[…] Μα το λέει και ο Ηράκλειτος: Κι αυτοί που κοιμούνται είναι συνεργοί σε όσα γίνονται στον κόσμο. Συνεργοί, όπως λέμε «συνεργός στο έγκλημα»! Δηλαδή, κι αυτοί που μπορεί να πουν, εγώ κοιμόμουνα ξέρετε, δεν ήμουν εκεί, σου λέει ο Ηράκλειτος, κι αυτοί φταίνε […] Ας θυμηθούμε: Όταν βγήκε ο κόσμος στους δρόμους με τους Αγανακτισμένους, έπεσε ο Γιωργάκης και βγήκε ο Παπαδήμος. Θα μου πεις, άλλαξε ο Μανωλιός και έβαλε τα ρούχα του αλλιώς; Όχι. Έπεσε η κυβέρνηση! Κι όταν βγήκε ο κόσμος στο δρόμο με την ΕΡΤ, έπεσε -επίσης- η συγκυβέρνηση των τριών. Οποτεδήποτε βγήκε ο κόσμος στους δρόμους, έγινε πολιτική αλλαγή […] Ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος μιλά με την Κρυσταλία Πατούλη συμμετέχοντας συμμετέχοντας στην Έρευνα για την Κρίση που δημοσιεύεται στο tvxs από το 2010.

Ads

Κρ.Π.: Πώς γίνεται ένα κόμμα που είναι κατά της δημοκρατίας να απολαμβάνει τα προνόμιά της μέσα στη βουλή; Κάπως έτσι, δεν νομιμοποίησαν τη Χρυσή Αυγή και για όλες τις αντιδημοκρατικές ενέργειές της;

Β. Ρ.: Ναί,  βέβαια! Από την άλλη, τώρα θυμήθηκε ο Δένδιας να καταθέσει το φάκελο με τις 32 ποινικά κολάσιμες πράξεις τους; Και όλο τον προηγούμενο καιρό, γιατί τις άφηνε να πολλαπλασιάζονται; Πρόκειται για ηθελημένη αδιαφορία.

Κρ.Π.: Και για τη θεωρία των δύο άκρων και των διαφόρων… τόξων, τι έχεις να πεις;

Ads

Β.Ρ.: Η θεωρία των δύο άκρων είναι όντως ανιστόρητη, αλλά κυρίως παρανοϊκή. Δηλαδή, είναι ένα δημαγωγικό τρικ για να αλλάξουν την ατζέντα και να πάνε αλλού το θέμα. Ακόμη και να τη συζητάμε είναι λάθος.
 
Κρ.Π.: Πρέπει να γίνει ξεκάθαρο, όμως, ειδικά σε έναν κόσμο που από το σχολείο δεν του έμαθαν τουλάχιστον την ιστορία.

Β.Ρ.: Κατ’ αρχάς είναι γελοίο να λένε ότι ο Σύριζα είναι το άλλο άκρο, γιατί σήμερα έχει φτάσει να είναι ένα σχεδόν κεντροαριστερό κόμμα. Και σίγουρα, πάντως, δεν είναι ακραίο αριστερό. Πώς είναι δυνατόν να τους βάζεις στην ίδια ζυγαριά με τη Χρυσή Αυγή;

Ούτε και τους αναρχικούς ή τους αντιεξουσιαστές μπορείς να θεωρήσεις το άλλο άκρο. Και ανέκαθεν, ουδεμία σχέση είχε η δράση της Αριστεράς με τη δράση των φασιστών. Δεν εξισώνονται, δεν παραλληλίζονται αυτά τα δύο.

Οι φασίστες ασκούν επιθετική βία και σκοτώνουν εν ψυχρώ αθώους και ανυπεράσπιστους πολίτες. Επίσης, η στρατιωτική δομή της «οργάνωσής» τους, τι σχέση έχει με την Αριστερά;

Κρ.Π.: Μήπως αυτό που θά ‘θελαν να υπονοήσουν είναι ότι η Εθνική Αντίσταση και οι Αριστεροί που ήταν στα βουνά και πολεμούσαν ενάντια στους κατακτητές, μπορούν να συγκριθούν με απόγονους ταγματασφαλιτών, όπως τους ονομάζουν;

Β.Ρ.: Ακριβώς γι’ αυτό είναι φαιδρή όλη αυτή η ιστορία. Την εποχή του εμφυλίου, η Αριστερά ήταν λαοπρόβλητη και είχε το 90% του πληθυσμού με το μέρος της, ενώ οι άλλοι είχαν το 10%. Επομένως, δεν πρόκειται καθόλου για δύο άκρα.

