Η άβολη αλλά σκληρή αλήθεια είναι μία: όταν είσαι το ένα από τα μόλις δύο κόμματα που κυβέρνησαν εναλλάξ αλλά και μαζί επί 40 ολόκληρα χρόνια, είναι δύσκολο να ασκήσεις πειστική αντιπολίτευση. Ειδικότερα, στην εξωτερική πολιτική, η αντιπολίτευση της ΝΔ δεν ήταν απλώς μη πειστική. Ήταν τόσο ανεύθυνη, ανερμάτιστη, ατεκμηρίωτη, κοντόφθαλμη και ευκαιριακή που το πράγμα θα ήταν διασκεδαστικό –αν δεν αφορούσε κάτι τόσο κρίσιμο.

Οι εργασίες του Υπουργείου Εξωτερικών τους τελευταίους επτά μήνες ήταν πολύ έντονες και απέδειξαν ότι υπήρχε ένα σοβαρό και αναλυτικό σχέδιο δράσης στον τομέα αυτόν. Αλλά κυρίως, κλήθηκε να το φέρει εις πέρας σ’ ένα προβληματικό και αφιλόξενο διεθνές περιβάλλον  για την Ελλάδα, που, λόγω των οικονομικών της προβλημάτων – και με την ανοχή των προηγούμενων κυβερνήσεων – αντιμετωπιζόταν από τους δανειστές της περίπου ως κράτος – παρίας… 

Εντός αυτού του πλαισίου, λοιπόν, ποια ήταν η κριτική που επέλεξε να ασκήσει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης; Κάτι μικροκομματικές κραυγές για εσωτερική κατανάλωση. Κραυγές τόσο ρηχές σε θεώρηση και τόσο επιδερμικές σε ανάλυση, ώστε όχι απλώς ξεφούσκωσαν σε χρόνο ρεκόρ, αλλά σύντομα καταρρίφθηκαν στην πράξη και από τα πραγματικά γεγονότα!

Διότι, τι άλλο να πει κανείς για την κριτική, από τις αρχές Μαρτίου ήδη, της Ντόρας Μπακογιάννη και του Κώστα Καραγκούνη πως «ο Κοτζιάς απειλεί την Ευρώπη με τους τζιχαντιστές»; 

Ότι ο Έλληνας ΥΠΕΞ επέλεξε από τις πρώτες μέρες της θητείας του να αναδείξει σε μείζον θέμα για την Ευρώπη – και όχι μόνο για την Ελλάδα – το μεταναστευτικό, υπήρξε για τη ΝΔ «ατόπημα» κάποιου είδους και «αγενής συμπεριφορά» απέναντι στους εταίρους. 

Μόνο που ουδέποτε «απείλησε» κανέναν ο Κοτζιάς, αλλά έθεσε το θέμα στις πραγματικές του διαστάσεις -μεταξύ των οποίων είναι, φυσικά και η σοβαρή πιθανότητα μεταξύ των εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων πολέμου να συμπεριλαμβάνονται και κάποιοι εγκάθετοι ισλαμιστές φονταμενταλιστές. 

Τόσο «μέσα» έπεσε η ΝΔ στην κριτική της εκείνη, ώστε ελάχιστους μήνες μετά, η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση, βάσει ακριβώς αυτών των παραμέτρων τρέχει – με τραγική καθυστέρηση – να αντιμετωπίσει το ζήτημα σε επίπεδο κορυφής. Μόλις τον περασμένο μήνα, το «μεταναστευτικό» σκαρφάλωσε στην πρώτη θέση των ανησυχιών των Ευρωπαίων πολιτών σύμφωνα με το εξαμηνιαίο Ευρωβαρόμετρο. Και μόλις πριν από λίγες μέρες, η Γερμανία εξέδωσε νέες οδηγίες, οι οποίες αναστέλλουν τις διαδικασίες που προβλέπει η Συνθήκη Δουβλίνο ΙIΙ για Σύριους υπηκόους – πράγμα που, πρακτικώς, σημαίνει ότι θα σταματήσει τις επαναπροωθήσεις των Σύριων προσφύγων στις χώρες πρώτης απογραφής, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία.
 
