Λοιπόν εδώ είμαστε! Μπροστά μας έχουμε τέσσερις μήνες. Λίγοι ή πολλοί, εξαρτάται από τι είναι αυτό που θέλουμε και πόσο το θέλουμε. «Το μπορώ» και «έχω τη δυνατότητα» είναι προφάσεις για «το δε θέλω».

Έχουμε τέσσερις μήνες για να δώσουμε απτά και ουσιαστικά χτυπήματα στη φοροδιαφυγή. Όχι μόνο να διαμορφώσουμε ένα πλαίσιο καταπολέμησής της που «θα φέρει καρπούς» στο μέλλον, αλλά είμαστε υποχρεωμένοι (από αυτά που συμφωνήσαμε καλώς ή κακώς) να αποδείξουμε -πρώτιστα στον εαυτό μας- ότι η φοροδιαφυγή μπορεί και πρέπει να καταπολεμηθεί. Αν αναλωθούμε σε διαπιστώσεις για τα κακώς κείμενα των ελεγκτικών μηχανισμών, την παρακμή των οικονομικών υπηρεσιών και την απουσία μέσων ελέγχου και δίωξης, τότε ο χρόνος θα έχει περάσει χωρίς αποτελέσματα και τα πάντα θα είναι σε χειρότερη κατάσταση από όπου βρίσκονται σήμερα.

Ο γράφων έχει καταγράψει σε πρόσφατες παρεμβάσεις του τα ελλείμματα, τα προβλήματα και τις δυσλειτουργίες σε συνδυασμό με τις νοοτροπίες, τις παθογένειες και τα διαπλεκόμενα ιδιοτελή συμφέροντα, που ταλανίζουν τους ελεγκτικούς μηχανισμούς και τις οικονομικές υπηρεσίες. Δυστυχώς όμως σε τέσσερις μήνες δε γκρεμίζεις ότι με μεθοδικότητα κτίστηκε εδώ και δεκαετίες, πολύ δε περισσότερο, όταν δεν είσαι απόλυτα σίγουρος ποιοι είναι εκείνοι που θα στηρίξουν και πόσο καλά ξέρουν τι είναι αυτό που θέλουν να κάνουν, αλλά και αν μπορούν να το πετύχουν.

Οπότε για να φέρεις χρήματα άμεσα έσοδα στα δημόσια ταμεία, χωρίς περαιτέρω φορολόγηση και μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις, επιβάλεις κατασταλτικά και δημιουργείς προληπτικά μέτρα ενάντια στη φοροδιαφυγή. Ενδεικτικά δέκα από αυτά μπορεί να είναι:

• Οι συνεχείς και διαρκείς προληπτικοί απλοί και γρήγοροι φορολογικοί έλεγχοι για την είσπραξη και απόδοση των έμμεσων φόρων στην αγορά, με επικέντρωση στα μεγάλα αστικά κέντρα (παράλληλα οι έλεγχοι αυτοί διασφαλίζουν σε μεγάλο βαθμό τη φορολογική συμμόρφωση, έστω μέσω ελέγχου και όχι συνειδητής επιλογής).

• Οι συνεχείς και διαρκείς έλεγχοι διακίνησης αγαθών σε διόδια που δε μπορούν τα μεταφορικά μέσα να παρακάμψουν, στις εισόδους των δύο μεγάλων αστικών κέντρων και στις εισόδων των κεντρικών αγορών χονδρικής πώλησης.

• Οι συνεχείς και διαρκείς προληπτικοί απλοί και γρήγοροι έλεγχοι για την απόδοση ασφαλιστικών εισφορών στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου, με επικέντρωση στα μεγάλα αστικά κέντρα.

• Η παροχή δυνατότητας στις ελεγκτικές υπηρεσίες -με άμεση σχετική νομοθετική ρύθμιση- να εισπράττουν (εντός δεκαπέντε ημερών) τα πρόστιμα που επιβάλουν για τις απλές φορολογικές, ασφαλιστικές και λοιπές παραβάσεις. Η εμπρόθεσμη συμμόρφωση των παραβατών να δίνει τη δυνατότητα έκπτωσης επί του επιβαλλόμενου προστίμου.