Κρ.Π.: Η θεωρία αυτή, βλέπουμε ότι συζητιέται συνεχώς και με επιπλέον νουθεσίες δημοκρατίας. Σε ποιους; Σε εκείνους που αγωνίστηκαν για τη Δημοκρατία και την Ελευθερία;

Β.Ρ.: Και σε μία παράταξη όπως η Αριστερά, η οποία, από τα τέλη της δεκαετίας του ’40 μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’70, από τη γερμανική Κατοχή μέχρι και τη χούντα, σκοτωνόταν, βασανιζόταν, κυνηγιόταν, πήγαινε εξορίες, φυλακές και στα ξερονήσια.

Κρ.Π.: Το να αναφέρονται λοιπόν σε δύο άκρα, αντιπαραθέτοντας την Αριστερά με μία συμμορία που δολοφονεί επί χρήμασι, δεν είναι ιστορικά εγκληματικό για τη συλλογική συνείδηση; Για να μην πούμε ότι είναι και ποινικό αδίκημα;

Β.Ρ.: Την ώρα που σκοτώνεται ένας άνθρωπος από Χρυσαυγίτες, δεν μπορείς να εξισώνεις τους τελευταίους με την Αριστερά, παρά μόνο εάν έχεις δόλιες σκοπιμότητες. Επίσης, η Χρυσή Αυγή έχει αποδεδειγμένα σχέσεις με τις μυστικές υπηρεσίες, ο Μιχαλολιάκος υπήρξε έμμισθος της ΚΥΠ. Πρόκειται για παρακρατική ομάδα.

Κρ.Π.: Στο ντοκυμαντέρ «Νεοναζί: Το ολοκαύτωμα της μνήμης» του Στ. Κούλογλου, αναφέρεται το εξής…

«Στην Ελλάδα,  λόγω του εμφυλίου πολέμου, οι συνεργάτες των Γερμανών δεν τιμωρήθηκαν. Και τα εγκλήματά τους δεν έγιναν γνωστά. Το 1945 ο Φον Γιοσμάς (Έλληνας, από τους σημαντικότερους συνεργάτες των Γερμανών) καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο. Το 1947, όταν ξεκίνησε ο εμφύλιος πόλεμος, ξαναγύρισε στην Ελλάδα και φυλακίστηκε. Το 1950 ο βασιλιάς Παύλος, του απένειμε χάρη. Το 1963 συνελήφθη ως ηθικός αυτουργός της δολοφονίας του βουλευτή της Αριστεράς, Γρηγόρη Λαμπράκη. Το 1967 με την επιβολή της δικτατορίας της 21ης Απριλίου, πήρε σύνταξη ως αντιστασιακός. Ο γιος του ήταν υποψήφιος του ΛΑ.Ο.Σ στις εκλογές του 2009. Τώρα είναι μέλος της Χρυσής Αυγής».

…αυτό το γεγονός πόσο ευθύνεται για τη σημερινή κατάσταση;

Β.Ρ.: Μα δεν είναι τυχαίο ότι η θεωρία των δύο άκρων είναι ακροδεξιάς έμπνευσης. Δηλαδή, ούτε καν κάποιοι από τη Δεξιά, οι καραμανλικοί, δεν παραδέχονται τέτοια πράγματα. Αλλά είναι φανερό πια ότι το επιτελείο του Σαμαρά είναι ακροδεξιό.

Και παρόλο που δεν πιστεύω στις θεωρίες συνομωσίας, φοβάμαι πάρα πολύ, επειδή ακριβώς ήταν τόσο τρομοκρατημένοι από την απεργία των καθηγητών, που είχε αρχικά σχεδόν καθολική συμμετοχή, μήπως όλο αυτό ήταν προβοκάτσια, για να τρομοκρατηθεί ο κόσμος, και να καμφθεί αυτό το απεργιακό κύμα το οποίο προμήνυε έναν πολύ θερμό χειμώνα.

