Το θέμα των παρακολουθήσεων πολιτικών και δημοσιογράφων μονοπωλεί το ενδιαφέρον των περισσότερων ΜΜΕ το τελευταίο διάστημα, ειδικά μετά τις παραιτήσεις των Γ. Δημητριάδη και Π. Κοντολέοντος.

Ήδη η υπόθεση είχε λάβει διαστάσεις μετά την αποκάλυψη της απόπειρας να μολυνθεί με το λογισμικό Predator το κινητό του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Νίκου Ανδρουλάκη, ενώ από ένα σημείο και μετά, η κυβέρνηση παραδέχθηκε πως τον παρακολουθούσε μέσω της ΕΥΠ.

Υπήρχε όμως και η υπόθεση της παρακολούθησης του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη από το λογισμικό Predator, γεγονός που αποκαλύφθηκε από το Insidestory.gr, ενώ με νέο ρεπορτάζ τους, οι Reporters United έκαναν γνωστό πως ο ίδιος παρακολουθείτο από την ΕΥΠ, για λόγους «εθνικής ασφάλειας». Σημειώνεται πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει θέσει την υπηρεσία υπό την άμεση εποπτεία του.

Ωστόσο, πηγαίνοντας λίγο πιο πίσω, αξίζει να θυμηθούμε και μια ακόμη υπόθεση παρακολούθησης δημοσιογράφου από την ΕΥΠ, του Σταύρου Μαλιχούδη.

Πιο συγκεκριμένα, στις 13 Νοεμβρίου του 2021, η «Εφημερίδα των Συντακτών» αποκαλύπτει έγγραφο εσωτερικής επικοινωνίας των μυστικών υπηρεσιών, στο οποίο γινόταν ονομαστική αναφορά στον ρεπόρτερ του Solomon, και στο ίδιο το μέσο.

Επικαλούντο μάλιστα «πηγή υψηλής αξιοπιστίας» σχετικά με ρεπορτάζ που προετοίμαζε το Solomon (το οποίο ασχολείται εκτενώς με το προσφυγικό), σχετικά με την ιστορία του Τζαμάλ, ενός 12χρονου προσφυγόπουλου από την Συρία, που διέμενε στο Προαναχωρησιακό Κέντρο Κράτησης (ΠΡΟΚΕΚΑ) της Κω. Η ΕΥΠ ήξερε δηλαδή και τι προετοίμαζε η δημοσιογραφική ομάδα, κοιτώντας το μέλλον (ή το παρελθόν)…

Έτσι, στελέχη της ΕΥΠ ζητούσαν από συναδέλφους τους πληροφορίες για πηγή με την οποία ανέφεραν πως ο Σταύρος Μαλιχούδης βρισκόταν σε επαφή στα πλαίσια του ρεπορτάζ, αλλά και για το ίδιο το ανήλικο προσφυγόπουλο.

Με την συγκεκριμένη είδηση, ότι δηλαδή οι αρχές μιας χώρας παρακολουθούν ερευνητή δημοσιογράφο που ασχολείται με το προσφυγικό, την ώρα μάλιστα που οι ελληνικές κατηγορούνται για επαναπροωθήσεις, δεν ασχολήθηκε μεγάλος αριθμός ελληνικών ΜΜΕ, ενώ «έπαιξε» σε κάποια από τα μεγαλύτερα διεθνή (Deutsche Welle, Al Jazeera, Liberation).

Μάλιστα, ο υπουργός Επικρατείας, ήταν κατηγορηματικός: «Η Ελλάδα τηρεί πλήρως τις αξίες της δημοκρατικής κοινωνίας και του κράτους δικαίου, ιδίως τον πλουραλισμό και την ελευθερία του Τύπου. Κατά συνέπεια, είναι αυτονόητο ότι στην Ελλάδα δεν συμβαίνει καμία παρακολούθηση δημοσιογράφων. Σας διαβεβαιώνω ότι το ίδιο ισχύει και για τον κ. Μαλιχούδη», είχε απαντήσει στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP), στο οποίο εργαζόταν τότε ο Σ. Μαλιχούδης, στις 24 Νοεμβρίου 2021. Στις 17 Δεκεμβρίου, ο ίδιος απάντησε εκ νέου, διαβεβαιώνοντας πως η κυβέρνηση θα έβρισκε «απαράδεκτο» το γεγονός να παρακολουθείται ένας δημοσιογράφος.

Όπως πληροφορεί το Solomon, στο ενδιάμεσο (29 Νοεμβρίου), είχε στείλει σχετική επιστολή στο γραφείο του πρωθυπουργού, χωρίς να λάβει απάντηση.

Φτάνοντας στο πρόσφατο παρελθόν όμως, την Πέμπτη 29 Ιουλίου, πραγματοποιήθηκε συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής για το ζήτημα των παρακολουθήσεων δημοσιογράφων και πολιτικών προσώπων.

Η συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε κεκλεισμένων των θυρών, κι έτσι η πληροφόρηση που υπάρχει είναι από διαρροές. Εκεί λοιπόν, ο μέχρι πρότινος διοικητής της ΕΥΠ, Παναγιώτης Κοντολέων, παραδέχθηκε την παρακολούθηση του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη, κι ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είχε δηλώσει πως η κυβέρνηση δεν εμπλέκεται στην υπόθεση.