Τι άλλο βρήκε να κριτικάρει η ΝΔ; Το ταξίδι του τότε συμβούλου στο ΥΠΕΞ Γιώργου Τσίπρα στο Ιράν, στα μέσα Μαρτίου. Τότε, ο υπεύθυνος εξωτερικής πολιτικής της ΝΔ Γιώργος Κουμουτσάκος ρωτούσε τον ΥΠΕΞ στη Βουλή αν αλήθευαν τα περί του ταξιδιού. Και τόνιζε μεταξύ άλλων: «…ως άσκηση μυστικής διπλωματίας στη συγκεκριμένη οικονομικό-πολιτική συγκυρία, η συνάντηση εγείρει εύλογα ερωτηματικά για τη σκοπιμότητά της και τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα και μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στις σχέσεις μας με σειρά άλλων κρατών αφενός εταίρων και /ή συμμάχων, αφετέρου χωρών της ευρύτερης περιοχής (λ.χ. Ισραήλ, Αίγυπτος, η συνεργασία των οποίων με τη χώρα μας είναι ιδιαίτερης σημασίας».

Όμως, αυτά συμβαίνουν όταν γίνεται αυτοαναφορική αντιπολίτευση και μόνον – διότι ο Κουμουτσάκος γνωρίζει κιόλας από διπλωματία, δεν είναι Καραγκούνης ούτε, πολύ περισσότερο, Άδωνης ή Μουρούτης, ας πούμε. Απλά, πέφτεις έξω.

Διότι και πάλι ελάχιστους μήνες μετά, οι σχέσεις μας με την Αίγυπτο και το Ισραήλ -αλλά και τις ΗΠΑ, βρίσκονται σε εξαιρετικό επίπεδο ενώ όλη η Δύση αποκαθιστά σταδιακά τις διπλωματικές σχέσεις της με το Ιράν. Βλέπετε, κανείς ίσως δε συμπαθούσε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, αλλά όλοι αγαπούν το πετρέλαιο και την ιδιαίτερης σημασίας γεωπολιτική του θέση. Όλοι, εκτός, προφανώς, από τη ΝΔ, που και σ’ αυτή την περίπτωση, είδε «ατόπημα» του ΥΠΕΞ και όχι μια καίρια διπλωματική κίνηση.

Στο ίδιο πλαίσιο της ευκαιριακής αντιπολιτευτικής διάθεσης, υπήρξαν και οι κατά καιρούς κριτικές για δήθεν «αδράνεια» του Υπουργείου Εξωτερικών σε μια σειρά από θέματα που προέκυψαν με γείτονες χώρες.

Τον Ιούνιο, π.χ. η ΝΔ ανησύχησε «βλέποντας» αμφισβήτηση των θαλασσίων αλλά και των χερσαίων (!) συνόρων με την Αλβανία, εξαιτίας ενός διαβήματος που – κατά τα συνήθη, μιας και η μισή προεκλογική ρητορεία του Εντι Ράμα σ’ αυτό ακριβώς βασίστηκε- μιλούσε για «αλβανική υφαλοκρηπίδα». 

Το θέμα αντιμετωπίστηκε με σοβαρότητα, αλλά και ψυχραιμία, αφού άλλωστε εντάχθηκε και σ’ ένα γενικότερα τεταμένο κλίμα εκείνες τις ημέρες, κατά τις οποίες είχε σημειωθεί η αιματηρή τρομοκρατική επίθεση παραστρατιωτικών του αλβανικού UCK στο Κουμάνοβο της ΠΓΔΜ, η επίσκεψη Ερντογάν στα Τίρανα κ.α. Ως ζήτημα, του δόθηκαν ακριβώς οι διαστάσεις που έπρεπε τη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία και, βέβαια, δεν «ξεχάστηκε» ούτε κατά την περιοδεία του Κοτζιά στα Βαλκάνια τον Ιούλιο. 

Όμως, αν ψάχνεις με το μεγεθυντικό φακό να βρεις τρίχα για να την κάνεις τριχιά, ακόμη και γι’ αυτήν την επιτυχημένη περιοδεία μπορεί να βρεις κάτι να πεις, αν είσαι η ΝΔ. 

