«Ο φόβος

όνομα ουσιαστικόν

στην αρχή ενικός αριθμός

και μετά πληθυντικός

οι φόβοι, οι φόβοι

για όλα από δω και πέρα.»

                         Κική Δημουλά

Θα μπορούσε άραγε η συγκυρία να ευνοήσει την πειθώ ως εργαλείο του πολιτικού λόγου, που καλλιεργεί την προπαγάνδα, ηθελημένα ή και άθελα;

Με τον πολιτικό λόγο ο πομπός επιθυμεί να πείσει τον δέκτη να πάρει κάποιες αποφάσεις ή να προβεί σε κάποια ενέργεια. Ο δέκτης λοιπόν πρέπει να πειστεί ότι η απόφασή του είναι σύμφωνη με τα δικά του προσωπικά συμφέροντα και με τα συμφέροντα του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου στο οποίο ανήκει. Ο πολιτικός λόγος χαρακτηρίζεται από λογική, βέβαια, επιχειρηματολογία, αλλά συχνά και από έντονη συναισθηματική φόρτιση και ρητορεία. Και επειδή συνδέεται με την εξουσία, ορισμένες φορές, στοχεύει στην παραπλάνηση ή στον εκφοβισμό του ακροατηρίου, ώστε να εξασφαλιστεί η άκριτη αποδοχή από τον δέκτη των σκοπών και των αποφάσεων του πομπού. Στις περιπτώσεις αυτές η αποδεικτική ισχύς των επιχειρημάτων αντικαθίσταται από αυταπόδεικτες έννοιες ή από λέξεις με τέτοια ηθική διάσταση – έθνος, λαός, ατομική ευθύνη, εθνική σωτηρία κτλ. – που εμποδίζουν τον λογικό έλεγχο και παγιδεύουν τον δέκτη. Όταν ο πολιτικός λόγος παίρνει αυτή τη μορφή, γίνεται προπαγάνδα. (από το βιβλίο Έκφραση Έκθεση Γ΄Λυκείου)

Σε συγκυρίες που προκαλούν φόβο ή καλλιεργούν τον φόβο είναι πολύ εύκολο να ολισθήσει ο πολιτικός λόγος σε λόγο προπαγανδιστικό, δογματικό, αντιδιαλεκτικό, αντικριτικό. Είναι πολύ εύκολο, στο όνομα ενός σκοπού, στην προκειμένη περίπτωση της πανδημίας και των μέτρων, που σωστά η πολιτεία επέβαλε, να στραφεί το ενδιαφέρον των πολιτών μόνο στις προτροπές- εντολές της πολιτείας και να αδιαφορήσουν για όποιες άλλες λειτουργίες της. Παράλληλα με την κρίση στην υγεία λειτουργούν και οι θεσμοί, λειτουργεί όλος ο κρατικός μηχανισμός. Λαμβάνονται αποφάσεις, σχεδιάζονται πολιτικές, ψηφίζονται νόμοι, ασκείται αντιπολίτευση. Όλα, όσα σε περίοδο ηρεμίας λειτουργούν σε δημοκρατικά καθεστώτα. Όταν λοιπόν ο πολιτικός λόγος στοχεύει στο συναίσθημα των πολιτών, κάτω μάλιστα από καθεστώς φόβου, αδρανοποιείται η κρίση, συνθλίβεται η πολιτική ευθύνη – ο άνθρωπος πολιτικό/ κοινωνικό ον-,αναστέλλεται η συμμετοχή στα δρώμενα, πολώνεται η σκέψη και δημιουργούνται πολιτικές αντιπαραθέσεις, που βλάπτουν εντέλει τα συμφέροντα των πολιτών και της χώρας.

Είναι ολέθριο μετά από μια κρίση, οποιασδήποτε μορφής, να αναζητά ο πολίτης τη χαμένη του ταυτότητα, την πολιτική του οντότητα, την επόμενη ημέρα του, την επαγγελματική του συνέχεια, τη συλλογική του ένταξη, την υπέρβαση της ατομικότητας. Στις δημοκρατίες, που ενδιαφέρονται πραγματικά για τον άνθρωπο την υγεία και την ευημερία του, ο πολιτικός λόγος, απελευθερώνει τον πολίτη, καλλιεργεί τον αντίλογο  και την ευθυκρισία, επιχειρηματολογεί και κυρίως απομακρύνει τον φόβο, που συσκοτίζει το πνεύμα και την ψυχή, διαφορετικά, μόνο  σκοτάδι απλώνει γύρω του.

«Η νύχτα

Όνομα ουσιαστικόν

Γένους θηλυκού

Ενικός αριθμός

Πληθυντικός αριθμός

Οι νύχτες

Οι νύχτες από δω και πέρα»

                            Κική Δημουλα