Σε μια δίκαιη απόφαση ελπίζουν οι πολίτες της Βόρειας Ελλάδας, που ευαισθητοποιήθηκαν έγκαιρα για τις επιπτώσεις από την κατασκευή και λειτουργία του αγωγού φυσικού αερίου TAP, πίεσαν τους Δήμους που μπορούσαν και προσέφυγαν στο ΣτΕ, το οποίο συζήτησε στις 7.2.2018 την υπόθεση.

Ads

Μετά από 10 αναβολές και ενώ η εγκατάσταση του αγωγού έχει προχωρήσει, συζητήθηκαν επιτέλους στο ΣτΕ οι τρεις αιτήσεις ακύρωσης εναντίον της απόφασης έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων (Δήμοι Σερρών – Εμμ. Παππά, Καβάλας και Δοξάτου, αγρότες και εκατοντάδες πολίτες).

Παρόλες τις αντιδράσεις, τις οποίες είχαν στηρίξει τα κόμματα της σημερινής κυβέρνησης, παρόλη την τεκμηριωμένη κριτική στο έργο, οι έντονες πιέσεις των ΗΠΑ για διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών, με χειραφέτηση της ΕΕ από την εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο (ΦΑ) και οι γεωπολιτικές κ.α. σκοπιμότητες φαίνεται να υπερισχύουν.

Παρόλο, όμως, που οι ΗΠΑ επιτίθενται στα «υπονομευτικά» και «φαραωνικά» έργα Nord Stream, Turkish Stream και South Stream και προωθούν άλλες πηγές (Αζερμπαϊτζάν, ΗΠΑ με LNG, Ισραήλ, Κύπρος), η ΕΕ είναι διχασμένη, με τη Γερμανία πχ, την Ουγγαρία ή την Αυστρία -που πάγωσε πρόσφατα λόγω ατυχήματος στην παροχή ΦΑ- να βλέπουν θετικά το ρωσικό ΦΑ, από το οποίο άλλες 6 χώρες είναι εξαρτημένες σχεδόν 100%.

Ads

Φιλοδοξούν να φέρουν ΦΑ από το κοίτασμα Shah Deniz II στην Κασπία Θάλασσα μέχρι την Ιταλία, μέσω των αγωγών ΤΑΡ, TΑΝΑΡ και SCΡ, μήκους 2.750 χλμ, στις αρχές του 2020. Παράλληλα, όμως, προχωράει και το Τurk Stream, ιδιοκτησίας της κρατικής ρωσικής Gazprom, με σύμμαχο πια την Τουρκία και στόχο να φτάσει στην Αυστρία (κόμβος ΦΑ Βaumgarten, ιδιοκτησίας κατά 50% θυγατρικών της Gazprom). Επιπλέον, η Ρωσία συμμετέχει και στο έργο του ΤΑΡ με την πετρελαϊκή της εταιρεία Lukoil, που ασχολείται με την εξόρυξη του ΦΑ που θα μεταφέρεται από τον TAP ενώ η Gazprom διεισδύει και στην κρατική SOCAR του Αζερμπαϊτζάν, προμηθεύοντάς με ΦΑ τη χώρα που υποτίθεται ότι θα εξασφαλίσει την ενεργειακή ανεξαρτησία της ΕΕ.

Επομένως, δεν πρόκειται να υπάρξει χειραφέτηση από το ρωσικό ΦΑ, όσο κι αν η ΕΕ κλείνει τα μάτια στην τραγική παραβίαση των πολιτικών ελευθεριών από την αυταρχική κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν, όσο κι αν χρησιμοποιούνται αντιδημοκρατικές πρακτικές, όπως η ανατροπή της «φιλορωσικής» ενεργειακής πολιτικής της κυβέρνησης Καραμανλή με τους αγωγούς Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης και South stream (εκτός από τις παρακολουθήσεις τηλεφώνων, στη ΝΔ μιλούν και για σχέδιο δολοφονίας του τότε πρωθυπουργού) και η τελική δέσμευση της σημερινής κυβέρνησης στο σχέδιο του ΤΑΡ.

