Για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, έπειτα από την απόφαση της Ουάσινγκτον να μεταφερθεί στην Ιερουσαλήμ η πρεσβεία των ΗΠΑ στο Ισραήλ, ο Αλέξανδρος Κούτσης, μίλησε Στο Κόκκινο και τον Διονύση Ελευθεράτο.

Ερωτηθείς για τους στόχους της κίνησης του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο κ. Κούτσης προέταξε τρεις.

Ο πρώτος, ανέφερε, σχετίζεται με την εσωτερική κατάσταση στις ΗΠΑ και την κατακόρυφη πτώση της δημοτικότητας του Ντ. Τράμπ, ο οποίος «θέλει να συσπειρώσει την εκλογική και κοινωνική του βάση». Σύμφωνα με τον καθηγητή, σε αυτήν την επιδίωξη  του Αμερικανού προέδρου, μία παράμετρος που δεν πρέπει να υποτιμάται είναι το στοιχείο της θρησκοληψίας των νεοσυντηρητικών- ευαγγελιστών, οι οποίοι απαρτίζουν σημαντικότατο βήμα της εκλογικής βάσης του Τραμπ. Τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Κούτσης:

«Το 30% του αμερικανικού πληθυσμού είναι Ευαγγελιστές. Ξέρετε τι περιμένουν  αυτοί; Μια Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, έπειτα από έναν Αρμαγεδδώνα στη Μέση Ανατολή. Ε, ο Τραμπ είναι σαν να  λέει στους φανατικότερους πως φροντίζει για αυτό…».

«Ο Τραμπ πυροδοτεί, για να συσπειρώσει την ακροδεξιά, πίσω του»

Στενά συνδεδεμένος με τον πρώτο λόγο, συνέχισε ο κ. Κούτσης, είναι και ο δεύτερος, που επίσης σχετίζεται με την επιδίωξη του Τραμπ να συσπειρώσει ένα σκληρό, δεξιό κοινωνικό φάσμα. Επεσήμανε ο καθηγητής Μεσανατολικών Σπουδών.

«Ο Τραμπ πυροδοτεί μια επικίνδυνη κατάσταση, για να την αξιοποιήσει. Ξέρει ότι τώρα οι Μουσουλμάνοι ανά τον κόσμο θα συσπειρωθούν. Ευελπιστεί ότι, ως αντίδραση σε αυτό, θα συσπειρωθεί η ακροδεξιά, πίσω του. Προκαλεί πρόβλημα εκεί που δεν υπάρχει, για να το εκμεταλλευτεί».

Ο τρίτος λόγος, πρόσθεσε ο κ. Κούτσης, σχετίζεται με το σχέδιο του Τραμπ για το Παλαιστινιακό. Είπε συγκεκριμένα:

«Ο Τραμπ επιδιώκει να αλλάξει το καθεστώς της Ιερουσαλήμ, προτού επιτευχθεί συμφωνία με τους Παλαιστινίους. Έχει λόγο που το κάνει. Θέλει να πάει στους Άραβες και να τους πει: ‘Αυτό είναι το σχέδιό μου για το Παλαιστινιακό. Αν δεν το δεχθείτε θα υπάρξουν αυτές κι αυτές οι συνέπειες. Αν το δεχθείτε, θα το επιβάλλουμε στους Παλαιστινίους’. Ποιο είναι, κατά τα φαινόμενα το σχέδιο του Τραμπ; Πρώτα απ’ όλα πως παραμένουν στη θέση τους οι εποικισμοί. Αυτό σημαίνει πως δεν θα υπάρχει ενιαία εδαφική βάση για τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους. Μόνον παλαιστινιακά τμήματα, γειτονιές, που θα ελέγχονται από την ισραηλινή κυβέρνηση. Επίσης, σύμφωνα με το διαφαινόμενο σχέδιο Τραμπ, ο ισραηλινός στρατός θα ελέγχει και τη Δυτική Όχθη».

«Οι  Παλαιστίνιοι ίσως να αναζητήσουν άλλο δρόμο»

Ο καθηγητής διατύπωσε την εκτίμηση ότι ο Τραμπ, κάνοντας αυτήν την επίδειξη αποφασιστικότητας κι επιθετικότητας στο θέμα της Ιερουσαλήμ, φέρνει σε δύσκολη θέση τις κυβερνήσεις χωρών – συμμάχων των ΗΠΑ, όπως της Σαουδικής Αραβίας και των κρατών του Κόλπου. Είπε:

«Νομίζω πως αν δεν το έκανε αυτό, με την Ιερουσαλήμ, θα εξασφάλιζε ευκολότερα τη συναίνεσή τους στο συνολικό σχέδιό του για το Παλαιστινιακό. Οι πληθυσμοί αυτών των χωρών σε ποσοστά άνω του 70% υποστηρίζουν τους Παλαιστινίους. Και τώρα είναι πεπεισμένοι πως ο Τραμπ κηρύσσει πόλεμο συνολικά εναντίον των Αράβων, των μουσουλμάνων. Οι κυβερνήσεις που θα επιλέξουν να ευθυγραμμιστούν, τώρα, με τον Τραμπ και να αγνοήσουν την κοινή γνώμη των χωρών τους θα διατρέξουν τον κίνδυνο να αποδυναμωθούν».