Κρ.Π.: Τον κόσμο τον τρομοκρατούν συστηματικά με φασιστική βία από την εποχή των Αγανακτισμένων, για να μη θυμηθούμε και τον Γρηγορόπουλο, και μιλήσουμε για δολοφονική βία. Και τολμούν μετά από όλα αυτά, να μιλούν για δημοκρατία και συνταγματικά τόξα; Ποιοί; Αυτοί που -εκτός όλων αυτών- έχουν καταστρατηγήσει το Σύνταγμα κατ’ εξακολούθησιν, με τις πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, τις επιτάξεις και την ολιγωρία τους να εφαρμόσουν απλά το νόμο; Όλα αυτά δεν εκμεταλεύεται και η Χρυσή Αυγή;

Β.Ρ.: Για την άνοδο της Χρυσής Αυγής ευθύνονται αποκλειστικά τα δύο κόμματα εξουσίας. Αν δεν ήταν τόσο απαράδεκτες οι επιλογές τους, αν δεν ήταν τόσο ανίκανοι ως διαχειριστές της εξουσίας, και μάλιστα στην περίοδο της κρίσης, δεν θα έβρισκε η Χρυσή Αυγή το έδαφος να εγκληματεί.

Και ο Σύριζα, συχνάζοντας σ’ όλα αυτά τα φρικτά τηλεοπτικά πάνελ, και παίζοντας μαζί με τους υπόλοιπους σ’ αυτή την τηλε-φάρσα, έδωσε σε πολλούς την εντύπωση ότι είναι συστημικός.

Διότι, έτσι, η Χρυσή Αυγή παίρνει και αντισυστημικό μπόνους, επειδή όλοι τη βρίζουν, και παρουσιάζονται τώρα συνασπισμένοι απέναντί της.

Φτάσαμε στο σημείο να καλεί ο Βενιζέλος τον Σύριζα να συμφωνήσουν εναντίον της Χρυσής Αυγής. Δηλαδή, να εξομοιωθεί στις συνειδήσεις του κόσμου η Αριστερά, με αυτό το ―ει μη τι άλλο― σκοτεινό πρόσωπο, που είναι ο σημερινός αρχηγός του Πασόκ, και να φαίνεται ότι είναι πάνω κάτω το ίδιο πράγμα, που απλώς θα εναλλάσσονται στην εξουσία.
 
Κρ.Π.: Εκτός νόμου, ή ενώπιον του νόμου, η Χρυσή Αυγή, τελικά; Τι γνώμη έχεις;

Β.Ρ.: Αυτή την περίοδο, η Νέα Δημοκρατία στρέφεται υποκριτικά εναντίον της Χρυσής Αυγής, για ψηφοθηρικούς και δημαγωγικούς λόγους, αλλά στην πράξη έχουμε δει ότι ως κυβέρνηση δεν εφαρμόζει τους νόμους. Γι’ αυτό είμαι κατά τού να βγει εκτός νόμου η Χρυσή Αυγή. Διότι, αν εφαρμόζονταν οι νόμοι, δεν θα ετίθετο τέτοιο ζήτημα.

Για παράδειγμα, την επομένη της δολοφονίας του Φύσσα, έγινε διαδήλωση στο Κερατσίνι. Η αστυνομία χτυπά με ρίψη χημικών τους διαδηλωτές, και τα βίντεο που έφτασαν μέχρι το BBC, δείχνουν ανθρώπους με πολιτικά -που ο ένας από αυτούς φέρεται να είναι και Χρυσαυγίτης- οι οποίοι ρίχνουν πέτρες και καθυβρίζουν τους διαδηλωτές. Γιατί λοιπόν αυτοί οι άνθρωποι δεν διώκονται;

Πέραν των γκάλοπ που λένε ότι το 50% της Αστυνομίας είναι Χρυσαυγίτες, και δείχνουν έμπρακτα τη σύμπραξη αυτών των δύο, το ζήτημα είναι πως, αν είχαν διωχθεί σε οποιαδήποτε φάση οι Χρυσαυγίτες για τις παράνομες πράξεις τους (και μιλάω για το Πέραμα, το Μελιγαλά, ή τις επιθέσεις τους εναντίον μεταναστών), δεν θα χρειαζόταν ένας επιπλέον νόμος για να βγουν εκτός νόμου.

Η όλη υπόθεση θυμίζει αυτό που έχει γράψει ο Εμμανουήλ Ροίδης, ότι στην Ελλάδα μόνο ένας καινούργιος νόμος χρειάζεται, μέσω του οποίου να εφαρμόζονται οι ήδη υπάρχοντες νόμοι!

