Το ελληνικό κίνημα ειρήνης έχει ταυτιστεί από την ίδρυσή του, το 1955, με την μεγάλη υπόθεση της απελευθέρωσης της Κύπρου από τον αποικιακό ζυγό, και της υπεράσπισης της κυπριακής ανεξαρτησίας μετά το 1960, που ιδρύθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία ως ανεξάρτητο κράτος μέλος του ΟΗΕ και του Κινήματος των Αδεσμεύτων.

Το κυπριακό υπήρξε κεντρικό θέμα όλων των νεολαιίστικων αγώνων που αναπτύχθηκαν στη χώρα μας στα δύσκολα μετεμφυλιοπολεμικά χρόνια. Παραμονές της εκτέλεσης στην Κύπρο των ηρώων της κυπριακής ανεξαρτησίας Καραολή και Δημητρίου, στην Ελλάδα οργανώθηκαν μεγάλες διαδηλώσεις, που κορυφώθηκαν στις 9 Μαΐου 1956, με ιδιαίτερη μαχητικότητα και μαζικότητα. Υπήρξαν τότε και πολλά θύματα της ελλαδικής νεολαιίστικης εξέγερσης για αλληλεγγύη με τον αγωνιζόμενο κυπριακό λαό.

Ως βουλευτής της αριστεράς από το 1961, και αντιπρόεδρος της ΕΕΔΥΕ από το 1962, ο Γρηγόρης Λαμπράκης ανέπτυξε δράση και υπέρ της ανεξαρτησίας της Κύπρου. Έθετε το θέμα σε όλα τα διεθνή συνέδρια που συμμετείχε, είτε στη Βιέννη είτε στην Οξφόρδη είτε στη Μόσχα, ενώ στη μεγάλη διεθνή πορεία του Όλντερμάστον του 1963, συμπορευόμενος με τον Λ Κύρκο, τον Μαν Γλέζο, τον Σπ Λιναρδάτο και την Μπ Αμπατιέλλου, είχε στο πλευρό του και τουλάχιστον εκατό Κυπρίους του Λονδίνου.

Το κυπριακό υπήρξε κεντρικό θέμα και σε όλες τις μαραθώνιες πορείες ειρήνης, αρχής γενομένης από την απαγορευμένη πρώτη μαραθώνια πορεία ειρήνης της 21ης Απριλίου 1963.  Πολλοί Κύπριοι της Ελλάδας, που ζούσαν ή σπούδαζαν εδώ, συμμετείχαν ενεργά στις μαραθώνιες πορείες ειρήνης, μερικοί εξ αυτών και από υπεύθυνες θέσεις, όπως ο συγγραφέας Μελής Νικολαΐδης, οι ποιητές Τεύκρος Ανθίας και Θεοδόσης Πιερίδης, ο φοιτητής και κατοπινός διακεκριμένος φυσικός Ανδρέας Θεοφίλου, ο αντιστασιακός Κλέων Παπαλοΐζος  (από τα ιδρυτικά στελέχη της Εθνικής Αλληλεγγύης στη διάρκεια της κατοχής) και δεκάδες άλλοι Κύπριοι αγωνιστές, οι οποίοι συμμετείχαν και στα νεολαιίστικα κινήματα του 114 και του 15% για την Παιδεία.

Δυστυχώς, το Κυπριακό βρέθηκε στις συμπληγάδες του ψυχρού πολέμου και στην δίνη των οξύτατων διεθνών ανταγωνισμών στο χώρο της Μ Ανατολής, μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου, το 1960. Έτσι, προέκυψε και η κυπριακή τραγωδία του 1974, που η πρώτη πράξη της ήταν το χουντικό πραξικόπημα, το οποίο άνοιξε το δρόμο και για την τουρκική εισβολή και κατοχή του 37% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σαράντα χρόνια μετά, ο αγώνας, για τον τερματισμό της κατοχής και την επανένωση της Κύπρου, είναι αγώνας πολυδιάστατος αλλά συναντά και μεγάλες δυσκολίες και εμπόδια, κυρίως από την πλευρά της κυβέρνησης της  Άγκυρας.  Είναι λοιπόν, εξαιρετικά επίκαιρη η Πρωτοβουλία «Έτος Κύπρου 2014», την οποία στηρίζουν και πολιτικές και πολλές φιλειρηνικές οργανώσεις της χώρας μας, στελέχη του Κινήματος των Λαμπράκηδων, καθώς και αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης.

Προσωπικά, συμμετέχω ενεργά στην Πρωτοβουλία «Έτος Κύπρου 2014», ως μέλος του κινήματος ειρήνης, καθώς και ως πρόεδρος του Ιδρύματος Γρ Λαμπράκης, που έχει την έδρα του στο Δήμο Ηλιούπολης.  Θεωρώ ότι η ανάδειξη του Κυπριακού και ως προβλήματος ειρήνης στην ταραγμένη  Μεσόγειο, και όχι μόνο ως εθνικού θέματος, είναι ο δρόμος για να αναζωπυρωθεί το ενδιαφέρον της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας κοινής γνώμης για το Κυπριακό. Για ένα νέο διεθνές κίνημα αλληλεγγύης με τον Κυπριακό λαό στο σύνολό του, για μια Κύπρο ενωμένη και ανεξάρτητη, χωρίς ξένους στρατούς και ξένες βάσεις.

* Ο Γρηγόρης Γρ Λαμπράκης είναι πρόεδρος του Ιδρύματος Γρηγόρης Λαμπράκης