• Η υποχρέωση -μέσα από άμεση σχετική νομοθετική ρύθμιση- όλων των υπηρεσιών του Δημοσίου, ΟΤΑ, ΝΠΔΔ, δημόσιων και δημοτικών επιχειρήσεων, να δέχονται προμηθευτές μόνο εφόσον είναι φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμεροι και τα φορολογικά τους παραστατικά πώλησης εκδίδονται ηλεκτρονικά και καταχωρίζονται στις βάσεις δεδομένων της ΓΓΠΣ.

• Η υποχρέωση -μέσα από άμεση σχετική νομοθετική ρύθμιση- όλων των υπηρεσιών του Δημοσίου, ΟΤΑ, ΝΠΔΔ, δημόσιων και δημοτικών επιχειρήσεων, να συνάπτουν συμβάσεις προμηθειών από ιδιωτικές επιχειρήσεις (εντός και εκτός Ελλάδας) μόνο εφόσον οι τιμές που αναγράφονται στις συμβάσεις και στα φορολογικά παραστατικά πώλησης είναι αντίστοιχες με τις τιμές που υπάρχουν σε μεγάλους και αξιόπιστους εμπορικούς ιστότοπους.

• Ο συνοπτικός έλεγχος των δαπανών και της αξιοποίησης των χρηματοδοτήσεων που λαμβάνουν οι ΜΚΟ κατά τα τελευταία τρία χρόνια και στην περίπτωση διαπίστωσης διαφορών, απόρριψη δαπανών, επιστροφή χρηματοδοτήσεων στο κράτος και άμεσα επιβαλλόμενα πρόστιμα σε αυτές και στους συνεργαζόμενους προμηθευτές τους.

• Ο συνοπτικός έλεγχος των κατόχων αυτοκινήτων μεγάλου κυβισμού (πολυτελή αυτοκίνητα) και εφόσον δε δικαιολογείται η κατοχή τους από τα δηλωθέντα εισοδήματα, επιβολή προστίμων άμεσα εισπρακτέων (εφόσον δεν καταβάλλονται από τους παραβάτες εντός μικρών προθεσμιών, να γίνεται δέσμευση περιουσιακών στοιχείων και τραπεζικών καταθέσεων).

• Ο συνοπτικός έλεγχος των ιδιοκτητών πισινών (πολυτελή διαβίωση) και εφόσον δε δικαιολογείται η κατοχή τους από τα δηλωθέντα εισοδήματα, επιβολή προστίμων άμεσα εισπρακτέων (εφόσον δεν καταβάλλονται να γίνεται δέσμευση όπως παραπάνω).

• Η ύπαρξη χρονικού περιθωρίου δύο εβδομάδων σε όσους έχουν βγάλει χρήματα εκτός Ελλάδας κατά τα πέντε τελευταία χρόνια, για να τα επιστρέψουν άμεσα στο Ελληνικό τραπεζικό σύστημα πληρώνοντας ένα μικρό ποσοστό φόρου. Όσοι δε συμμορφωθούν εθελοντικά, τότε χάνουν το βραχυπρόθεσμο προνόμιο, υπόκεινται σε ενδελεχή έλεγχο και τους επιβάλλονται πολλαπλάσια πρόστιμα, έως και κατασχέσεις, εφόσον δεν αποδεικνύουν τη νόμιμη προέλευση των χρημάτων τους. Εξυπακούεται ότι το κράτος διατηρεί το δικαίωμα να αναιρεί την ευνοϊκή ρύθμιση, εφόσον περιέλθουν στην κατοχή του νέα στοιχεία που δείχνουν σοβαρές φορολογικές και λοιπές απάτες.

Τα παραπάνω είναι ενδεικτικά μέτρα που μπορούν να έχουν άμεσα αποτελέσματα και δεν απαιτείται η αλλαγή της δομής και της οργάνωσης των υπηρεσιών, ούτε οι αλλαγές στα πρόσωπα και τις νοοτροπίες που κουβαλάνε. Αυτό που πρέπει να γίνει σε τέσσερις μήνες, είναι να καταπολεμούμε τη φοροδιαφυγή. Αυτό δεν αλλάζει ούτε γίνεται να είναι διαφορετικό. Μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα θα βρούμε και άλλες επιλογές, που στοχεύουν στην αλλαγή της νοοτροπίας και στην εθελοντική συμμόρφωση, αλλά και στο κτίσιμο της εμπιστοσύνης μεταξύ κράτους και πολιτών. Προς το παρόν όμως δεν έχουμε το περιθώριο για πολυτέλειες και μακρόπνοα σχέδια επί χάρτου. Εν ολίγοις, είμαστε διατεθειμένοι να το κάνουμε;