Κρ.Π.: Όχι μόνο καταστρατηγείται το Σύνταγμα, αλλά βγαίνουν τόσοι πολλοί νέοι νόμοι, με τις αντισυνταγματικές συνήθως πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, που οι νομικοί μιλούν για ανασφάλεια δικαίου στη χώρα μας.
Β.Ρ.: Όταν μία ομάδα βιαιοπραγεί εναντίον μεταναστών, όταν ξυλοκοπεί εργαζομένους στο Πέραμα, όταν δολοφονεί ανυποψίαστους πολίτες, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση για να καταλάβεις αν είναι νόμιμες ή παράνομες τέτοιες ενέργειες.

Εδώ, λοιπόν, υπάρχει ένα άλλο μείζον πρόβλημα. Με αυτό το θέμα του αντιρατσιστικού νομοσχεδίου του Ρουπακιώτη, όπως και με το να βγει η ΧΑ εκτός νόμου, υπάρχει κίνδυνος, αργότερα, με τις ελαστικές ερμηνείες που θα δώσει η Δεξιά, να στραφεί εναντίον της Αριστεράς μια τέτοια ιστορία.

Κρ.Π.: Ο πατέρας του Φύσσα είπε ότι θα ήθελε ο δολοφόνος να δικαστεί και να εκτελεστεί. Υπάρχει κίνδυνος η κοινωνία να φτάσει σε σημεία αυτοδικίας;

Β.Ρ.: Ασφαλώς, η ανομία οδηγεί στη βία. Το θέμα όμως, αυτή τη στιγμή, είναι να μην οδηγηθεί ο κόσμος σε τυφλές αντιδράσεις. Γιατί κάτι τέτοιο θέλουν οι κυβερνώντες, για να προβούν σε ακόμα πιο αυξημένα μέτρα καταστολής. Ή και για να ποζάρουν ως μεσαίος, κεντρώος χώρος. Το θέμα είναι να εκφραστεί πολιτικά η λαϊκή οργή εναντίον του φασισμού.

Επίσης, το αιματοκύλισμα στο Κερατσίνι, όχι μόνο δείχνει έμπρακτα ότι ο πραγματικός στόχος της ΧΑ μετά τους μετανάστες είναι κυρίως οι Έλληνες, και μάλιστα οι Αριστεροί, αλλά και αποδεικνύει ότι παρά τα φληναφήματα και τις δημαγωγίες της ΧΑ, πως είναι αντιμνημονιακή και αντισυστημική, στην πραγματικότητα στρέφεται εναντίον εργατών και φτωχών ανθρώπων.

Γιατί τα χτυπήματα γίνονται στο Πέραμα, στη Νίκαια και στο Κερατσίνι. Δεν γίνονται στην Κηφισιά. Ενώ εμφανίζονται ως προστάτες των φτωχών, που περνάνε τη γριούλα από το φανάρι και μοιράζουν τρόφιμα στους αναξιοπαθούντες, στην πράξη αποδεικνύεται ότι είναι ταξική η ιδεολογία τους, και ότι στρέφονται εναντίον των εργαζομένων, εναντίον των λαϊκών στρωμάτων.

Και επιπλέον, ξέρουμε από τις μαρτυρίες ότι, αν δεν ήταν η αστυνομικίνα να κάνει -έστω και αργά- τη δουλειά της, μπορεί να είχε ξεφύγει ο δολοφόνος, ο Ρουπακιάς.
 
Κρ.Π.: Μοιάζει με αυτό που είπε ο Στέφανος Ροζάνης, ότι «κινδυνεύει η κοινωνία στο σύνολό της», δηλαδή, κινδυνεύει να καταργηθεί η έννοια της κοινωνίας, για να φτάσει εδώ στην Ελλάδα τουλάχιστον, να βασιλεύει εντός συνταγματικού τόξου μόνο το μνημονιακό, το Μερκελικό…

Β.Ρ.: Ναι, αυτή η επάνοδος του θέματος της Χρυσής Αυγής στο προσκήνιο, από μια πλευρά ακυρώνει τη λαϊκή αντίδραση. Το θέμα είναι να υπάρξει μία αγωνιστική λαϊκή αντίδραση, όχι μόνο αντιφασιστική, αλλά και για το θέμα των μνημονίων, για τις απολύσεις, για τη λιτότητα.

Κρ.Π.: Για την εγκληματική απάθεια του κόσμου; Και για το ότι δεν έχει βγει κάποιος να πει ότι αν δεν κάνουμε κάτι όλοι μαζί, και κυρίως με διάρκεια, δεν πρόκειται να γίνει τίποτα; Τι λες;
Β.Ρ.: Μα, όλο τον προηγούμενο καιρό, η Αριστερά και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις καλούσαν σε συγκεντρώσεις και πήγαιναν ελάχιστοι. Και οι απεργίες των καθηγητών είχαν μαζική συμμετοχή μόνο τώρα.

