δεν επιτρέπει κυβερνητικά σενάρια χωρίς τη συμμετοχή τμήματος τουλάχιστον της κεντροαριστεράς (όσο δυσοίωνο κι αν φαντάζει αυτό), σε μια κυβέρνηση όπου τον πρώτο λόγο θα έχει ο ΣΥΡΙΖΑ και η πολιτική του ατζέντα — απλά μαθηματικά.
 
Και για να κάνω το πακέτο ακόμα πιο δύσκολο –αλλά απείρως πιο ελκυστικό–, ευθύνη μιας τέτοιας κυβέρνησης δεν είναι να ανασυγκροτήσει την κοινωνία πατερναλιστικά, αλλά να της προτείνει σχέδιο και να της προσφέρει εργαλεία ώστε η ίδια να πρωταγωνιστήσει στην ανασυγκρότηση του εαυτού της!

Πηγή: enthemata.wordpress.com

Ads