Η κατασκευή  του μετρό συμπλήρωσε δέκα χρόνια από την ημερομηνία έναρξης. Το πέρας των εργασιών με τους σημερινούς ρυθμούς θα είναι όχι πριν το 2025, δηλαδή δεκατρία (13) χρόνια μετά την προγραμματισμένη ημερομηνία περάτωσης, η οποία κάθε χρόνο μετατίθεται κατά δύο ή τρία χρόνια. Στο χρονικό αυτό διάστημα ,από το 2005 δηλαδή, εκατοντάδες στρέμματα πάρκων μέσα στην πόλη (Ν.Σ.Σταθμός, Αχειροποίητος, Αγ.Σοφία, Παπάφη) καταστράφηκαν μετατρεπόμενα σε εργοτάξια, χώρους στάθμευσης και γραφεία, χωρίς καμιά αντίδραση από κανέναν. Το ίδιο συμβαίνει με αρχαιολογικούς θησαυρούς υψίστης αξίας όπως κυρίως τα ευρήματα στην περιοχή της οδού Βενιζέλου, που θεωρούνται σχεδόν ισάξια με αυτά της Πομπηίας και ανώτερα από τα της Αμφίπολης.

Επιπλέον εξίσου σοβαρό είναι το δράμα χιλιάδων επαγγελματιών που έχουν χάσει την δουλειά τους σε επιχειρήσεις γύρω από τα εργοτάξια (Δελφών, Πλάτωνος, Αγίας Σοφίας) ενώ όσοι κάτοικοι διαμένουν κοντά σ’ αυτά βλέπουν την ζωή τους να χειροτερεύει μέρα με την μέρα.

Η απουσία μελετών αλλά και η αδιαφορία των κοινωνικών φορέων για τα όσα συμβαίνουν με την κατασκευή του μετρό συναντιόνται με τον χειρότερο τρόπο στο ανατολικό άκρο της γραμμής του μετρό, όπου ο τερματικός σταθμός κατασκευάζεται κυριολεκτικά επάνω και μέσα στο ρέμα του Μερκουρίου. Το ρέμα αυτό περνούσε από τη Χαριλάου, τη Ν.Ελβετία, την Κηφισιά, το Ντεπώ και κατέληγε στην θάλασσα δίπλα από το Αλλατίνη, πριν από την κατασκευή της Ν. Παραλίας.

Σήμερα παραμένει ελεύθερο ένα τμήμα του στη Ν. Ελβετία όπου σχηματίζει μια φυσική λίμνη (μοναδική στην ευρύτερη περιοχή της πόλης) με ενδιαφέρουσα πανίδα. Κατά τη λίμνη αυτή το ρέμα είναι μπαζωμένο με πρώτο δράστη τον Δήμο Θεσσαλονίκης που εγκατέστησε εκεί το εργοτάξιο των φορτηγών του για να ακολουθήσει προσφάτως το μετρό, του οποίου το εργοτάξιο πλημμυρίζει μετά από κάθε έντονη βροχόπτωση. Στην υποβάθμιση της οικολογικής ισορροπίας της μοναδικής, αλλά εγκαταλειμμένης περιοχής γύρω από τη λίμνη, συνετέλεσε η κατασκευή μιας ακόμη εκκλησίας ανατολικά και η ανεξέλεγκτη απόρριψη μπάζων.

Εφόσον η κατάσταση αυτή συνεχιστεί όπως εκτίθεται παραπάνω η πληγή που σήμερα αποτελεί για την πόλη η κατασκευή του μετρό θα είναι πολλαπλώς πιο επιβλαβής ακόμη και από τις  πλέον αισιόδοξα αναμενόμενες ωφέλειες του έργου. Πρέπει κατά συνέπεια να αλλάξει ριζικά.

