Περιβάλλον, εργασιακά, δημόσιος τομέας, ασφάλεια τροφίμων και κυρίως το σύστημα επίλυσης διαφορών Επενδυτή – Κράτους, (ISDS), είναι τα χαρακτηριστικά σημεία που θίγει η χάρτα απορρύθμισης της TTIP και αναδείχθηκαν για άλλη μια φορά από εκπροσώπους διαφόρων φορέων, σε εκδήλωση που έλαβε χώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Τρίτη, 17/11/2015.

Με σύνθημα υπογραφή TTIP, TPP, CETA, TISA ή Δημοκρατία και Βιώσιμη Ανάπτυξη, πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση, την οποία οργάνωσε η Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά – Βόρεια Πράσινη Αριστερά (GUE/NGL), ενάντια στην κυριαρχία του λόμπυ των επιχειρήσεων στα κράτη και στη δημοκρατία εν γένει, στην οποία πήραν μέρος ευρωβουλευτές και επικεφαλής διαφόρων διεθνών και μη κυβερνητικών οργανώσεων και κινημάτων. Στην εκδήλωση συμμετείχε ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και σκιώδης εισηγητής για την έκθεση TISA στην κοινοβουλευτική επιτροπή για το διεθνές εμπόριο (INTA), Στέλιος Κούλουγλου, ο οποίος, έχει επανειλημμένα υπογραμμίσει στο ευρωκοινοβούλιο τους κινδύνους που ελλοχεύει η υπογραφή μιας τέτοιας συμφωνίας για τη δημοκρατία. Την εκδήλωση χαιρέτισε η επικεφαλής της GUE/NGL, Gabi Zimmer, η οποία, τόνισε μεταξύ άλλων, ότι υπάρχει μεγάλος κίνδυνος απομόνωσης των χωρών που θα υπογράψουν τη συγκεκριμένη συμφωνία και ότι, ως εκ τούτου, οι εκδηλώσεις για την εκστρατεία ενάντια στην TTIP θα ενταθούν, προκειμένου περισσότεροι ευρωβουλευτές να ενεργοποιηθούν εναντίον των αποτρόπαιων αυτών συμφωνιών.

Τι σημαίνουν, όμως, τα παραπάνω αρκτικόλεξα, ακατανόητα για πολλούς ανθρώπους, που, όπως τις περισσότερες φορές συμβαίνει, δεν ασχολούνται με ό,τι δεν καταλαβαίνουν; Πρόκειται για συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών και διαπραγματεύσεων, κεκλεισμένων των θυρών, μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Η.Π.Α., που στόχο έχουν όχι την τόνωση του εμπορίου μεταξύ των δύο ανταγωνιζόμενων εταίρων, αλλά την ενίσχυση του ρόλου των υπερεθνικών επιχειρήσεων στο άνοιγμα, με κάθε μέσο, και την απορρύθμιση της αγοράς, εκατέρωθεν του Ατλαντικού, με την άρση των δασμολογικών φραγμών, που περιορίζουν τα δυνητικά κέρδη των πολυεθνικών, στις αγορές των Η.Π.Α. και της Ε.Ε.

Το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει και την άρση ή υποβάθμιση βασικών κοινωνικών προτύπων και περιβαλλοντικών κανόνων, όπως είναι τα εργασιακά δικαιώματα, που θεωρούνται φραγμοί για το εμπόριο, με τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι  και το δικαίωμα του συνδικαλίζεσθαι να μπαίνουν στο στόχαστρο, διότι συνιστούν περιορισμό για το επιχειρηματικό μοντέλο του ανταγωνισμού. Ένα σχέδιο, που περιλαμβάνει την άρση ή υποβάθμιση των κανόνων για την ασφάλεια των τροφίμων, μη εξαιρουμένων των περιορισμών γύρω από τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα και τη χρήση των τοξικών χημικών ουσιών, με τα επιχειρηματικά συμφέροντα στην πρώτη περίπτωση, να έχουν επιβάλλει στις Η.Π.Α. πρότυπα ασφάλειας τροφίμων πολύ κατώτερα από εκείνα της Ευρώπης και να επιδιώκουν να συμμορφώσουν και την Ευρώπη σε αυτό και στη δεύτερη περίπτωση, όσον αφορά στις εκπομπές αερίων που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, το προτιμητέο αποτέλεσμα της TTIP, θα επιβαρύνει την ατμόσφαιρα, με έντεκα επιπλέον τόνους διοξειδίου του άνθρακα, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τις ίδιες τις δεσμεύσεις της Ε.Ε. για μείωση των εκπομπών στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κιότο.

Χαρακτηριστική είναι η επίθεση που γίνεται και στον δημόσιο τομέα, όπως και σε εκείνον των προσωπικών δεδομένων, με κυριότερη απειλή, όμως, για τη δημοκρατία, την πρόβλεψη για ένα σύστημα Επίλυσης Διαφορών Επενδυτή – Κράτους , (Investor – State Dispute Settlement, ISDS), με πρωτοφανείς επιπτώσεις, διότι αποδίδει στο υπερεθνικό κεφάλαιο νομική υπόσταση, ίση με εκείνη του έθνους  – κράτους. Στο πλαίσιο της TTIP, οι αμερικανικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις αποκτούν τη δυνατότητα να αμφισβητούν τις δημοκρατικές αποφάσεις κυρίαρχων κρατών και να διεκδικούν αποζημίωση, όταν αυτές οι αποφάσεις επηρεάζουν αρνητικά τα κέρδη τους.

