Η κυβέρνηση αυτή -αν και έχει τις καλύτερες των προθέσεων – έχει ένα μοναδικό ταλέντο να πυροβολεί τα πόδια της. Τελευταίο κρούσμα τα προσχέδια  φορολόγησης της βραχυχρόνιας εκμίσθωσης κατοικιών μέσα από πλατφόρμες τύπου Airbnb που, αν γίνουν πράξη,  θα εξοντώσουν την οικονομία διαμοιρασμού στην Ελλάδα εν τη γενέσει της.

Ads

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, από τον ορισμό της οικονομίας διαμοιρασμού ή sharing economy, όπως είναι ο διεθνής όρος. Ορίζεται ως το οικονομικό μοντέλο στο οποίο τα άτομα μπορούν να ενοικιάσουν περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν σε άλλους. Το σχετικό μότο είναι: «Όχι πια ιδιοκτησία, αλλά πρόσβαση». Συνήθως αυτό συμβαίνει με περιουσιακά στοιχεία μεγάλης αξίας που οι ιδιοκτήτες τους δεν τα χρησιμοποιούν διαρκώς. Παραδείγματος χάριν, κάποιος που χρησιμοποιεί το αυτοκίνητό του μόνο τα σαββατοκύριακα μπορεί να το νοικιάζει τις καθημερινές. Από την ίδια την περιγραφή του μοντέλου αυτού της οικονομίας, που κάνει τα πρώτα του βήματα σε όλο τον πλανήτη, καταλαβαίνουμε ότι μοιάζει σαν να σχεδιάστηκε για την ελληνική οικονομία που, λόγω υψηλής ανεργίας,  έχει πολλούς συντελεστές παραγωγής υποαπασχολούμενος έως αναξιοποίητους: κατοικίες, μηχανήματα & επαγγελματικό εξοπλισμό, γραφεία, εργοστάσια, οχήματα, γη, και άλλα.

Μέχρι στιγμής, περισσότερο από άλλους τομείς έχει αναπτυχθεί η ενοικίαση δωματίων σε σπίτια, ή ολόκληρων κατοικιών μέσω Airbnb, Homeaway και άλλων. Σύμφωνα με μελέτες, το 65% των ανθρώπων που ενοικιάζουν τον χώρο τους, έχουν εισόδημα από μηδέν έως πεντακόσια ευρώ το μήνα και ο λόγος που το κάνουν αυτό είναι για να καταφέρουν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Αντιλαμβανόμαστε δηλαδή ότι αποτελεί σανίδα σωτηρίας για πολλούς συνανθρώπους μας που βρίσκονται στα όρια της φτώχειας αλλά και ότι από τη φύση της αυτή η οικονομία λειτουργεί αναδιανεμητικά. Ενισχύει τα φτωχότερα στρώματα τα οποία διοχετεύουν ολόκληρο το εισόδημά τους στην κατανάλωση.  Προκύπτει λοιπόν το συμπέρασμα πως ακόμα και αν το εισόδημα από την οικονομία διαμοιρασμού δεν φορολογείται στην πηγή του ως τώρα, φορολογείται εμμέσως. Άρα το κράτος έχει έσοδα. 

Οι υπεύθυνοι, όμως, αντί να μελετήσουν το θέμα σε βάθος, να δουν τη διεθνή και εγχώρια εμπειρία και να αρπάξουν την ευκαιρία να γίνει επιτέλους η χώρα μας πρωτοπόρος της νέας οικονομίας, σκέπτονται να περάσουν νόμο με τόσο αυστηρές ρυθμίσεις που θα εξαφανίσει αντί να ρυθμίσει την ανάπτυξη αυτής της δραστηριότητας.

Ads

Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα δεν έχει ληφθεί σχετική πρωτοβουλία από τις άλλες χώρες της Ε.Ε. παρόλο που εκεί η sharing economy έχει αναπτυχθεί περισσότερο. Οι λόγοι προφανείς: Αντιλαμβάνονται ότι υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες αξιοποίησης αργούντος κεφαλαίου και η παρέμβασή τους θέλουν να τους δώσει  έσοδα, χωρίς να εμποδίσει τη λειτουργία της.

Στη χώρα μας τα πράγματα είναι απλά. Αρκεί από ολόκληρο το σχέδιο να διατηρηθεί η φορολόγηση με τις γνωστές κλίμακες ενοικίων, που ξεκινούν από το 15% για έσοδα ως 12000 ευρώ το χρόνο και φθάνουν ως το 45% για εισοδήματα που ξεπερνούν τις 45000 ευρώ.  Ένα κριτήριο απλό που δεν απαιτεί δαπάνη από την πλευρά της πολιτείας, αλλά αρκεί μια διασταύρωση των στοιχείων από τις πλατφόρμες και τις δηλώσεις των ιδιοκτητών και ενοικιαστών. Ούτε μέγιστος αριθμός ακινήτων, ούτε μέγιστος αριθμός ημερών ενοικίασης. Ένας και μόνο προοδευτικός φόρος.  Τα υπόλοιπα τα έχει ήδη λύσει το αόρατο χέρι της αγοράς το οποίο στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι άκρως αποτελεσματικό, καθώς οι πλατφόρμες διασφαλίζουν διαφάνεια, πλήρη πληροφόρηση και έχουν δημιουργήσει ένα περιβάλλον που προσιδιάζει στον τέλειο ανταγωνισμό.

Στην Ελλάδα κατέχουμε πολλά αρνητικά ρεκόρ: γραφειοκρατίας, αναξιοκρατίας, αναποτελεσματικότητας, εξαγωγής χρήσιμων ανθρώπων και εισαγωγής άχρηστων κινέζικων ειδών. Θα προσθέσουμε άλλη μια θλιβερή πρωτιά, ως η χώρα που κατέφερε να απαγορέψει την sharing economy ή θα κάνουμε επιτέλους την έκπληξη;

* Ο Κώστας Παπαπαναγιώτου είναι μαθηματικός και υποψήφιος διδάκτορας Οικονομικών