Σχεδόν μια εβδομάδα έχει περάσει από τη στιγμή που «έσκασε» η είδηση για την απόπειρα πραξικοπήματος εις βάρος του Ταγίπ Ερντογάν και της τουρκικής κυβέρνησης και τα θολά σημεία επί της υπόθεσης αντί να μειωθούν αυξάνονται. Γιατί μπορεί οι θεωρίες συνωμοσίας περί «στημένου σκηνικού» από τον Τούρκο Πρόεδρο να ακούγονται πράγματι υπερβολικές, αλλά δεν μπορεί κανείς να μην παραδεχτεί ότι οι εξελίξεις αποδείχτηκαν εν τέλει αρκετά «βολικές» για τον ίδιο.

Ο Ερντογάν δε θα αφήσει την ευκαιρία να πάει χαμένη

Όπως και να έχει το πράμα, ο Ταγίπ Ερντογάν, είτε αποδειχθεί πως είχε ενημερωθεί (όπως ισχυρίζονται εγχώρια και διεθνή ΜΜΕ) για την επικείμενη προσπάθεια ανατροπής του από τη MIT είτε όχι, έδειξε αξιοπρόσεκτη ετοιμότητα ως προς την κλιμάκωση της αντίδρασής του. «Σαν έτοιμος από καιρό» λοιπόν ο Τούρκος πρόεδρος, εκμεταλλευόμενος τη συγκυρία, εξαπέλυσε ένα άνευ προηγουμένου κύμα εκκαθαρίσεων, εκτός από το εσωτερικό των ενόπλων δυνάμεων, στο δικαστικό σώμα, την  εκπαίδευση αλλά και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Παράλληλα, άρχισε να φλερτάρει έντονα με την ιδέα της επαναφοράς της θανατικής ποινής για τους φερόμενους ως εμπνευστές του πραξικοπήματος, παρουσιάζοντάς την μάλιστα ως «λαϊκή απαίτηση». Μέσα σε όλα, βρήκε τον τρόπο να κινηθεί στη διεθνή σκακιέρα συλλαμβάνοντας ως «στασιαστές» τους Τούρκους πιλότους που ευθύνονται για την κατάρριψη του ρώσικου αεροσκάφους τον περασμένο Νοέμβριο, κλείνοντας το μάτι στον Βλαντιμίρ Πούτιν, την ίδια ώρα που άφηνε αιχμές για «δάκτυλο των ΗΠΑ».

Όλα τα παραπάνω βέβαια, όπως φάνηκε στην πράξη, απλά προετοίμαζαν το έδαφος για την κήρυξη της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, κάτι που του παρέχει ουσιαστικά τη δυνατότητα να κυβερνά με διατάγματα χωρίς την έγκριση του κοινοβουλίου, αλλά και την αναστολή της Ευρωπαϊκής Συνθήκης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Πώς αλλιώς θα μπορέσουν άλλωστε να λειτουργήσουν απρόσκοπτα τα πάσης φύσεως δικαστήρια που αναμένεται να στήσει το καθεστώς Ερντογάν;

Είναι σαφές ότι ο Τούρκος πρόεδρος δε σκοπεύει επ’ ουδενί να αφήσει να πάει χαμένη η ευκαιρία που του εμφανίστηκε την περασμένη Παρασκευή. Θα εκμεταλλευτεί τη λαϊκή στήριξη που είχε για την αποτροπή του πραξικοπήματος για να εκτρέψει τη χώρα σε βαθιά αντιδημοκρατικά μονοπάτια, κάτι που είναι δεδομένο ότι μεθόδευε εδώ κι αρκετό καιρό. Επιπλέον, ας έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας ότι αρκετοί επισημαίνουν τον κίνδυνο η τουρκική οικονομία να εισέλθει πολύ σύντομα σε βαθιά ύφεση, κάτι που, όπως γνώριζε κι ο ίδιος ο Ερντογάν, αναμένεται να πλήξει ανεπανόρθωτα τη δημοτικότητα του ίδιου και της κυβέρνησής του.

Η Ελλάδα μπροστά σε μια ακόμη «καυτή πατάτα»

Μέσα σε αυτό το εκρηκτικό κλίμα, η Ελλάδα έχει βρεθεί για μια ακόμη φορά (εκ των πραγμάτων λόγω της γεωγραφικής της θέσης) στη μέση. Η αλήθεια είναι πως η υπόθεση των 8 συλληφθέντων Τούρκων στρατιωτικών απαιτεί προσεκτικούς χειρισμούς, με δεδομένο ότι η απέναντι πλευρά, τελούσα σε καθεστώς πλήρους πολιτικής και κοινωνικής ανισορροπίας, καθίσταται ακόμη πιο απρόβλεπτη ως προς τις αντιδράσεις. Κάτι τέτοιο όμως επ’ ουδενί δε δικαιολογεί την αγωνία διαφόρων κυβερνητικών στελεχών να «ξεφορτωθούν» το πρόβλημα, προαναγγέλλοντας την έκδοσή τους στην Τουρκία υπό το πρόσχημα ότι «συνωμότησαν κατά της δημοκρατίας». Κατά πρώτον, γιατί κάτι τέτοιο πρέπει πρώτα να αποδειχθεί. Κατά δεύτερον και κυριότερον όμως, επειδή οι επικρατούσες συνθήκες στη γείτονα χώρα όχι μόνο θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ειδικές, αλλά μοιάζουν να αποκλίνουν σταθερά από τα βασικά δημοκρατικά ιδεώδη.

Φανταστείτε δηλαδή τυχόν έκδοση των εν λόγων στρατιωτικών να έχει ως τελική κατάληξη την εκτέλεσή τους από το καθεστώς Ερντογάν. Τι εικόνα θα έδινε για το σεβασμό εκ μέρους του ελληνικού κράτους στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα;

Σε κάθε περίπτωση, είναι κάτι παραπάνω από σαφές ότι εδώ απαιτείται ψύχραιμος χειρισμός. Ας μην ξεχνάμε ότι στην παρούσα φάση η τούρκικη ηγεσία δε φαίνεται να το έχει σε πολύ να βάλει τα πλοία της να σουλατσάρουν στα ελληνικά χωρικά ύδατα υπό το πρόσχημα ότι «αναζητούν πραξικοπηματίες». Όχι τίποτα άλλο, αλλά τυχόν τέτοια εξέλιξη θα έφερνε σε «δύσκολη» θέση κι εκείνες τις νατοϊκές δυνάμεις που εδώ και κάτι μήνες έχουν ξεμείνει στο Αιγαίο προσπαθώντας να ανασχέσουν ανύπαρκτες προσφυγικές ροές.