«Οι συγγραφείς του εγχειριδίου παραδέχονται στον πρόλογο ότι “τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του βιβλίου υπαγόρευσαν κάποιες απαραίτητες απλοποιήσεις”! Χωρίς να έχουν την εξουσιοδότηση κανενός, αυτοί οι άνθρωποι αποπειρώνται να κάνουν λοβοτομή στο μέλλον του έθνους αλλάζοντας –επί τα χείρω– τον πηγαίο κώδικα του ανθρώπινου μυαλού, που είναι η γλώσσα! Με τις… ευλογίες της πανελίστριας της λέσχης Μπίλντερμπεργκ κυρίας Διαμαντοπούλου, οι συγγραφείς του βιβλίου έκαναν κανονική επίθεση στον σκληρό πυρήνα της εθνικής ιδιοσυστασίας μας και το δηλητηριώδες πόνημά τους διανέμεται στα μικρά και ανυπεράσπιστα παιδιά».

Ads

Το απόσπασμα προέρχεται από ένα άρθρο της εφημερίδας Δημοκρατία, με τον εύγλωττο τίτλο «Εθνική Λοβοτομή» (11.7.2012, goo.gl/Ah4cD), και αποδίδει στον ύψιστο βαθμό τον πυρήνα του ζητήματος, το οποίο προέκυψε σχετικά με το βιβλίο Γραμματικής της Ε΄ και ΣT΄ Δημοτικού σχετικά με την υποτιθέμενη «μείωση των φωνηέντων». Ως προς το γλωσσολογικό σκέλος, αφενός ο Νίκος Σαραντάκος και αφετέρου οι 140 επιστήμονες[i] (αλλά και ο Ι. Καζάζης και ο Γ. Μπαμπινιώτης) απάντησαν με εξαιρετικό τρόπο στη σκοταδιστική επίθεση. Ο απόηχος που απομένει, όμως, είναι ιδιαίτερα θορυβώδης για να αγνοηθεί, ως θέμα τόσο κοινωνικό όσο και ιδεολογικό — υπό την έννοια της διάχυσης και εμπέδωσης επιστημονικών ή ψευδοεπιστημονικών ερμηνευτικών
σχημάτων.

Όπως παρατηρεί εύστοχα και πάλι ο Ν. Σαραντάκος,[ii] πρόκειται για ένα ζήτημα που, παρά τα κοινά στοιχεία, διαφέρει από εκείνο του βιβλίου της Ιστορίας της ΣΤ΄ Δημοτικού (με τον περίφημο «συνωστισμό»): οι τωρινές αντιδράσεις προέρχονταν κυρίως από τον χώρο της αντιδραστικής — λαϊκής θα πω εγώ– Δεξιάς και Ακροδεξιάς, σε αντίθεση με το 2007 που εξέφραζαν ένα ευρύτερο φάσμα. Μάλιστα, οι αντιδρώντες υποστηρίζουν, ρητά ή υπόρητα, ότι το «πρόβλημα» έγκειται στις γλωσσικές μεταρρυθμίσεις της δεκαετίας του 1970 και του 1980, αναπολώντας έναν χαμένο παράδεισο — με αυτή την έννοια μπορεί κανείς να βρει αναλογίες λ.χ. με τα Μαρασλειακά.

Αν και οι αντιδράσεις έχουν ως κοινό παρονομαστή τα εθνικά διακυβεύματα, διακρίνεται σαφώς ένα σκέλος που προσεγγίζει το ζήτημα σε μια πιο «λόγια» βάση∙ εξέχον παράδειγμα –χαρακτηριστικός και ο χώρος όπου φιλοξενείται– είναι το άθρο του Απόστολου Διαμαντή,[iii] ο οποίος ξεσπαθώνει κατά των επιστημόνων που προσπαθούν να νοθεύσουν την αναλλοίωτη ουσία του Ελληνισμού μειώνοντας τα φωνήεντα του ελληνικού αλφαβήτου. Το άρθρο αυτό δεν περιλαμβάνει τίποτα το καινοφανές, απλά επαναλαμβάνει τα γνωστά εθνοκεντρικά και συνωμοσιολογικά στερεότυπα, εφαρμόζοντας και το σχήμα που θέλει τον «απλό και άδολο λαό» να αντιπαρατίθεται στους πάσης φύσεως υπηκόους των ξένων κέντρων εξουσίας. Το ιδιαιτέρως ενδιαφέρον –καθώς μάλιστα ο συγγραφέας είναι και πανεπιστημιακός– είναι πως προσκομίζονται οι ρήσεις δύο μορφών του παρελθόντος, στις οποίες γίνεται επίκληση ως αυθεντίες: η μια είναι ο Βιτγκενστάιν και η άλλη ο Ζαμπέλιος. Ο δεύτερος μάλιστα με τα «έξοχα ελληνικά του», προφανώς σε αντίθεση με τα άθλια ελληνικά των συγγραφέων της Γραμματικής. Δεν θέλω να σταθώ εδώ στην αιτία της δημοσίευσης αρχετυπικά λαϊκίστικων άρθρων σε μια σελίδα «σοβαρή» και «φιλελέυθερη», όσο στον μηχανισμό στήριξης της αυθεντίας στο «λόγιο» σκέλος των αντιδράσεων για το βιβλίο της Γραμματικής.

