Οι επαναστάσεις και οι μεγάλες πολιτικές ανατροπές δεν είναι ποτέ προγραμματισμένες ή καλά προετοιμασμένες. Ξεκινούν  από μια μικρή, αλλά αποφασισμένη μερίδα ανθρώπων, συχνά χωρίς επαρκή προετοιμασία. Στην Ελλάδα, τα χρόνια 2012-15 δεν έγινε φυσικά επανάσταση, έγινε όμως μια μεγάλη πολιτική ανατροπή: ένα μικρό κόμμα, που τα προηγούμενα χρόνια πάλευε για την κοινοβουλευτική του εκπροσώπηση, κατάφερε να κερδίσει τις εκλογές, καθώς η οικονομία της χώρας είχε καταρρεύσει παρασύροντας και το πολιτικό σύστημα, που ήταν υπεύθυνο για τη χρεοκοπία.

Ads

Ήταν αδύνατο για τον ΣΥΡΙΖΑ να είναι τότε πλήρως προετοιμασμένος για την ανάληψη της εξουσίας. Παρόλα αυτά κατάφερε να ματαιώσει τα σχέδια της « εξάμηνης, αριστερής παρένθεσης », να κερδίσει και τις επόμενες εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2015, να αντιμετωπίσει μετά την συνθηκολόγηση του καλοκαιριού τους δανειστές, και να βγάλει τη χώρα από τα μνημόνια. Βάζοντας σε τάξη τα οικονομικά της και επιλύοντας το μακεδονικό πρόβλημα, αναβαθμίζοντας εντυπωσιακά το κύρος και την αξιοπιστία της Ελλάδας.

Αλλά το 2014, ο συσχετισμός των δυνάμεων στην Ευρώπη ήταν πολύ αρνητικός. Το Βερολίνο ήταν παντοδύναμο και αποφασισμένο να μην κάνει προς την ανυπάκουη Ελλάδα την παραμικρή παραχώρηση, η οποία θα άνοιγε τον δρόμο για ανάλογες παραχωρήσεις προς τις άλλες χώρες του Νότου. Στις τελευταίες, οι κυβερνήσεις ήταν το ίδιο εχθρικές προς την ελληνική αριστερά, γιατί διαφορετικά θα έπαιρναν επάνω τους οι διάφοροι Podemos.

Με δεδομένο ότι οι Έλληνες πολίτες ήθελαν την παραμονή στο ευρώ με το όποιο κόστος, η  ελληνική αριστερά δεν είχε εναλλακτικό σχέδιο, αν οι δανειστές δεν υποχωρούσαν. Με αυτόν τον τόσο αρνητικό συσχετισμό των δυνάμεων, ο ΣΥΡΙΖΑ έπρεπε το 2014 να αφήσει την κυβέρνηση Σαμαρά- Βενιζέλου να εφαρμόσει ως το τέλος τα σκληρά, μνημονιακά μέτρα που οι ίδιοι είχαν προκαλέσει. Η κυβέρνηση ήταν εγκλωβισμένη: ή θα έπεφτε τους πρώτους μήνες του 2015 προσπαθώντας να εφαρμόσει το μνημόνιο και τις απαιτήσεις των δανειστών που ζητούσαν πολύ περισσότερα από το διαβόητο μέιλ Χαρδούβελη. Σε αυτή την περίπτωση η δεξιά δεν θα αποκτούσε εκ των υστέρων αφήγημα- ότι, με υποχρέωση για πρωτογενές πλεόνασμα 4,5%, πηγαίναμε τάχα για οικονομική ανάκαμψη που ανακόπηκε από την αριστερά, – και οι δανειστές θα ήταν ίσως πιο ευέλικτοι σε παραχωρήσεις.

Ads

‘Η θα έχανε πανηγυρικά τις βουλευτικές εκλογές, τις οποίες ο κ. Σαμαράς είχε τελικώς δεχθεί να προκηρύξει στο τέλος του 2015, ενώ στο ενδιάμεσο διάστημα ο ΣΥΡΙΖΑ θα είχε προετοιμασθεί καλύτερα για την ανάληψη της εξουσίας.

Όμως, όσοι από εμάς στον ΣΥΡΙΖΑ διαπιστώνουμε εκ των υστέρων αδυναμίες, δεν αμφισβητούμε το γενικό αποτέλεσμα και τις σημαντικές επιτυχίες αυτής της πορείας. Απλώς προσπαθούμε να εντοπίσουμε αδυναμίες που σχετίζονται με την μελέτη του συσχετισμού των δυνάμεων, το timing ή κατά άλλους την επαρκή προετοιμασία, ακριβώς ώστε την επόμενη φορά να το κάνουμε καλύτερα.  Η αυτοκριτική είναι αναπόσπαστο στοιχείο της αριστεράς και δείγμα εντιμότητας.

Αντίθετα με τη δεξιά και τις «σοσιαλδημοκρατικές» παραφυάδες της που δεν έχουν ζητήσει ούτε μια συγνώμη για το γεγονός ότι έριξαν τη χώρα στα βράχια, προκαλώντας οικονομική καταστροφή καθώς και ανείπωτες προσωπικές και οικογενειακές τραγωδίες. Ενοχοποιώντας μάλιστα τους πολίτες με το διαβόητο «μαζί τα φάγαμε».

Παρατηρώ τελευταία  όλους τους υπουργούς που ξεκινούν όλες τις συνεντεύξεις τους με τη φράσ η «σύμφωνα με τις οδηγίες από τον πρωθυπουργό». Είμαστε κι εδώ στους αντίποδες: στην αριστερά έχουμε το θάρρος της γνώμης μας.

* Δημοσιεύθηκε στα «Νέα»