Από το 2002 αρχικά και κατ’ επανάληψη αργότερα, αρθρογραφώντας στον ημερήσιο τύπο, αλλά και σε ομιλίες και παρεμβάσεις μου είχα επισημάνει ότι εφόσον η κατασκευή του μετρό είχε αποφασιστεί, κακώς κατά την άποψη μου, μπορούσε τουλάχιστον να δώσει τη δυνατότητα να διέρχονται σιδηροδρομικές αμαξοστοιχίες και να επεκταθεί ο προαστιακός σιδηρόδρομος προς Θέρμη, Αεροδρόμιο και Χαλκιδική πριν από την έναρξη της κατασκευής της σήραγγας. Αυτό μπορούσε να γίνει με μικρές αλλαγές στην υποδομή και πιθανώς, την διατομή σήραγγας και σύνδεση με τον σιδηροδρομικό δίκτυο στην περιοχή του Ν. Σ. Σταθμού. Η λύση αυτή εφαρμόζεται στο μετρό Αθηνών στο τμήμα από Δουκίσσης Πλακεντίας μέχρι το Αεροδρόμιο, αλλά και σε πολλές πόλεις της Ευρώπης.

Σήμερα οι συνθήκες έχουν αλλάξει. Έχει κατασκευαστεί λίγο περισσότερο από το 1/3 του έργου, ενώ οι οικονομικές υπερβάσεις συγκρίνονται με τις ετήσιες περικοπές μισθών και συντάξεων. Η υποτίμηση της σημασίας του θέματος από τα Μ.Μ.Ε σχετίζεται με το ιδιοκτησιακό καθεστώς τους και την σύνθεση της κοινοπραξίας που εκτελεί το έργο.

Οι λύσεις που υπάρχουν δεν είναι πολλές.

Η πρώτη είναι να συνεχιστεί η κατασκευή του μετρό:

1. Με τις αναγκαίες μετατροπές για την διέλευση προαστιακού σιδηρόδρομου.

2. Να εγκαταλειφθεί  η κατασκευή των σταθμών που θίγουν σημαντικά αρχαιολογικά μνημεία και ευρήματα.

3. Να μεταφερθεί ο τερματικός σταθμός στον χώρο των πρώην κεραμοποιείων Αλλατίνη.

4. Οι χώροι όπου έχουν γίνει εκσκαφές και δεν υπάρχουν αρχαιολογικά μνημεία αξιόλογα, μπορούν, εφόσον είναι τεχνικά εφικτό, να μετατραπούν σε υπόγειους χώρους στάθμευσης.

5. Να συμπληρωθεί το, κατ’ ανάγκην και συνέπεια, ελλιπές δίκτυο μετρό με, κατ’ αρχήν, περιορισμένο δίκτυο τραμ.

6. Να συνδεθεί η σήραγγα του Μετρό στον Ν.Σ. Σταθμό με το σιδηροδρομικό δίκτυο.

7. Να ανακατασκευαστούν οι υπάρχουσες σιδηροδρομικές γραμμές μέσα στο Λιμάνι, στον Εύοσμο και τη Μενεμένη ώστε ο προαστιακός σιδηρόδρομος να φτάνει μέχρι την πλατεία Ελευθερίας.

8. Να σχεδιαστεί άμεσα η επέκταση του σιδηροδρομικού δικτύου προς Θέρμη, Αεροδρόμιο και Χαλκιδική.

9. Να αποσυρθούν όλες οι μόνιμες εγκαταστάσεις, τα γραφεία και οι χώροι στάθμευσης από τα πάρκα και τους δρόμους και να αποδοθούν στους κατοίκους της πόλης.

Οι κατασκευαστές μπορούν εύκολα να βρουν γραφεία στα χιλιάδες, κυριολεκτικά εγκαταλειμμένα, μαγαζιά και διαμερίσματα δίπλα στο εργοτάξιό τους. Έτσι  θα προσφέρουν κάτι ελάχιστο στους καταταλαιπωρημένους κατοίκους, και επαγγελματίες.

Δεύτερη λύση είναι να εγκαταλειφθεί πλήρως η κατασκευή του μετρό, με επέκταση των υπόγειων χώρων στάθμευσης και του δικτύου τραμ.

Παραμένουν τα όσα πρότεινα παραπάνω για τον προαστιακό σιδηρόδρομο σε ότι αφορά το δυτικό τμήμα της πόλης και το Λιμάνι.

Πιστεύω παρά τις ατέλειες και ασάφειες που υπάρχουν στις παραπάνω προτεινόμενες λύσεις, η συνέχιση της σημερινής κατάστασης είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί σ’ αυτή την πόλη.