Ο κ. Κούτσης έκανε μία σύντομη αναδρομή στο θέμα της Ιερουσαλήμ (με σταθμούς το 1947, το 1967, το 1980 και το 1995), υπενθυμίζοντας ότι ο ΟΗΕ έχει απορρίψει τις θέσεις του Τελ Αβίβ. Αναφέρθηκε ακόμη στη διαχρονική στάση της Ευρώπης στο παλαιστινιακό, χαρακτηρίζοντάς την «πλούσια στα λόγια και φτωχή στις πράξεις».

Ο καθηγητής επεσήμανε ακόμη ότι η ειρηνευτική διαδικασία «έχει καταρρεύσει και ο λόγος είναι πως δεν τηρήθηκε η συμφωνία του Όσλο, του 1993». Εκτίμησε δε πως «το παλαιστινιακό δεν πρόκειται να επιλυθεί, όσο οι ΗΠΑ κατέχουν το ‘μονοπώλιο’ στις διαπραγματεύσεις».

Μιλώντας για πιθανά σενάρια, είπε:

«Πολύ φοβάμαι ότι οι Παλαιστίνιοι μπορεί να φθάσουν στο σημείο να καταργήσουν την Αρχή τους (…) Δεν αποκλείεται ο Τραμπ να απειλήσει με διακοπή της οικονομικής βοήθειας προς την Παλαιστινιακή Αρχή, όπως ακριβώς προειδοποίησε ότι θα κλείσει τα γραφεία της στις ΗΠΑ. Αν το κάνει αυτό, τότε δεν αποκλείεται οι Παλαιστίνιοι να καταφύγουν σε άλλη διέξοδο. Να πουν, δηλαδή: ‘Ωραία, ας αναλάβει το Ισραήλ τα έξοδα για τη διοίκηση των κατεχόμενων. Πάμε για ένα κράτος και διεκδικούμε ίσα δικαιώματα’. Αν το Ισραήλ τα αρνηθεί, τότε θα βρεθεί αντιμέτωπο με την κατηγορία ότι εφαρμόζει ανοικτό απαρτχάιντ. Και η ιστορία έχει δείξει ότι κράτη – απαρτχάιντ δεν αντέχουν για πάντα. Εάν δώσει ίσα δικαιώματα, με την εξέλιξη που έχει το δημογραφικό, σε τριάντα χρόνια το Ισραήλ θα έχει Άραβα πρόεδρο. Και θα αποσαθρωθεί εκ των ένδον».

«Πολιτικές τύπου Νετανιάχου ναρκοθετούν την προοπτική του ισραηλινού πληθυσμού»

Ο κ. Κούτσης αναφέρθηκε επίσης στην πολιτική διαδρομή και τις θέσεις του σημερινού Ισραηλινού πρωθυπουργού, του Μπ. Νετανιάχου, που αρνείται μανιωδώς το δικαίωμα των Παλαιστινίων να δημιουργήσουν κράτος.

«Δυστυχώς, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει στη χώρα πολιτική προσωπικότητα ικανή να τον αποκαθηλώσει από την εξουσία» είπε και διευκρίνισε:

«Όταν λέω ‘δυστυχώς’, εννοώ και την ίδια την προοπτική του Ισραήλ, που έχει ανάγκη την ειρήνευση. Έχουν δικαίωμα κι αυτοί οι άνθρωποι να ζήσουν ειρηνικά, στο μέρος όπου – καλώς ή κακώς, δεν είναι η ώρα να εξεταστεί- ιδρύθηκε το κράτος του Ισραήλ (…). Ηγέτες όπως ο Νετανιάχου ναρκοθετούν αυτήν την προοπτική και αυτό, τελικά, αποβαίνει σε βάρος του Ισραήλ (…)  Ο Γιτζάκ Ράμπιν το κατάλαβε, ήλθε σε συμφωνία με τους Παλαιστίνιους το 1993 και δολοφονήθηκε για αυτό, το 1995. Επαναλαμβάνω: Πολιτική τύπου Νετανιάχου καταδικάζει τον πληθυσμό του Ισραήλ σε αιώνια αδυναμία να ησυχάσει, να ζήσει ειρηνικά. Διότι οι Παλαιστίνιοι, όσα χρόνια κι αν περάσουν, εκεί θα είναι…».     

* Ο Αλέξανδρος Κούτσης είναι ομότιμος καθηγητής Μεσανατολικών Σπουδών  στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Πηγή: Στο Κόκκινο