Ads

Ας δούμε και τις λιγότερο «λόγιες» αντιδράσεις. Συναντάμε πλήθος αναρτήσεις παραπλήσιες με το απόσπασμα της Δημοκρατίας, που συμβαδίζουν πάντα με την αισθητική του σχετικού ιδεολογικού χώρου: ξεκινώντας από το γνωστό και μη εξαιρετέο «tromaktiko» –το πρώην troktiko δηλαδή– βλέπουμε πως ένα από τα σχετικά άρθρα συνοδεύεται από μια χαρακτηριστική εικόνα, που θα μπορούσε να χρησιμεύει ως οδοδείκτης για όλα τα σχετικά κείμενα: μια προτομή του Ομήρου, που συνοδεύεται από μια επιγραφή με τα φορολογικά της Αθηναϊκής Συμμαχίας και από τον Παρθενώνα με έναν κεραυνό να περνά από πάνω του·[iv] μια απολύτως ενδεικτική σημειολογικά παράσταση του ιδεολογικού συνονθυλεύματος της αρχαιολατρίας, που συναντά μέσω του όμορου κειμένου του Διαμαντή τον Ζαμπέλιο.

Στηριζόμενος στο περιεχόμενο του κειμένου, αλλά και σε κείμενα παρόμοιων ιστοσελίδων, όπως το defence.net ή το Hellenicrevenge, εικάζω πως ο κεραυνός συμβολίζει την αγανάκτηση του λαού –απαραίτητη η αντιπαραβολή με το κείμενο του Διαμαντή και πάλι– απέναντι στα σκιώδη κέντρα εξουσίας, που επιδιώκουν να συρρικνώσουν το ελληνικό αλφάβητο, άρα και τον Ελληνισμό τον ίδιο. Προφανώς, δε, επανέρχεται και η πάντα επίκαιρη σε τέτοιες περιπτώσεις υποτιθέμενη ρήση του Κίσινγκερ, ιδίως μέσα από σχόλια αναγνωστών[v] στις σχετικές σελίδες.

Η εντυπωσιακή και ταχύτατη διάχυση του τρομοκρατικού κλίματος συνοδεύτηκε και από σφοδρή αμφισβήτηση του κειμένου που συνέταξαν οι 140 γλωσσολόγοι, και πάλι στη βάση του δίπολου «άδολος λαός-ξενόδουλοι δήθεν επιστήμονες». Μάλιστα, στο προαναφερθέν άρθρο από τη σελίδα tromaktiko, η υπόθεση φωτίζεται περισσότερο: «Πρέπει να θυσιάσουμε την γλώσσα μας για να μοιάσουμε στους Δυτικούς, για να γίνουμε αρεστοί από αυτούς; Οι οποίοι, επανήλθαν και ζητούν πλέον την ίδια μας την πατρίδα;».

Το αντιθετικό ζεύγος «Εσπερία-Ελλάδα» επανέρχεται δριμύτερο, λαμβάνοντας μάλιστα και πολιτικές διαστάσεις, με τον Βύρωνα Πολύδωρα, στην ερώτηση που κατέθεσε στη Βουλή, να συστρατεύεται με τον «άδολο λαό»,[vi] πράγμα που δεν προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη, αν λάβει κανείς υπόψη παλαιότερες δηλώσεις του. Και εδώ όμως εντοπίζεται μια «επιστημολογική» πλευρά του θέματος, αφού, σε αντίθεση με τα ζητήματα που αφορούν τις θετικές επιστήμες, εν προκειμένω η συμπλοκή του εθνικιστικού στοιχείου τίθεται στο κέντρο της αντιπαράθεσης με τον επιστημονικό λόγο: ενώ για την υπόθεση του μποζονίου του Χίγκς οι αντιδράσεις που παρουσιάστηκαν εδράζονταν στο φάσμα του γραφικού και μανιωδώς θρησκόληπτου[vii], τιθέμενες ουσιαστικά εκτός του πεδίου του επιστημονικού λόγου, στο ζήτημα της γλώσσας η αντίπαλη πλευρά νιώθει πως οφείλει να εμπλακεί στον πυρήνα του ζητήματος, και όχι απλώς σε περιφερειακούς χώρους, όπως η ένσταση πως δαπανώνται πακτωλοί χρημάτων άσκοπα για πειράματα με αμφίβολα αποτελέσματα.

Σε αυτό το τελευταίο σημείο θεωρώ πως έγκειται και ο πυρήνας του ζητήματος, στην εμπλοκή, δηλαδή, στον προνομιακό χώρο του επιστημονικού λόγου. Το επιστημονικό κύρος αμφισβητείται, διότι αφενός οι θεωρητικές επιστήμες δεν κατέχουν στην κοινή συνείδηση το βάρος αποδειξιμότητας και πρακτικής εφαρμογής των αντίστοιχων θετικών, αφετέρου διότι εκ φύσεως οι θεωρητικές επιστήμες εμπλέκονται σε ζητήματα ταυτότητας, και δη εθνικής. Υπό αυτό το πρίσμα, και έχοντας ως σύμμαχο ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας που αντιστέκεται στις σκοταδιστικές αυτές τάσεις, θεωρώ πως οι επιστημονικές κοινότητες οφείλουν να επανέρχονται συνεχώς σε αυτά τα θέματα, να λαμβάνουν αξιέπαινες πρωτοβουλίες όπως αυτή των 140 γλωσσολόγων, και κυρίως, να μην περιχαρακώνονται στον δικό τους κλειστό χώρο, αγνοώντας ως ασήμαντες τις όποιες αντιστάσεις, ακόμα και αν ως κεντρικό τους επιχείρημα έχουν πως, μειώνοντας τα φωνήεντα από επτά σε πέντε, θα απελευθερωθούν οι Νεφελίμ που κρύβονται στα Τάρταρα και θα μας αναγκάσουν όλους να βλέπουμε τούρκικες τηλεοπτικές σειρές.

[i] Ν. Σαραντάκος, «Τελικά, είναι εφτά τα φωνήεντα;», sarantakos.wordpress.com 6.7.2012 (goo.gl/IKVLS/). «Για την επίθεση στο βιβλίο γραμματικής του Δημοτικού», 15.7.2012 (goo.gl/KU2bu).

[ii] Ν. Σαραντάκος, «Οι σκοταδιστές και ο Μανολίτο», sarantakos.wordpress.com 12.7.2012 (goo.gl/RfuZ0).

[iii] Α. Διαμαντής, «Γλωσσικές Αυθεντίες», protagon.gr, 17.7.2012 (goo.gl/h5Spn). Βλ. του ίδιου, «Εγοπρόβατα», 18.7.2012 (goo.gl/dVxnJ).

[iv]«Οι Έλληνες που κονιορτοποιούν την Ελληνική Γλώσσα, έχουν ΟΝΟΜΑ και ΠΡΟΣΩΠΟ!Φονιάδες κατά συρροήν!!!», tromaktiko.net, 7.12.2012 (goo.gl/5YR7J).

[v]«“Πόλεμος’’ γλωσσολόγων για τα φωνήεντα και τους φθόγγους», protothema.gr, 15.7.2012 (goo.gl/94GIb).

[vi]«Πολύδωρας για το νέο βιβλίο γραμματικής: “Είναι οργανωμένο. Πόλεμος Συνέλληνες!’’», iefimerida.gr, 16.7.2012 (goo.gl/UZgZd).

[vii]«Μητροπολίτης Πειραιώς:’’ πίσω από το μποζόνιο κρύβεται το πρόσωπο του Διαβόλου’’», news247.gr, 4.7.2012 (goo.gl/RkBlS). Ο Χρήστος Τριανταφύλλου είναι φοιτητής του Ιστορικού-Αρχαιολογικού Τμήματος της Φιλοσοφικής Αθηνών.

EΝΘΕΜΑΤΑ