Μιλάμε για έναν πληθυσμό ο οποίος, την τελευταία διετία, βρίσκεται σε κατάθλιψη και δεν κινητοποιείται, παρά την πρωτοφανή επίθεση που δέχεται από το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο, μια επίθεση που τον οδηγεί όχι απλώς στη φτωχοποίηση, αλλά στην εξαθλίωση. Γι’ αυτό, ακόμα και να θέλει κάποιος, δεν μπορεί να κινητοποιήσει τον κόσμο αυτή τη στιγμή.

Το γιατί δεν ακολουθεί ο κόσμος στις κινητοποιήσεις, είναι ένα μεγάλο ζήτημα. Κατ’ αρχάς, ενώ σχεδόν το ένα τρίτο του πληθυσμού έχει στραφεί εκλογικά υπέρ του Σύριζα, εντούτοις δεν πάει να γραφτεί στις οργανώσεις του, ούτε αγοράζει την εφημερίδα του. Αυτά είναι ενδείξεις ότι ο κόσμος είναι παθητικός, έχει παραιτηθεί.

Συγχρόνως, υπάρχουν και τα μήντια που παίζουν έναν ύπουλο ρόλο και επιδιώκουν να ρίξουν το ηθικό του κόσμου, να τον πείσουν ότι θα χρεοκοπήσουμε, θα μας διώξουν από το ευρώ και τα ρέστα, αν δεν κάνει αυτό που του λένε. Δηλαδή, είναι μια μεθοδευμένη προπαγάνδα που πλασάρει την ιδέα ότι τα μνημόνια είναι μονόδρομος κι ότι άλλη λύση δεν υπάρχει.

Ο Σύριζα, από την άλλη, τσίμπησε το τυράκι και μπήκε στη φάκα. Στην τηλεόραση, π.χ., οι βουλευτές του συχνά δυσκολεύονται να αντιπαρατεθούν μετωπικά με τους καθεστωτικούς δημοσιογράφους, και κάποτε τους νομιμοποιούν με την παρουσία τους. Αυτό που έκαναν με τον Πρετεντέρη, να αρνούνται να πάνε στην εκπομπή του, έπρεπε να το είχαν κάνει με πολύ περισσότερους, για να μην πούμε με όλους στην ιδιωτική τηλεόραση, ιδίως από τότε που έκλεισε η ΕΡΤ. Το τηλεοπτικό τοπίο είναι σάπιο.

Κι έτσι, το αγωνιστικό φρόνημα του λαού, έχει καμφθεί. Στους χώρους δουλειάς, όταν γίνονται απεργίες, ένα μεγάλος μέρος δεν συμμετέχει. Προφανώς και επειδή έχει χάσει την εμπιστοσύνη του στους καρεκλοκένταυρους συνδικαλιστές.

Το 2010, μετά τη Μαρφίν και τους νεκρούς της, ο κόσμος αποσύρθηκε επί έναν χρόνο και είχε καμφθεί η αγωνιστική του διάθεση εντελώς. Μέχρι που επανήλθε δριμύτερος με τους Αγανακτισμένους. Πολύ πιθανόν να είναι μια τέτοια φάση άμπωτης και τώρα, και μπορεί να αλλάξει αργότερα, να γίνει πλημμυρίδα.

Στο βιβλίο της, η Ναόμι Κλάιν, με την οποία συμφωνώ απολύτως, λέει ότι «το δόγμα του σοκ» προσπαθεί να κάμψει το φρόνημα του κόσμου σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μην αντιδράει. Και αυτό έχει συμβεί, κατά κάποιον τρόπο.

Με τα επιθετικά μέτρα, με τα μήντια που αποκοιμίζουν τον λαό και τον χειραγωγούν. Εάν η υποχώρηση του αγωνιστικού κύματος οφείλεται στο «δόγμα του σοκ», σχεδόν ό,τι και να κάνει η πρωτοπορία, οι λαϊκές μάζες έχουν γίνει παθητικές και δεν κινητοποιούνται. Πάντως, η ίδια η Ναόμι Κλάιν είναι κατηγορηματική: αν δεν βγει ο κόσμος στους δρόμους, δεν γίνεται τίποτα.

