Οι εκλογές στην Πορτογαλία έδωσαν απάντηση. Και παρά το γεγονός ότι κάθε χώρα έχει τις ιδιαιτερότητες της η γενική τάση είναι ευδιάκριτη .Και για τους νικητές και για τους χαμένους.

Ads

Κατά σύμπτωση το προηγούμενο Σάββατο, μια μέρα πριν τις εκλογές, ως κίνηση Γέφυρα δώσαμε στην δημοσιότητα τις  θέσεις μας για το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική συμμαχία. Στο  κεφάλαιο για τις εξελίξεις στην ευρωπαΐκή αριστερά επισημαίναμε:  «Σε αλλεπάλληλα εκλογικά αποτελέσματα αποτυπώνεται μια ανάκαμψη των Σοσιαλδημοκρατικών- κεντροαριστερών κομμάτων, που καρπώνονται την επιθυμία των πολιτών για αλλαγή με σταθερότητα…

..Αντιθέτως σε τροχιά παρακμής και συρρίκνωσης βρίσκονται εκείνα τα κόμματα της Αριστεράς τα οποία είτε εμμένουν σε δόγματα του παρελθόντος είτε επαγγέλλονται ένα απροσδιόριστο ριζοσπαστισμό και μια παρεξηγήσιμη αντικανονικότητα και αντισυστημικότητα. Αυτή όμως η εκλογική ανάκαμψη της Σοσιαλδημοκρατίας  μπορεί να αποδειχθεί εύθραυστη και αναστρέψιμη, αν δεν κόψει τον ομφάλιο λώρο με νεοφιλελεύθερες πρακτικές, αν δεν μπορέσει να συνδέσει την αναγκαία συμμετοχή της σε κυβερνητικά σχήματα με αποδοτικές προοδευτικές μεταρρυθμίσεις, αν δεν σταθεί με συνέπεια στο έδαφος των αξιών της σύγχρονης Αριστεράς…

..Τότε υπάρχει ο κίνδυνος να καλύψουν το κενό δυνάμεις της Ακροδεξιάς με τον αντισυστημικό από τα δεξιά και επί της ουσίας φασίζοντα λόγο τους. Όσο ευρύτερη, προγραμματικά στέρεη και ειλικρινής θα είναι η συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων, τόσο θα αφαιρείται το έδαφος από την Ακροδεξιά».

Ads

Το εκλογικό αποτέλεσμα στην Πορτογαλία νομίζω ότι επιβεβαιώνει αυτές τις εκτιμήσεις. Επιβραβεύει σταθερές πολιτικές, αναδεικνύει και μελλοντικούς κινδύνους με την άνοδο του ακροδεξιού κόμματος «Αρκετά». Η Κυβέρνηση μειοψηφίας των Σοσιαλιστών κατόρθωσε να γυρίσει την σελίδα της λιτότητας» που άνοιξε η  πορτογαλική δεξιά  υπό την εποπτεία της «τρόικας», εν μέσω της κρίσης κρατικού χρέους.

Και ενώ υπολόγιζε  να «γυρίσει και τη σελίδα της πανδημίας», χάρη στην εμβολιαστική κάλυψη που συγκαταλέγεται στις υψηλότερες στην ΕΕ και στο ευρωπαϊκό σχέδιο ανάκαμψης, τη σταμάτησαν οι σύμμαχοί της (ΚΚ Πορτογαλίας και Μπλόκο της Αριστεράς)  που αξίωναν μεγαλύτερες παραχωρήσεις σε ό,τι αφορά την κοινωνική πολιτική.

Έχοντας πετύχει  το πρώτο πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό στη σύγχρονη ιστορία της Πορτογαλίας η κυβέρνηση του Αντόνιο  Κόστα προχωρούσε σε συνεχείς αυξήσεις των μισθών. Τα κόμματα της ριζοσπαστικής Αριστεράς ήθελαν περισσότερες παροχές , η κυβέρνηση αντέτεινε ότι δεν το επέτρεπε η δημοσιονομική σταθερότητα.

Τυπικά αυτός ήταν και ο λόγος καταψήφισης του προϋπολογισμού και ανατροπής της κυβέρνησης. Ο ουσιαστικός λόγος είναι ότι κομμουνιστές και Μπλόκο εκτίμησαν ότι απο αυτή την οιωνεί συγκατοίκηση χάνουν δυνάμεις. Επέλεξαν έτσι την έξοδο με τις χειρότερες για αυτούς προϋποθέσεις και ο κόσμος της αριστεράς και της κεντροαριστεράς τους τιμώρησε σκληρά .Έχασαν το μισό περίπου της εκλογικής τους δύναμης

Ένα συμπέρασμα χρήσιμο και για μας είναι ότι όχι μόνο στην Πορτογαλία,  αλλά και στη Γερμανία την Ισπανία και την Ιταλία οι πολίτες αναζητούν αλλαγή μαζί  με κυβερνητική  σταθερότητα .Μεταρρυθμίσεις και όχι ρήξεις.  Να το πω αλλιώς. Βρισκόμαστε πολιτικά και ψυχολογικά πολύ μακρυά από την περίοδο 2010-2015. Το «Φτάνει πια»  της ριζοσπαστικής Αριστεράς του 2015,  αναζητά το 2022 διέξοδο σε προοδευτικές κυβερνήσεις συνεργασίας. Το αντισυστημικό κλίμα σήμερα είναι το γόνιμο έδαφος για την Ακροδεξιά, με επίκληση του εθνικισμού, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Αντιθέτως η κανονικότητα και η δημοκρατική ομαλότητα είναι το έδαφος της σύγχρονης αριστεράς και των προοδευτικών δυνάμεων.

Ο ΣΥΡΙΖΑ με την στροφή που έκανε το καλοκαίρι του 2015 εγκατέλειψε αυταπάτες , προσγειώθηκε στο έδαφος της πραγματικότητας και κυβέρνησε καλά, παρά τα λάθη του.  Τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία οφείλει  να ολοκληρώσει την στροφή , να προχωρήσει αποφασιστικά στην διεύρυνση  και το μετασχηματισμό του σε κόμμα της σύγχρονης δημοκρατικής Αριστεράς .Ως η  κεντρική δύναμη του προοδευτικού πόλου  οφείλει να πολιτευτεί ενωτικά , να αποδυναμώσει και αποσυσπειρώσει  το αντίΣΥΡΙΖΑ  μέτωπο και να δημιουργήσει όρους για την προοδευτική διακυβέρνηση.  Για αλλαγή με σταθερότητα.

Ο Νίκος Μπίστης είναι μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία.