«Στην πολιτική, μπορείς να κερδίσεις τις εκλογές με αηδίες, σουρεαλιστικές υποσχέσεις και κόλπα. Δίνεις έναν εθνικιστικό και θρησκευτικό λόγο στην Τουρκία και κερδίζεις εκατομμύρια ψήφους. Αλλά αυτά τα εργαλεία δεν λειτουργούν στην οικονομία, η οποία είναι ένα πεδίο από μόνη της, με τους δικούς της κανόνες, τις δικές της διαστάσεις, τα δικά της περίπλοκα στοιχεία, τα περισσότερα από τα οποία είναι ανοιχτά σε παγκόσμιες επιρροές. Όταν είσαι φτωχός, δεν μπορείς να γίνεις πλούσιος με λόγια, ομιλίες, μπλα μπλα μπλα», λέει ένας καθηγητής οικονομικών που ζει εξόριστος στο Λονδίνο.

Ads

Ο υποψήφιος Ερντογάν είχε ανοίξει διάπλατα τις στρόφιγγες του υπουργείου Οικονομικών για να χρηματοδοτήσει την προεκλογική του εκστρατεία. Εκατομμύρια δολάρια εισήχθησαν για να μην χάσει η τουρκική λίρα την αξία της, αυξήθηκαν ο κατώτατος μισθός και οι συντάξεις και δόθηκαν εκατομμύρια τουρκικές λίρες σε μεγαλοεπιχειρηματίες για να κερδίσουν τις εκλογές. Η αποστολή επιτεύχθηκε, αλλά τώρα έχουν μείνει ελάχιστα χρήματα στα κρατικά ταμεία. Η ήδη εύθραυστη οικονομία της Τουρκίας αποδυναμώθηκε περαιτέρω από τον σεισμό της 6ης Φεβρουαρίου.

Η Άγκυρα δεν μπορούσε πλέον να λάβει πιστώσεις από τη Δύση. Επιπλέον, αρκετές μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν εγκαταλείψει την τουρκική αγορά εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια, λόγω της έλλειψης κράτους δικαίου, και επομένως της έλλειψης ασφάλειας και οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας.  Αλλά ο Ερντογάν κατάφερε ακόμη να βρει μια πηγή χρηματοδότησης στις χώρες του Κόλπου.

Η επιλογή του κ. Μεχμέτ Σιμσέκ, ενός λευκού Κούρδου πρώην υπουργού Οικονομίας, ο οποίος τώρα έχει αμερικανική και βρετανική υπηκοότητα, ως νέου υπουργού Οικονομικών δείχνει τις δυσκολίες του προέδρου. Ο κ. Σιμσέκ είχε κατηγορηθεί στο παρελθόν από τον Ερντογάν ότι «λήστεψε μια κρατική τράπεζα».

Ads

Ο νέος υπουργός Οικονομικών είχε επίσης κατηγορηθεί από τον προκάτοχό του, τον κ. Νεμπάτι, ότι «είναι ένας μικρός Βρετανός χρηματοδότης». Ο κ. Σιμσέκ μάλλον δεν έχει ξεχάσει αυτές τις επιθέσεις και δήλωσε ενώπιον του κ. Νεμπάτι κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής ότι «δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να επαναφέρουμε την τουρκική οικονομία σε ορθολογική βάση». Αλλά αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι δεν είχε ακόμη ένα πρόγραμμα ή ένα πλαίσιο για την υλοποίηση των σχεδίων του. Το πρώτο δημόσιο μήνυμά του που δημοσιεύτηκε στα δίκτυα ήταν γραμμένο στα αγγλικά.

Επιπλέον, ο Ερκάν, Αμερικανός πολίτης που έχει διατελέσει ανώτερο οικονομικό στέλεχος στις Ηνωμένες Πολιτείες για τουλάχιστον 20 χρόνια, διορίστηκε επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας. Ο Ερντογάν χρειάζεται σαφώς την πολιτική και οικονομική υποστήριξη του δυτικού κόσμου για να θέσει τέλος στην οικονομική και κοινωνική κρίση της χώρας του. Μπορεί να τα καταφέρει;

«Όχι», λέει κοφτά ο καθηγητής οικονομικών με έδρα το Λονδίνο. «Διότι δεν είναι μόνο θέμα έλλειψης πιστώσεων. Είναι ουσιαστικά η έλλειψη διαφάνειας, η έλλειψη κράτους δικαίου και η έλλειψη λογοδοσίας… Και τίποτα από αυτά δεν είναι καν στην ατζέντα του Ερντογάν», συνεχίζει.

Ακόμη και σήμερα, οι αντίπαλοι εξακολουθούν να συλλαμβάνονται, οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας εξακολουθούν να απαγορεύονται, τα μέσα ενημέρωσης εξακολουθούν να λογοκρίνονται άμεσα ή έμμεσα και οι τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις συνεχίζονται στο συριακό και ιρακινό έδαφος. Η Τουρκία απέχει πολύ από το να είναι μια δημοκρατική, ελεύθερη και ανεξάρτητη χώρα μετά την εκλογική νίκη του Ερντογάν.

* Ο Ραγκίπ Ντουράν είναι τούρκος δημοσιογράφος