Στο παρελθόν έχουμε ακτινογραφήσει την εικόνα που εξέπεμπε το κυβερνητικό σχήμα, τις επιφυλάξεις για τις ατζέντες που πρέπει να ανοίξει και την αποτελεσματικότητα που θα είχαν οι πρωτοβουλίες, την καθυστέρηση που υπήρξε αλλά και τη ροή που θα είχαν τα πράγματα αν τις τύχες της χώρας χειριζόταν μια διαφορετική πλειοψηφία με τα χαρακτηριστικά και τα πελατειακά δίκτυα του παρελθόντος.

Η αντιδιαστολή αυτών των δύο εικόνων μάλιστα  (Αν πέσει ο Τσίπρας) προκάλεσε την αντίδραση συγκεκριμένων μιντιακών συμφερόντων και πολυσέλιδα αφιερώματα που ισχυρίστηκαν πριν λίγους μήνες ότι ο συντάκτης ενός άρθρου  συνωμοτούσε με το Μαξίμου ώστε η κριτική του να συσπειρώσει την κυβερνητική πλειοψηφία (!)

Διακυβέρνηση με στόχους ή χωρίς «ψυχή»;

Παρότι η επιστημονική φαντασία δεν μπόρεσε να πείσει, εντούτοις η πραγματικότητα απάντησε στους προβληματισμούς για την ανάγκη γρήγορα και αποτελεσματικά να κυβερνηθεί η χώρα και οι πρωτοβουλίες να μην εξαντλούνται σε μνημονιακές υποχρεώσεις αλλά σε βαθιές τομές, ειδικά μετά το πέρας της επώδυνης αξιολόγησης. Αλλιώς δεν θα χρειαζόταν καμία κυβέρνηση Τσίπρα η χώρα αλλά θα μπορούσαν να διαχειριστούν τα μνημόνια αυτοί που ομολογούν ότι είναι διατεθειμένοι να υποστούν το πολιτικό κόστος, αρκεί να βρίσκονται στην εξουσία ή κάποιοι τεχνοκράτες εντολοδόχοι χωρίς πείσμα, χωρίς πολιτική σκέψη, χωρίς «ψυχή» για να αλλάξουν κάτι παρά μόνο να ακολουθήσουν τις επιβαλλόμενες πολιτικές.  Άρα ας μη γελιόμαστε, η ουσία δεν βρίσκεται στις λεπτομέρειες αλλά στην αποφασιστικότητα να χτυπήσει τα θεμέλια του συντηρητικού πολιτικού συστήματος και των πελατειακών δικτύων που το συνέχουν, με κίνδυνο να το αναβαπτίσει αν τυχόν και αποτύχει. Είναι ένα είδος «πραξικοπήματος» που επιχειρεί να «ανατρέψει» την πορεία χωρίς επιστροφή που είχε η χώρα αλλά θα διαιωνίσει ανεξέλεγκτα αυτό που πολεμά, αν αποτύχει.

Έτσι απέναντι σε αυτή την υπερβολικά αριστοκρατική αντίληψη που αμφισβητεί το δικαίωμα στην  εξουσία για δυνάμεις της Αριστεράς, ο Τσίπρας έπρεπε να αντιπαραβάλει μια πραγματικά διαφορετική πρόταση εξουσίας. Ήρθε η ώρα λοιπόν που κυβερνά  έστω και με καθυστέρηση,  και θα κριθεί στη βάση αυτής της εναλλακτικής που ευαγγελίστηκε έναντι της παραδοσιακής πολιτικής τάξης.  Και να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει και την κριτική που δέχεται εξ αριστερών για τη δυνατότητα που του δίνει η αστική δημοκρατία να ανατρέψει τις εδραιωμένες δομές και αγκυλώσεις στο πολιτικό σύστημα χωρίς να τον απορροφήσει.  Σε  αυτή την αντιπαράθεση του προσφέρουν θετικές υπηρεσίες τα -ας μας συγχωρέσουν-  «κλαψουρίσματα» των εκφραστών της  μιντιακής διαπλοκής που εκδηλώνουν δημόσια την αγωνία τους, θεωρώντας ότι «εκβιάζουν» μια εξουσία. Αυτό ίσως να ήταν αποτελεσματικό στο παρελθόν όταν το πολιτικό σύστημα είχε άμεση αλληλεπίδραση με το μιντιακό. Τώρα; (αντίστοιχα βέβαια δεν δικαιολογούνται «κλαψουρίσματα» και στην κυβερνητική πλευρά για την αντιμετώπιση που της επιφυλάσσουν τα ΜΜΕ καθώς ήταν μια σύγκρουση γνωστή εκ των προτέρων)

Πως δημιουργούνται νέες συνθήκες

Είναι απολύτως ξεκάθαρο και πέρα από κάθε παραδοσιακή ανάλυση και εργαλείο ότι  η πρόοδος μιας χώρας σε επίπεδο οικονομικό και κοινωνικό  εξαρτάται και συναρτάται άμεσα με την ποιότητα των δημοκρατικών της θεσμών και τον αποκλεισμό συγκεκριμένων πολιτικοοικονομικών ελίτ από τη μόνιμη διαχείριση της εξουσίας, όσο νεωτερίστικο ή επιδερμικό και αν ακούγεται αυτό σε μια εποχή μετα-πολιτικού προβληματισμού. Άρα δεν επιτρέπεται να κάνει τίποτε συμβατικό, δεν του επιτρέπεται να μεταχειριστεί την εξουσία  για να αναπαράγει ένα νέο πόλο εξουσίας αλλά για να συγκρουστεί με στόχο να ανατρέψει τη ροή των πραγμάτων, αναγκαιότητα που είναι πια τετριμμένη. Πέρα από την  αναμενόμενη και προβλέψιμη κριτική της καθημερινής πολιτικής αντιπαράθεσης  ας δούμε λίγο ψύχραιμα όσα κατέθεσε ως ουσιαστικό δείγμα προθέσεων ή  γραφής για τη θεσμική αναδιοργάνωση της χώρας και τον εκσυγχρονισμό του πολιτικού συστήματος: 