Σε αντίθεση με τη σιωπή που επικρατεί για το θέμα του αγωγού ΤΑΡ, χωρίς τις νόμιμες διαδικασίες διαβούλευσης με τις τοπικές κοινωνίες, οι επιπτώσεις στην παραγωγή, στην ασφάλεια και στο περιβάλλον θα είναι σημαντικές:

  • Υποβαθμίζει τις παραγωγικές δραστηριότητες, περνώντας κατά 80% από γη υψηλής παραγωγικότητας και έτσι προωθεί μεγαλύτερη εξάρτηση από την εισαγωγή τροφίμων.
  • Καταστρέφει σημαντικά οικοσυστήματα, διασχίζοντας επτά περιοχές του δικτύου NATURA 2000 και οκτώ καταφύγια άγριας ζωής, με συνολική απώλεια οικοτόπων εθνικής και ευρωπαϊκής σημασίας 3.760 στρεμμάτων.
  • Βαθαίνει την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και επιβαρύνει την κλιματική αλλαγή.
  • Απαξιώνει τον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων, περνώντας σε απόσταση 300 μέτρων.
  • Έχει ρυπογόνο και επικίνδυνη για την υγεία των κατοίκων λειτουργία, με τον σταθμό συμπίεσης (προώθησης του ΦΑ) πολύ κοντά σε τέσσερα χωριά των Σερρών.
  • Εξαιρέθηκε από την εφαρμογή της οδηγίας της ΕΕ σχετικά με τους βιομηχανικούς κίνδυνους και τα ατυχήματα μεγάλης έκτασης ενώ το 2015 μια τεράστια διαρροή ΦΑ στο Aliso Canyon του Λος Άντζελες κράτησε 5 μήνες και μετεγκαταστάθηκαν 11.296 άνθρωποι, πολλοί με προβλήματα υγείας

Στην Ιταλία αποδείχτηκε η σκοτεινή προέλευση των χρηματοδοτήσεων που εξασφαλίζουν την κατασκευή του αγωγού (δωροδοκία 2,3 εκατομμυρίων ευρώ) αλλά και η προσπάθεια διάβρωσης των τοπικών κοινωνιών και ΜΜΕ μέσω διαφημίσεων, στήριξης μικρών έργων, υποδομών, πολιτιστικών εκδηλώσεων, υποσχέσεων για μεγαλύτερες χρηματοδοτήσεις στις Περιφέρειες και τους Δήμους κτλ.

Είναι ένα έργο που φαίνεται οικονομικά ασύμφορο ενώ εμπειρογνώμονες αμφισβητούν τα πραγματικά αποθέματα του Αζερμπαϊτζάν. Παρόλα αυτά, η ΕΕ πελαγοδρομεί ανάμεσα σε δεκάδες «στρατηγικά» σχέδια, ανταγωνιστικά μεταξύ τους, με κυρίαρχα τα πολιτικά και όχι οικονομικά ή περιβαλλοντικά κριτήρια, με διαφαινόμενη μια τεράστια σπατάλη του δημοσίου χρήματος για έργα αμφίβολης χρησιμότητας, που θα συνεχίσουν να αναπαράγουν την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.

Δυστυχώς και η σημερινή κυβέρνηση ταυτίζεται με τις επιλογές των κυβερνήσεων ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και το γνωστό αδιέξοδο μοντέλο ανάπτυξης. Μας δεσμεύουν σε ένα δυσοίωνο ενεργειακό μέλλον ενώ η χώρα μας είναι προνομιακή για την αξιοποίηση των ΑΠΕ και υπάρχει μια ραγδαία πτώση του κόστους τους, κάνοντάς τες φτηνότερες ήδη από το 2020. Η απόφαση της Δικαιοσύνης μπορεί να διευκολύνει την αλλαγή της πολιτικής προς ένα ήπιο ενεργειακό μέλλον.

* Ο Μιχάλης Τρεμόπουλος είναι δικηγόρος, πρώην ευρωβουλευτής