Όσον αφορά τον δημοσιογράφο Σταύρο Μαλιχούδη, κι ενώ ελάχιστοι ασχολήθηκαν για το τι ειπώθηκε σχετικά με την δική του περίπτωση, όπως αναφέρει το Solomon σε εκτενές ρεπορτάζ του για την υπόθεση, ο διοικητής της ΕΥΠ εμφανίζεται να απέδωσε τις συγκεκριμένες παρακολουθήσεις (του Μαλιχούδη αλλά και δικηγόρων που ασχολούνται με το προσφυγικό) στην «εθνική ασφάλεια», αναφερόμενος στον «υβριδικό πόλεμο» του Έβρου, όπως χαρακτήρισε τα γεγονότα του Μαρτίου 2020, και τον εμπρησμό της Μόριας.

Αν σας θυμίζει κάτι ο «υβριδικός πόλεμος», είναι επειδή πρόσφατα και ο ίδιος ο πρωθυπουργός χρησιμοποίησε τον όρο σε δήλωσή του σχετικά με την υπόθεση του Νίκου Ανδρουλάκη.

Αναφερόμενος στην ΕΥΠ, είπε: «Η υπηρεσία αυτή είναι επιφορτισμένη με την εθνική ασφάλεια και την προστασία της πατρίδας από γεωπολιτικές κινήσεις, αλλά και από ασύμμετρες και υβριδικές απειλές», ενώ πρόσθεσε: «Υπάρχουν πολλοί εχθροί της πατρίδας που καραδοκούν και θα ήθελαν μία αδύναμη Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών. Και αν κάποιες σκοτεινές δυνάμεις εκτός Ελλάδας απεργάζονται οποιοδήποτε σχέδιο αποσταθεροποίησης της χώρας, να ξέρουν ότι η Ελλάδα είναι και ισχυρή».

Μήπως λοιπόν στο πρόσωπο της Σταύρου Μαλιχούδη η Ελλάδα βλέπει έναν «εσωτερικό εχθρό»; Πώς αιτιολογείται υποτίθεται η ανάγκη για πληροφορίες σχετικά με την «εθνική ασφάλεια», την ώρα που η ΕΥΠ προσπαθούσε να μάθει πράγματα για τη δημοσιογραφική έρευνα και τις πηγές του δημοσιογράφου;

Αμφότεροι οι δημοσιογράφοι (Κουκάκης και Μαλιχούδης), έμαθαν ότι παρακολουθούνται μέσα από δημοσιογραφική έρευνα. Δεν θα μπορούσαν να κάνουν και διαφορετικά άλλωστε, αφού το βράδυ της 31ης Μαρτίου, 2021, η Βουλή ψήφισε ένα πολυνομοσχέδιο με «κατεπείγουσες ρυθμίσεις».

«Τι σχέση έχει αυτό», θα αναρωτηθεί κάποιος. Σε ένα από τα άρθρα, υπήρχε μια – εκπρόθεσμη- τροπολογία, η οποία άλλαξε τους κανόνες για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών: Στέρησε από την Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) τη δυνατότητα να γνωστοποιεί στους πολίτες την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών τους από την ΕΥΠ, αν ο λόγος της παρακολούθησής τους αφορά την εθνική ασφάλεια. Μάλιστα, είχε αναδρομική ισχύ.

Οι Reporters United σημείωναν τότε: «Το πρόβλημα εν προκειμένω είναι ότι, μετά τη νέα ρύθμιση, οι κρατικές αρχές και συγκεκριμένα η ΕΥΠ, γνωρίζοντας ότι οι πολίτες δεν πρόκειται να μάθουν ποτέ για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών τους από την ΑΔΑΕ, μπορούν ευκολότερα και ενδεχομένως αυθαίρετα να προχωρούν σε μαζικές άρσεις απορρήτου της επικοινωνίας χιλιάδων πολιτών, οι οποίοι θα παραμένουν σε καθεστώς άγνοιας και θα αδυνατούν να προσφύγουν στη δικαιοσύνη για να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους από τυχόν παράνομη ή καταχρηστική άρση του απορρήτου».

Ας δούμε τώρα και τα επίσημα στοιχεία: Σύμφωνα με την Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών, μόνον το 2021, η επόπτης Εισαγγελέας της ΕΥΠ, η κ. Βασιλική Βλάχου, που τοποθετήθηκε στη θέση της στις 12 Μαΐου 2020 υπέγραψε περισσότερες από 15.000 διατάξεις παρακολούθησης, που ζητούνταν από τις υπηρεσίες της ΕΥΠ με επίκληση λόγων εθνικής ασφαλείας.

Ήμουν θεωρητική κατεύθυνση στο Λύκειο, ωστόσο έχω κομπιουτεράκι: η κ. Βλάχου υπέγραφε κατά μέσο όρο περίπου 40 διατάξεις τη μέρα, για 365 μέρες το χρόνο. Φαντάζομαι πως η ανάγκη για τεκμηρίωση ή τελοσπάντων η εξήγηση των λόγων εθνικής ασφάλειας, πήγε περίπατο.

Μέσα σε αυτό το χάος ονομάτων, προσωπικά δε νομίζω να συγκρατούσα πολλά. «Μαλιχούδης; Ποιος είναι ο Μαλιχούδης»;