Ένας από τους πλέον αιρετικούς και αντισυμβατικούς τραγουδιστές της μεταπολιτευτικής γενιάς -που με το λόγο του ενόχλησε πολλούς- έφυγε στα 64 χρόνια του.

Ads

Για να καταλάβει κανείς την κοσμοθεωρία του θα έπρεπε να ξέρει ότι γεννήθηκε στα περί τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας προσφυγικά, ως δεύτερη γενιά προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής. Ο ίδιος είπε γι αυτή την καταγωγή:

“Η οικογένειά μου έχει καταγωγή από τη Μικρά Ασία και μεγάλωσα με μια γιαγιά που έλεγε συνέχεια ιστορίες για το Αϊβαλί. Για το πώς ζούσαν, τα τραγούδια, το θέατρο, την όπερα. Μεγάλωσα με τον καημό της γιαγιάς αλλά, όταν θέλησα να την πάω στην πατρίδα να δει το σπίτι της, εκείνη δεν ήθελε. Πήγα μόνος μου, αλλά δεν μπόρεσα να βρω το σπίτι. Έμαθα πολλά από τη γιαγιά μου κι ας μην ήθελε να μου μάθει να λέω τα χαρτιά και τον καφέ. Στα προσφυγικά στους Αμπελόκηπους που μέναμε μαζευόταν η γειτονιά για να τους πει τον καφέ και τα χαρτιά κι εγώ, ζουζούνι, χωνόμουν από κοντά.”

Η οικογένειά του όπως και όλες οι οικογένειες των Μικρασιατών προσφύγων της Αθήνας και του Πειραιά πήραν μέρος στην Εθνική Αντίσταση, προσχώρησαν στην Αριστερά… Ένα μεγάλο μέρος από αυτούς βίωσε τραυματικά τα γεγονότα που ακολούθησαν την Κατοχή: την ήττα, τη μεταπολεμική κυριαρχία των δωσιλόγων και την προδοσία του ΚΚΕ.

Ads

Αυτά τα συναισθήματα εκείνης της γενιάς εξέφρασε ο Πανούσης με τον αιρετικό του λόγο…. Την κριτική προς την γραφειοκρατικοποίηση του εργατικού κινήματος και τη δημιουργία μιας αριστεράς-μαριονέττας την αποτύπωσε με εξαιρετικό τρόπο στο τραγούδι του “Η κατιούσα του ΚΚΕ”. Οι στίχοι του αναδεικνύουν το αιρετικο πνεύμα που χαρακτήρισε τον Πανούση:

“Αριστεριτζηδες πυροσβεστες
εργατοπατερες του λαου
λοβοτομημενες μαριονετες
του υπαρκτου του σουρεαλισμου

Απ’ του Αρη τα ενδοξα τα χρονια
στους χιλιαστες του Περισσου
με τις ξυλινες καταγγελιες
του κοινοβουλιου η μαιμου

με τις κρατικες επιδοτησεις
τους μισθους ντροπης των βουλευτων
πλαι πλαι μαζι με χρυσαυγιτες
ορντινατσα των καπιταλιστων

Απ’ της Βαρκιζας την κωλοτουμπα
που εδωσε τα οπλα στα σκυλια
οι σφραγιδοκρατες νταβατζηδες
κοροιδευουνε την εργατια

Παράλληλα εξέφρασε και έναν σεβασμό προς μορφές έκφρασης που στις αριστερές οικογένειες περιφρονήθηκαν. Σε μια από τις τελευταίες του συνεντεύξεις είπε:

“Θρησκεία δεν έχω, δεν μπορώ να έχω σχέση με αυτά. Τα χριστιανικά μυστήρια όμως τα σέβομαι, όπως σέβομαι και τα βουδιστικά κ.ο.κ. Έχω πάει σε τζαμιά με φίλους, έχω βγάλει τα παπούτσια μου. Σέβομαι τον άνθρωπο που πεθαίνει γι’ αυτό. Το μεταφυσικό έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Και ένα λάθος που κάνουμε πολλοί -κι εγώ το έχω κάνει- είναι ότι απομακρύνουμε τα παιδιά μας απ’ αυτό. Το μεταφυσικό πρέπει να είναι στη ζωή μας. Όχι ως το κατεστημένο του να πηγαίνεις εκκλησία, αλλά ξέρεις πόσο σημαντικό είναι να ανάβεις ένα κεράκι; Εγώ δεν το κάνω γιατί έχω κόμπλεξ και γιατί μεγάλωσα σε μια αριστερή οικογένεια που έβγαζε φλύκταινες μ’ αυτά. Μετά την απομάκρυνση απ’ το μεταφυσικό ταμείο, ουδέν πάθος αναγνωρίζεται και το εννοώ. Δεν ήταν μαλάκας ο Ηράκλειτος, ο μεγαλύτερος επιστήμονας που βγήκε ποτέ, ο οποίος έκανε θυσίες στο Δία. Κάτι ήξεραν οι Αρχαίοι. Ήταν μύστες των Ελευσινίων μυστηρίων και έπαιρναν LSD πριν μπούνε μέσα. Πώς να στο πω; Θέλει μια οργάνωση το μεταφυσικό και να μπει στη ζωή μας. Και τα ναρκωτικά να μπουν όπως στην αρχαιότητα”.

Για τα ναρκωτικά είπε τα εξής:

“Τα ναρκωτικά είναι στη ζωή μας με τρόπο παράλογο και του συστήματος. Ειδικά αυτή η κατουρημένη φούντα, δήθεν φυσικό προϊόν με εντομοκτόνα και αμμωνίες μέσα, που μπορούν να σε σκοτώσουν, έχει αποχαυνώσει σε μεγάλο βαθμό τα παιδιά. Λίγο φουντίτσα, λίγο μαλακία, 300 ευρώ μισθός, τελειώσαμε. Τα κορίτσια με τα οποία συζητάω έχουν παράπονο από τα αγόρια δεν προχωράνε. Τους έχει φάει η τσόντα και το κινητό. Ε δεν είναι ζωή αυτή. Δεν είναι τυχαίο που το ίντερνετ είναι ανακάλυψη του αμερικάνικου πενταγώνου. Είναι μια μούφα ότι τα κοινωνικά δίκτυα τάχα μου κάνουν την επανάσταση. Την είδαμε στην Αίγυπτο την επανάσταση”.