Και πριν «αλέκτωρ λαλήσει τρεις» άρχισε να φαίνεται όλο και πιο καθαρά το νέο σκηνικό εκβιασμών, που είχε φιλοτεχνηθεί όλο το προηγούμενο διάστημα από τους δανειστές απέναντι στη νέα ελληνική κυβέρνηση. Μόνο που αυτή τη φορά οι όποιοι εκβιασμοί θα έχουν ως «νομιμοποιητική βάση» τη μνημονιακή συμφωνία, την οποία υπέγραψε η προηγούμενη κυβέρνηση Τσίπρα, με την ενθάρρυνση μάλιστα των νέων «Ευρωπαίων συμμάχων» της. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός, πως πρώτος ο σοσιαλιστής Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Πιερ Μοσκοβισί (στενός συνεργάτης του «φίλου» Φρανσουά Ολάντ), ήρθε να διαμηνύσει ότι πιθανότατα θα χρειαστεί η ψήφιση και νέων μέτρων, πέραν αυτών που περιελάμβανε το τρίτο Μνημόνιο. Το νήμα έπιασαν ακολούθως ο Γερούν Ντάισελμπλουμ κι οι υπόλοιποι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης κατά τη χθεσινή συνεδρίαση του Eurogroup, διαμηνύοντας στον Ευκλείδη Τσακαλώτο «να υλοποιηθεί τάχιστα η συμφωνία, αλλιώς τα πράγματα θα γίνουν και πάλι σκούρα…».

Ads

Από την άλλη, ακούγοντας τη χθεσινή εναρκτήρια ομιλία του Αλέξη Τσίπρα για τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης στη Βουλή, δεν εξεπλάγην ούτε αρνητικά ούτε θετικά. Δεν περίμενα, δηλαδή, να παραδεχτεί δημοσίως, και μάλιστα λίγες μέρες μετά από τη νέα εκλογική επικράτησή, ότι «πιθανώς και να την έχουμε βάψει με αυτά, στα οποία έχουμε συμφωνήσει». Επιπλέον, είμαστε πλέον κάτι παραπάνω από συνηθισμένοι στο να ακούμε σε ανάλογες διαδικασίες κατά κόρον ευχολόγια και κοινοτοπίες από τους εκάστοτε πρωθυπουργούς. Ίσως να είχαμε μεγαλύτερες απαιτήσεις από τον Αλέξη Τσίπρα, όταν αυτός προ λίγων μηνών δήλωνε ενώπιον της εθνικής αντιπροσωπείας ότι «είμαστε κάθε λέξη του Συντάγματος αυτής της χώρας». Μόνο που η συγκεκριμένη ανάμνηση μοιάζει πλέον πάρα πολύ μακρινή…

Απλά δεν μπορεί να μην επισημανθεί, ότι ο πρωθυπουργός έκανε πως ξεχνάει εκείνο που, όπως διατεινόταν όλο το προηγούμενο διάστημα,  τον οδήγησε σε αυτήν την επαχθή συμφωνία: το δυσμενή συσχετισμό δύναμης. Υποστήριξε στις προγραμματικές του δηλώσεις, λοιπόν, πως πρώτη προτεραιότητα της χώρας είναι η απομείωση του χρέους με τέσσερις βασικούς άξονες: την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής, τη μείωση των επιτοκίων και τη μετατροπή τους σε σταθερά, τη θέσπιση ρήτρας ανάπτυξης για την εξυπηρέτησή του καθώς και μια μακρά περίοδο χάριτος για να δημιουργηθεί δημοσιονομικός «χώρος» για τη στήριξη επενδυτικών πρωτοβουλιών. Υπάρχει η εντύπωση στο κυβερνητικό στρατόπεδο ότι κάτι τέτοιο θα γινόταν έστω κι εν μέρει αποδεκτό από τους δανειστές; Δε γνωρίζουν πως η γερμανική πλευρά δεν αφήνει ιδιαίτερα περιθώρια κινήσεων πάνω στο ζήτημα; Δεν έχουν πληροφορηθεί πως όλες οι πλευρές, ακόμη κι εκείνη του ΔΝΤ, προσπαθούν να περιορίσουν τις προσδοκίες; Εν τέλει, πόσο εξυπηρετεί τη δημόσια συζήτηση να ακούγονται ακόμη και τώρα «μισές αλήθειες»;

Σε θετική κατεύθυνση θα μπορούσε να πει κανείς πως κινείται η (έστω και καθυστερημένη) διακήρυξη εκ μέρους του πρωθυπουργού για αλλαγή του μάνατζμεντ των συστημικών τραπεζών μετά την ανακεφαλαιοποίησή τους. Μόνο που για να γίνει αυτό, υπάρχουν κάποιοι βασικοί σκόπελοι: να υλοποιηθούν ακόμη κι οι πιο επαχθείς κοινωνικά πτυχές της συμφωνίας και να ανακοινωθούν τα αποτελέσματα των περίφημων stress tests των τραπεζών, τα οποία σε μεγάλο βαθμό εξαρτώνται από την έκθεσή τους στα λεγόμενα «κόκκινα δάνεια». Κι όσο κι αν επιχείρησε ο πρωθυπουργός να εγγυηθεί τη μη παραχώρηση των κόκκινων δανείων στα ξένα funds-κοράκια, προκειμένου να προστατευτεί τουλάχιστον η πρώτη κατοικία, όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι τόσο το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας όσο κι η Τράπεζα της Ελλάδας (ο Γιάννης Στουρνάρας ντε) έχουν εντελώς διαφορετική άποψη. Μαντέψτε με ποια άποψη είναι πιθανότερο να συνταχθεί ο Μάριο Ντράγκι, όταν έρθει η κρίσιμη ώρα…

Ads

Σε κάθε περίπτωση, το ενδεχόμενο η κυβέρνηση να βρεθεί ανάμεσα σε συμπληγάδες δε μοιάζει τόσο μακρινό. Τα εκβιαστικά διλήμματα μπορεί να μην αφορούνε αυτή τη φορά άμεσα το «επάρατο Grexit», αλλά μπορεί να κινούνται, για παράδειγμα, σε μια «θανατηφόρα διελκυστίνδα» μεταξύ της απελευθέρωσης των πλειστηριασμών και του bail-in (κουρέματος καταθέσεων). Κι όσο η ελληνική πλευρά αρνείται πεισματικά να εκπονήσει εναλλακτικό σχέδιο απέναντι σε τέτοια διλήμματα, θα βλέπει πάντα να της επιβάλλεται η πλέον καταστοφική για την κοινωνία επιλογή.

Μέχρι τότε, η νέα κυβερνητική πλειοψηφία θα μιλάει γενικώς κι αορίστως για μια επικείμενη αλλαγή στους ευρωπαϊκούς συσχετισμούς, η οποία θα δώσει ένα τέλος και στο δράμα του ελληνικού λαού. Μάλλον θα ήταν πιο χρήσιμο, αντί να αναζητά καταφύγιο στον «τελειωμένο» πολιτικά Φρανσουά Ολάντ, να στρέψει το βλέμμα της στους εργαζόμενους της Air France, οι οποίοι με μια αυθόρμητη μαζική αντίδραση έβγαλαν «σηκωτούς» τους ιθύνοντες της εταιρείας όταν τους ανακοίνωσαν μαζικές απολύσεις, αναγκάζοντας τη γαλλική κυβέρνηση να παρέμβει προκειμένου να επανεξεταστεί η κατάσταση. Ίσως τότε να αντιληφθούν τα «κεφάλια» της εγχώριας κυβέρνησης, πως καθρεφτάκια για ιθαγενείς δεν μπορείς να μοιράζεις επί μακρόν. Κι ότι εκείνος ο έρμος ο γάιδαρος πολύ δύσκολα θα πετάξει…