Αυτό τον καιρό προβάλλεται η ταινία «Τhe Promise» με ελληνικό τίτλο «H μεγάλη υπόσχεση». Το θέμα της προέρχεται από τη Γενοκτονία των Αρμενίων. Προσεγγίζει τα τραγικά γεγονότα με μια ιστορία αγάπης, έναν έναν κλασικό κινηματογραφικό «τρόπο» αφήγησης μιας μεγάλης ιστορίας. Οι εικόνες της ταινίας ταιριάζουν απολύτως στην τραγική -αλλά προκλητικά αποσιωπημένη- εμπειρία του ελληνισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Από τα Τάγματα Εργασίας, τα φοβερά  Αμελέ Ταμπουρού, έως την καταστροφή πολλών ελληνικών χωριών και πόλεων της Μικράς Ασίας και την εξόντωση του πληθυσμού, τόσο την περίοδο 1916-1917 όσο και την περίοδο 1920-1922.

Ads

To γεγονός της πραγματοποίησης της γενοκτονίας προκύπτει όχι μόο από τις μαρτυρίες των επιζώντων και τα διπλωματικά έγγραφα εκείνης της εποχής, αλλά και από τουρκικές πηγές. Πριν επικρατήσουν οι κεμαλικοί στην Τουρκία, οι σουλτανικοί άρχισαν τις ανακρίσεις για τις βιαιότητες που είχαν γίνει εν μέσω του Α’Π.Πολέμου κατά των  αμάχων. Διάβασα μια περιγραφή από  μια από τις εκθέσεις του Τζεμάλ Νουσχέτ, νομικού συμβούλου του φρουραρχείου Κωνσταντινούπολης και προέδρου εξεταστικής επιτροπής για τα εγκλήματα των Νεότουρκων:

«Οι έξι χιλιάδες Έλληνες της Πάφρας αποκλεισθέντες εντός των εκκλησιών του Σαλαμαλίκ, του Σουλού Ντερέ, της Παναγίας και του Γκιοκτσέ Σου, παρεδόθησαν εις το πυρ και εντός αυτών εκάησαν όλοι: γέροντες, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, ουδείς εσώθη. Μερικαί εκ των γυναικών οδηγήθηκαν εις το εσωτερικόν των ναών υπό των Τσετών και αφού ησέλγησαν επ’ αυτών, τας εθανάτωσαν. Αι κινηταί περιουσίαι και τα χρήματα των Ελλήνων κατοίκων της Πάφρας ελεηλατήθησαν. Μετά το φρικώδες τούτο έργον οι Τσέται ήλθον εις τον δήμον Αλατσάμ, όπου παρέταξαν εις γραμμήν τους 2.500 χριστιανούς κατοίκους, και παρασύραντες αυτούς εις τους πρόποδες των ορέων, τους εθανάτωσαν όλους. Εκ των 25.000 Ελλήνων της περιφερείας Πάφρας – Αλάτσαμ ενενήκοντα τοις εκατόν εξοντώθησαν, οι δε εκτοπισθέντες εθανατώθησαν εις το εσωτερικόν».

Αρκετοί από τους Έλληνες της Πάφρας (Δυτικός Πόντος) εξισλαμίστηκαν για να αποφύγουν την εξόντωση. Από τέτοια οικογένεια προέρχεται και ο Τούρκος αγωνιστής Γιάννης-Βασίλης (πρώην Ιμπραήμ) Γιαϊλαλί….  

Ads

Η ταινία γεννά σίγουρα και ερωτήματα για την λήθη που επιβλήθηκε στην ελληνική πλευρά, για την αβελτηρία των κυβερνήσεων, για τη συνειδητή καταστολή της προσφυγικής μνήμης στο όνομα της κυνικής διπλωματίας και της εξυπηρέτησης της εξωτερικής πολιτικής.

Aν ο τουρκικός εθνικισμός διέπραξε τις Γενοκτονίες των χριστιανικών οθωμανικών κοινοτήτων, οι δεξιές και κεντρώες ελληνικές κυβερνήσεις μετά το 1922 -κυρίως μετά το 1930-  επιχείρησαν τη γενοκτονία της μνήμης (βοηθούσης και της ελλαδικής αριστεράς)… Για το θέμα αυτό διαβάστε:  Σύγχρονες ερμηνευτικές αντιφωνίες και ιδεολογικές συγκρούσεις.

(*) Διδάκτωρ σύγχρονης Ιστόρίας, μαθηματικός,  https://kars1918.wordpress.com/