Μετά τα τραγικά γεγονότα που έλαβαν χώρα στις ΗΠΑ με το πλήθος των «εξεγερμένων» οπαδών του Τραμπ να εισβάλλουν στο Καπιτώλιο, βγαίνει, αβίαστα, το συμπέρασμα ότι η Δημοκρατία ποτέ δεν είναι δεδομένη κι ότι ο αγώνας προάσπισής της πρέπει να είναι διαρκής. Το επόμενο συμπέρασμα είναι ότι η ακροδεξιά και ο φασισμός δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλείο διασφάλισης συντηρητικών κυβερνητικών  πλειοψηφιών, ούτε να υιοθετείται μέρος της ρητορικής τους από συντηρητικούς πολιτικούς σχηματισμούς χωρίς να υπάρχει επίγνωση του κινδύνου που συνιστά αυτή η πρακτική για το ίδιο το πολίτευμα. Το «αυγό του φιδιού», αργά ή γρήγορα, σπάει και δεν θα γλυτώσει κανείς από την οργή του κτήνους. Ούτε οι πρώην εταίροι τους. Η δημιουργία ενός νέου είδους δεξιάς, γνωστή και ως alt right, με ισχυρούς εκπροσώπους που έχουν στα χέρια τους την εξουσία ανά τον κόσμο, αλλά και στην Ευρώπη, δεν αποτελεί δημοκρατική έκφραση, αλλά το προοίμιο θεσμικής εκτροπής.

Ads

Η ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα και κανείς δε δικαιούται να ισχυρίζεται ότι δε γνώριζε.  

Το πλέον όμως τραγικό χαρακτηριστικό πολιτικών, δημοσιογράφων ή δημοσιολογούντων, προερχόμενων από τον χώρο της συντήρησης ή τμήματος του κέντρου, είναι ότι αντί να αντιληφθούν τις εφαρμοζόμενες πολιτικές τους και την ρητορική τους, ως αίτιο που ξυπνά το τέρας της ακροδεξιάς, ή να κάνουν την αυτοκριτική τους για αυτά, επιλέγουν, ως άλλοθι, την υιοθέτηση του αφηγήματος των δύο άκρων. 

Αυτή η θεωρία που προσπαθεί να ταυτίσει την αριστερά με το ένα άκρο, κρατώντας για την θεσμική συντήρηση το ρόλο του εγγυητή της δημοκρατίας είναι βαθιά ανιστόρητη και ο Β.Π. Πόλεμος το αποδεικνύει, όταν το σύνολο των αντιφασιστικών δυνάμεων, αριστερών, κεντρώων, δεξιών, πολέμησαν από κοινού και νίκησαν το τέρας του ναζισμού.

Ads

Και όταν αυτή η θεωρία χρησιμοποιείται και ως εργαλείο ανάδειξης δήθεν ομοιοτήτων μεταξύ κινητοποιήσεων πολιτών, χωρίς να εξετάζει τα αιτήματα αλλά και το περιεχόμενο μιας μαζικής εκδήλωσης, τότε δεν είναι μόνο απολιτική και ανόητη, αλλά και επικίνδυνη για τη δημοκρατία. Το ανόητο του πράγματος αποδεικνύεται από την υιοθέτηση του γνωστού συλλογισμού, ότι κόσμος διαδηλώνει στη μια περίπτωση, κόσμος διαδηλώνει και στην άλλη, άρα οι διαδηλώσεις είναι επικίνδυνες για τη δημοκρατία. Κατά το γνωστό ότι ο αστυνομικός είναι όργανο, το μπουζούκι είναι όργανο κι ως εκ τούτου ο αστυνομικός είναι μπουζούκι.

Αποτελεί όμως και δείγμα λαϊκισμού, όταν αποκρύπτεται και το περιεχόμενο μιας μαζικής διαμαρτυρίας. Και η πιο χυδαία έκφραση λαϊκισμού αποτελεί ο ισοπεδωτικός κι επίπλαστος παραλληλισμός, όπως στην περίπτωση συγκρίσεων της μάζας των ακροδεξιών οπαδών του Τραμπ που εισέβαλε στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ, με το αυθεντικό κι αυτοργανωμένο ρεύμα αντίδρασης των «αγανακτισμένων» πολιτών στις πλατείες, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και στην Ισπανία και αλλού. Στην πρώτη περίπτωση δεν εισέβαλαν απλοί διαδηλωτές και μάλιστα με την ανοχή σε κάποιες περιπτώσεις και της αστυνομίας, αλλά φασιστοειδή παρακολουθήματα του τραμπισμού, επιδιώκοντας την κατάλυση της δημοκρατίας. Αν διαδήλωναν τίποτα αριστεροί ή έγχρωμοι για κοινωνικά δικαιώματα θα θρηνούσαμε σήμερα εκατόμβες νεκρών. Στην περίπτωση των πλατειών, η διεκδίκηση αφορούσε περισσότερη δημοκρατία, τερματισμό της δολοφονικής λιτότητας, μια προοδευτική πολιτική εξόδου από την κρίση που άλλωστε ήταν αποτέλεσμα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.

Αν κάποιος επιθυμεί να βρει ομοιότητες με τους τραμπικούς εξτρεμιστές στη χώρα μας, ας αναζητήσει στα δημοσιογραφικά αρχεία των τηλεοπτικών σταθμών τους οργισμένους διαδηλωτές κατά της συμφωνίας των Πρεσπών, τους υποστηριζόμενους και από τη ΝΔ και από ένα τμήμα του κέντρου, όταν επίσης προσπάθησαν να εισβάλουν στη Βουλή. Και θα είναι αρκετές, όχι μόνο στυλιστικές, αλλά και σε επίπεδο ρητορικής.

* Ο Δημήτρης Σακελλάρης είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