Με το σύστημα ISDS, οι εταιρίες έχουν τη δυνατότητα να καταφερθούν εναντίον της χώρας στην οποία δραστηριοποιούνται, καταθέτοντας αγωγές για αποζημιώσεις, σε περίπτωση που η χώρα, με τις δημόσιες πολιτικές που ακολουθεί, βλάψει τα κέρδη τους, ακόμα και εάν δεν έχουν συνάψει σύμβαση με την κυβέρνησή της. Το πιο ακραίο δε, είναι ότι επιτρέπεται, σε αυτήν την περίπτωση, στους επενδυτές να ενάγουν τη χώρα δραστηριοποίησης, απευθείας σε διεθνή διαιτητικά δικαστήρια, παρακάμπτοντας τα τοπικά δικαστήρια και τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, εν γένει. Πρόκειται για ιδιωτικά δικαστήρια τα οποία θα εξαρτώνται από τις εταιρίες και θα πληρώνονται από αυτές για κάθε υπόθεση, με τους δικαστές να μην είναι μόνιμοι δημόσιοι λειτουργοί, αλλά μια κλίκα δικηγόρων με ειδίκευση στο εμπορικό δίκαιο, οι οποίοι διορίζονται κατά περίπτωση και έχουν ίδιον συμφέρον να αποφανθούν υπέρ των επιχειρήσεων.

Ομόφωνη ήταν η απόρριψη του συστήματος ISDS από το σύνολο των ομιλητών, με χαρακτηριστική την τοποθέτηση του Gary Neil, εκτελεστικού διευθυντή του Συμβουλίου των Καναδών, ο οποίος ανέφερε μεταξύ άλλων, ότι ο Καναδάς είναι η χώρα που έχει δεχθεί τις περισσότερες μηνύσεις για διεκδίκηση αποζημίωσης από επιχειρήσεις – επενδυτές, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη φαρμακευτική εταιρία Eli Lilly, υπέρ της οποίας το χρέος που εκκρεμεί από το καναδικό κράτος, είναι της τάξης των 500.000.000 δολαρίων και τόνισε ότι ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός, στηρίζει, παρ’όλα ταύτα, την TTIP.

Έντονη αίσθηση στην εκδήλωση, προκάλεσε η παρέμβαση, από το κοινό, της εκπροσώπου του Εκουαδόρ, η οποία τόνισε ότι η κυβέρνηση της χώρας τοποθετείται θετικά στις συμφωνίες, με τους κατοίκους να εκφράζουν, φοβερά ανήσυχοι, την αντίθεσή τους.

Να σημειωθεί εδώ ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει την ουσιαστική ασυμβατότητα μεταξύ της ευρωπαϊκής και της αμερικανικής προσέγγισης στους προαναφερόμενους τομείς, αλλά εξακολουθεί να κατευθύνεται προς την ρυθμιστική σύγκλιση και αναγνώριση των επιταγών της TTIP και των υπόλοιπων συμφωνιών σε όλους αυτούς τους τομείς, για λογαριασμό των επιχειρηματικών της εταίρων, έτσι ώστε να μην τοποθετούνται σε μειονεκτική θέση έναντι των διεθνών ανταγωνιστών τους.

Σε μια λογική Ναι στο Fair Trade και Όχι στο Free Trade, οι ομιλητές καταφέρθηκαν εναντίον των διεθνών συμφωνιών εμπορίου, στόχος των οποίων είναι η δέσμευση των χωρών που υπογράφουν, σε μια ατζέντα ακραίου νεοφιλελευθερισμού και απορρύθμισης, έτσι ώστε να εξασφαλίσουν μεγαλύτερα εταιρικά κέρδη, εις βάρος των εργαζομένων, των αγροτών, των καταναλωτών και του περιβάλλοντος. Ο John Hilary, από το πάνελ, εκτελεστικός διευθυντής της οργάνωσης War on Want κατά της φτώχειας, δε δίστασε να χαρακτηρίσει την TTIP, ως οικονομικό βραχίονα του ΝΑΤΟ, για να απομονώσει τη Ρωσία, κάνοντας λόγο, έτσι και για ένα νέο Ψυχρό Πόλεμο…

Στα πλαίσια αυτού του τύπου κομφορμισμού, που θέλει τα κράτη να ρίχνονται στην αρένα της ελεύθερης αγοράς, με τις πολυεθνικές επιχειρήσεις να μη συμμορφώνονται σε συγκεκριμένους ρυθμιστικούς κανόνες, για την αποφυγή της ασυδοσίας και τη  διασφάλιση ενός υγιούς ανταγωνισμού, οξύνοντας ακόμα περισσότερο τις ανισότητες, οι ομιλητές καταδίκασαν συλλήβδην τη διατήρηση ενός οικονομικού συστήματος, που θέτει τις ανάγκες των αγορών πάνω από το κοινωνικό συμφέρον και προωθεί την επικράτηση των ιδιωτικοποιήσεων, του περιορισμού των κυβερνητικών ρυθμίσεων και την επιβολή, εν τέλει, της δικτατορίας των πολυεθνικών…