Υπάρχουν δύο μεγάλες αιτίες που ο λαός έχει κλειστεί στο καβούκι του. Από τη μία, ο ατομικισμός, με τον οποίο τον γαλούχησαν τα προηγούμενα χρόνια πάρα πολύ έντονα, και οι περισσότεροι κοιτάνε μόνο το συμφέρον τους, και σαν να έχουν ξεχάσει τη συλλογική δράση. Και από την άλλη, τα μήντια, τα οποία έχουν σπείρει τον πανικό και το φόβο ότι, εάν βγει π.χ. ο Σύριζα, θα χάσεις και αυτά που έχεις, θα επέλθει χάος.
 
Κρ.Π.: Τι θυμίζουν όλα αυτά που ανέφερες για ατομικισμό και πανικό; Μήπως το μετεμφυλιακό κλίμα;
Β.Ρ.: Μα, εγώ έγραψα ολόκληρο μυθιστόρημα για την πιθανότητα ενός νέου, επερχόμενου εμφυλίου! Μερικοί, μάλιστα, μου έστειλαν μηνύματα στο φέισμπουκ και μου έλεγαν ότι επαληθεύεται «Η Πιο Κρυφή Πληγή» μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Και τους απάντησα: Δυστυχώς.

Γι’ αυτό καταλήγω να συμφωνώ, χίλια τα εκατό με τη Ναόμι Κλάιν. Αν δεν βγούμε στους δρόμους, δεν αλλάζει τίποτα. Δεν αλλάζει, ούτε με εκλογές. Πρέπει να βγούμε από το καβούκι μας. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Μόνο αν δούμε πλήθη κόσμου στους δρόμους, μπορεί να σταματήσει αυτή η επίθεση με τα μέτρα λιτότητας, με τα μνημόνια κ.λπ.

Ας θυμηθούμε: Όταν βγήκε ο κόσμος στους δρόμους με τους Αγανακτισμένους, έπεσε ο Γιωργάκης και βγήκε ο Παπαδήμος. Θα μου πεις, άλλαξε ο Μανωλιός και έβαλε τα ρούχα του αλλιώς; Όχι. Έπεσε η κυβέρνηση! Κι όταν βγήκε ο κόσμος στο δρόμο με την ΕΡΤ, έπεσε -επίσης- η συγκυβέρνηση των τριών. Οποτεδήποτε βγήκε ο κόσμος στους δρόμους, έγινε πολιτική αλλαγή.

Από τη μέρα της δολοφονίας του Φύσσα και μετά, τα πράγματα άλλαξαν. Είτε το έχουμε συνειδητοποιήσει είτε όχι. Έχει τρομάξει ο κόσμος, φοβάται, σφίχτηκε, πάγωσε, και στην πραγματικότητα μπήκαμε σε ένα άλλο στάδιο, ανεβήκαμε ένα σκαλί, ή μάλλον κατεβήκαμε ένα σκαλί. Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι κάτι άλλαξε αμετάκλητα. Και άλλαξε προς το χειρότερο, με την έννοια ότι, εάν δεν κινητοποιηθούμε, θα αιματοκυλιστούμε.

Κρ.Π.: Οι Αγανακτισμένοι και οι εργαζόμενοι στην ΕΡΤ, όμως, διαμαρτυρήθηκαν σε μεγάλη διάρκεια. Κανονικά δεν θα ’πρεπε, να προταθεί καθιστική διαμαρτυρία διαρκείας, επί 24ώρου βάσεως, της κοινωνίας πολιτών, με απαιτήσεις πρώτα απ’ όλα απλή αναλογική και νέες εκλογές; Αλλιώς, πόσοι νεκροί επιτέλους χρειάζονται για να κινητοποιηθούμε αποτελεσματικά;
Β.Ρ.: Αυτό δεν το ξέρω. Πόσο, δηλαδή, έχει γίνει παχύδερμο ο κόσμος.
 
Κρ.Π.: Είμαστε όλοι υπεύθυνοι, όπως είπε η μητέρα του Παύλου Φύσσα;

Β.Ρ.: Μα το λέει και ο Ηράκλειτος: Κι αυτοί που κοιμούνται είναι συνεργοί σε όσα γίνονται στον κόσμο. Συνεργοί, όπως λέμε «συνεργός στο έγκλημα».
Δηλαδή, κι αυτοί που μπορεί να πουν, εγώ κοιμόμουνα ξέρετε, δεν ήμουν εκεί, σου λέει ο Ηράκλειτος, και αυτοί φταίνε. Δεν χρειαζόταν δηλαδή να μας το πει η μητέρα του νεκρού. Από την αρχαιότητα μάς έρχεται αυτή η γνώση. –