Η τρέχουσα κρίση, βαθιά και πολυπλόκαμη, πέρα από τα οικονομικά αδιέξοδα, τις κοινωνικές ρήξεις και τις πολιτικές ανακατατάξεις που έχει προκαλέσει, μοιάζει να έχει ανατρέψει έναν καθιερωμένο επί δεκαετίες τρόπο ζωής και σκέψης και να αγγίζει πια τον κώδικα αξιών όπως αυτός είχε θεσπιστεί από μια μακρόχρονη χρήση. Παλιά προτάγματα έχουν έρθει σε δεύτερη μοίρα, νέες μορφές πολιτικής δράσης έρχονται στο προσκήνιο, το συλλογικό φαντασιακό τροφοδοτείται πια από νέες πηγές. Στον βραχυπρόθεσμο ορίζοντα προσδοκιών ενός μεγάλου τμήματος του λαού υπάρχει κάτι σαν εκδίκηση, κομμάτι μιας αυτό-δικαίωσης που ποτέ δεν έρχεται. Το εξημμένο θυμικό του ζητά την ικανοποίησή του.

Ads

          Μέσα σε αυτόν τον ορυμαγδό οι κυρίαρχες δυνάμεις του παλιού πολιτικού συστήματος δεν έχουν δείξει, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, να κατανοούν το μέγεθος της αλλαγής. Επιστρατεύοντας παλιές, χρεοκοπημένες τακτικές, προσπαθούν να βρουν λύσεις σε νέα προβλήματα. Ακολουθώντας ακριβώς την ίδια διαδρομή που μας οδήγησε στο χείλος της αβύσσου, προσβλέπουν περισσότερο στην εξιλέωσή τους παρά στη σωτηρία της χώρας. Είναι ενδεικτικό ότι από τις πολύκροτες, και απολύτως απαραίτητες, θεσμικές μεταρρυθμίσεις στον οικονομικό τομέα ούτε μία (1) δεν έχει ολοκληρωθεί. Παράλληλα, μια, τουλάχιστον αμήχανη, αριστερά υιοθετεί την ίδια ακριβώς ρητορική που καταγγέλλει – όταν δεν πρόκειται για τα, εκτός τόπου και χρόνου, σταλινικά οράματα ενός απαρχαιωμένου, ανιστόρητου, αδιόρθωτου κομματιού της.

          Μέσα λοιπόν σ’ αυτόν τον περιρρέοντα ζόφο ο πολίτης, ζαλισμένος, καλείται να ψηφίσει στις εκλογές της 6ης Μαΐου. Η αρχική του οργή, εν μέρει εκτονωμένη σε πραγματικές ή φανταστικές συγκρούσεις, ζητά την πολιτική διατύπωσή της.

          Όμως… Όμως στις εκλογές αυτές, ό,τι και αν ψηφίσει ο καθένας από εμάς, τίποτα δεν θα έχει κερδηθεί, αν δεν έχει προηγηθεί μια ατομική, συγκεκριμένη και ξεχωριστή, διαδικασία εσωτερίκευσης της κρίσης. Αν όλο αυτό που περνάμε δεν γίνει αντικείμενο επεξεργασίας από κάθε μια συνείδηση ξεχωριστά και δεν οδηγήσει σ’ έναν βαθύρριζο αναστοχασμό, η ψήφος μας δεν θα έχει νόημα. Οτιδήποτε δεν διυλίζεται από το φίλτρο της ατομικής συνείδησης είναι χαμένο και για τη συλλογική. Πριν το χέρι μας ρίξει στην κάλπη το ψηφοδέλτιο, θα πρέπει να αναλογιστούμε, κατά τρόπο απόλυτα συγκεκριμένο, το μέτρο της ατομικής μας ευθύνης.

Ads

          Αυτή η διαδικασία εσωτερίκευσης δεν είναι ανώδυνη. Απαιτεί μια προσωρινή ήπια απομάκρυνση από την πραγματικότητα, μια κριτική στάση απέναντι στους παντοειδείς κοινούς τόπους και, πάνω απ’ όλα, μια αμφισβήτηση της εαυτού αυθεντίας. Στην ουσία πρόκειται για μια ποιητική πράξη.

          Ξέρω, δεν είναι καθόλου δημοφιλές, σε εποχή άκρατης εξωστρέφειας και επιθετικού πολιτικού λόγου, να προτρέπεις σε ενδοσκόπηση. Ξέρω όμως ότι, χωρίς αυτήν, η πολιτική πράξη χάνει την ουσία της και η κοινωνική δράση τον παλμό της. Με την εσωτερίκευση και τον αναστοχασμό που αυτή συνεπάγεται, ξανασυναντάμε μέσα από ποιητικούς δρόμους τον βαθύτερο πολιτικό εαυτό. Και χωρίς αυτήν, ο ποιητικός εαυτός μας δεν θα βρει ποτέ τη βαθύτερη πολιτική του ταυτότητα.-


Ο Γιώργος Ξενάριος είναι συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο: «Στην άκρη του κόσμου», εκδ. Κέδρος, 2011


(Άρθρο συμμετοχής στο δημόσιο διάλογο του tvxs, με βάση την Έρευνα για την Κρίση, της Κρυσταλίας Πατούλη, με τον γενικό τίτλο “Τί πρέπει να κάνουμε;”)