Ο αδυσώπητος πόλεμος στον τομέα της δικαιοσύνης όπου και ο τελευταίος πολίτης αντιλαμβάνεται ότι κάτι σοβαρό συμβαίνει, οι συγκρούσεις στο  πεδίο που έχει ονομαστεί «διαπλοκή» και «διαφθορά, η άντληση εσόδων από λίστες φοροδιαφυγής,  οι τηλεοπτικές άδειες,  ο νέος εκλογικός νόμος (για τον οποίο θα μάθουμε στο μέλλον ποιες ήταν οι πραγματικές προθέσεις του Τσίπρα ως προς το χρόνο εφαρμογής του) είναι πρωτοβουλίες που ανεξάρτητα από την κριτική και τον αντίλογο που θα μπορούσε να υπάρχει  θα κριθούν στην πορεία καθώς αγγίζουν τους πυλώνες του πολιτεύματος. Δεν έχει μεγάλη σημασία πια αν οι τηλ. άδειες θα είναι 4ή 5 και αν ο εκλογικός νόμος θα έχει ή όχι πλαφόν. Στη συνείδηση του απλού πολίτη, που δεν έχει – πια- προσδοκίες από τα κόμματα να του εξασφαλίζουν τη νεοελληνική εκδοχή της ευημερίας κάτι σάπιο υπάρχει και θα επωφεληθεί πολιτικά όποιος καταφέρει να το ανατρέψει.

Τελευταίο δείγμα είναι οι προτάσεις για τη συνταγματική αναθεώρηση, προτάσεις που περίπου περιγράφουν όσα έχουν ωριμάσει στη σκέψη και την αντίληψη ακόμη και παραδοσιακών δυνάμεων του πολιτικού συστήματος και ήταν λίγο ως πολύ αναμενόμενες, λελογισμένες και προσεκτικές. Από τη μία οι οπαδοί της κυβέρνησης θα μπορούσαν να περιγράψουν ότι εκπέμπει και ένα ξεκάθαρο πολιτικό στίγμα κόντρα σε κατεστημένες λογικές, από την άλλη κάποιος θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι είναι ίσως και άτολμη, μέσα σε ένα πλαίσιο αναγκαίων συμβιβασμών που προκύπτουν, και ισορροπιών που μοιραία θα τηρηθούν. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να ακολουθεί την ίδια λογική όλων των πρωτοβουλιών, δηλαδή να αντιστρατεύεται συγκεκριμένες αντιλήψεις και συμφέροντα και άρα να δημιουργεί συνθήκες εξυγίανσης του νοσηρού πολιτικού συστήματος και ανανέωσης του ανεπαρκούς πολιτικού προσωπικού.   

Υπάρχει δείγμα γραφής

Αλλά τώρα πράγματι ο Τσίπρας κυβερνά και θα κριθεί για αυτό.  Παρά τις αρρυθμίες που μοιραία θα έχει ένα κυβερνητικό σχήμα, μικρές ή μεγάλες, παρά τους λάθος χειρισμούς που είναι λογικό να προκύψουν, πρέπει να συνεχίσει την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και των μεταρρυθμίσεων που θα σταθεροποιούν το διαρκώς εύθραυστο οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον (που είναι δυνατό να συντρίψει μέσα από μια στραβοτιμονιά όλη αυτή την προσπάθεια σε θεσμικό επίπεδο). Πολλά θα μπορούσε να προσάψει κανείς στην Κυβέρνηση αλλά οι αλλαγές που προωθούνται είναι ιδιαίτερα κρίσιμες.  Έτσι κι αλλιώς οι πολιτικοί του αντίπαλοι κάνουν τόσο λανθασμένους τακτικούς ελιγμούς, που του ανοίγουν διαρκώς το δρόμο ώστε να καθορίζει την ατζέντα και να μην τρέχει πίσω από τις εξελίξεις.

Ενώ η λυσσαλέα αντίδραση από ένα μιντιακό και επιχειρηματικό κατεστημένο προέρχεται και από το γεγονός πως θεωρείτο προδιαγεγραμμένο ότι  οι μαξιμαλιστικές διακηρύξεις του Τσίπρα απέναντι στη διαπλοκή τραπεζών-ΜΜΕ-κομμάτων είχαν σημασία μόνο σε επίπεδο ρητορικής (όπως και άλλες που διαψεύστηκαν φυσικά για να είμαστε δίκαιοι) και ότι για να παρατείνει την παραμονή του στην εξουσία αργά ή γρήγορα θα συμβιβαζόταν με τα γνωστά συμφέροντα. Αλλά αυτό δεν έγινε και δημιουργεί ένα ενδιαφέρον σκηνικό σύγκρουσης. 

Η μεγαλύτερη υπηρεσία που έχει να προσφέρει στη χώρα είναι να «ξαναμοιράσει την τράπουλα» χωρίς να «κλέβει στο μέτρημα». Και αυτό προφανώς , αν το επιτύχει, θα είναι παρακαταθήκη για μια επανεκίννηση του πολιτικού και κοινωνικού περιβάλλοντος μέσα σε πιο υγειείς όρους. Και προφανώς χρειάζεται «ψυχή» και όχι «κλαψουρίσματα»!

* Ο Γιάννης Σιδηρόπουλος είναι δημοσιογράφος στο Xanthi2.gr