Π.χ., αν συνδέεται η ίδρυση Εμπορικού Γραφείου του Κοσσόβου στην Ελλάδα με την επίσημη αναγνώριση του κράτους από τη χώρα μας – κι αυτό παρότι αντίστοιχο γραφείο – εμπορικός σύνδεσμος της Ελλάδας στην Πρίστινα υπάρχει χρόνια τώρα και η πρωτοβουλία για αυτή την αμοιβαιότητα είχε προαναγγελθεί από τον Μάρτιο του 2013, με τότε ΥΠΕΞ τον Δημήτρη Αβραμόπουλο, χωρίς να υλοποιηθεί ποτέ έκτοτε.

Ή αν εγκαταλείφθηκαν (!) από πλευράς μας όσα προβλέπει η Ενδιάμεση Συμφωνία με την ΠΓΔΜ επειδή – τι πρωτότυπο – σε εκδηλώσεις εθνικιστικών κύκλων των Σκοπιανών στις οποίες παρευρέθη και ο γνωστών ακραίων πεποιθήσεων αντιπρόεδρος της Βουλής Αντόνιο Μιλόσοσκι, υπήρχαν χάρτες της «Μεγάλης Μακεδονίας» και ο ήλιος της Βεργίνας. 

Το ΥΠΕΞ, με tweet απάντησε στον πρέποντα τόνο σ’ αυτές τις προκλήσεις, λέγοντας, ότι αποτελούν υποπροϊόντα μιας περιόδου του σκοπιανού αλυτρωτισμού που η ημερομηνία λήξης τους έχει παρέλθει και έχουν, πλέον, παρενέργειες. Αλλά ούτε αυτό άρεσε στη ΝΔ. Μάλλον, κατά τη λογική της, θα πρέπει να δίνεται διάσταση μείζονος θέματος ακόμη και σε παραληρήματα.

Τι τα θέλετε, όμως; Το τονίσαμε και πιο πάνω. Όταν ακόμη και στα πιο σοβαρά ζητήματα, αυτά της εξωτερικής πολιτικής ανακατεύεται έως και ο Άδωνης Γεωργιάδης, το παιχνίδι είναι χαμένο. Σχετικά πρόσφατα, ανακάλυψε κι αυτός εκ του μηδενός «αναγνώριση δικαιωμάτων στους Τσάμηδες»! Το Υπουργείο απάντησε ξεκάθαρα: «Απλή ανάγνωση των δηλώσεων του Υπουργού Εξωτερικών καθώς και στοιχειώδης γνώση της διάκρισης μεταξύ των νομίμων περιουσιακών δικαιωμάτων Αλβανών πολιτών στην Ελλάδα σε σχέση με τους καταδικασθέντες για εγκλήματα πολέμου συνεργάτες του φασισμού και του ναζισμού, θα προστάτευαν τον κ. Γεωργιάδη από το ολίσθημα αυτό. Ο χώρος της εξωτερικής πολιτικής δεν προσφέρεται για κομματική εκμετάλλευση». Αλλά πτοείται ο Άδωνης;

Είπαμε, όμως: όταν η αντιπολίτευση γίνεται για μικροκομματικούς σκοπούς ή απλώς για λαϊκή κατανάλωση, προσφέρει μόνο κακές υπηρεσίες, Κυρίως σε όσους την εκφράζουν και ειδικά όταν αφορά σημαντικά ζητήματα.

Διότι άβολη για τη ΝΔ μεν, αυταπόδεικτη, δε, αλήθεια είναι και αυτή: μέσα σε επτά μήνες η περιθωριοποιημένη και υποβαθμισμένη, υποχρεωμένη σε «σφαλιάρα και σιωπή» Ελλάδα έχει αναγκάσει την Ε.Ε. αλλά και την άλλη πλευρά του Ατλαντικού να την αντιμετωπίζουν ως αυτό που είναι: ένας σημαντικότατης αξίας παράγων σταθερότητας στο κέντρο μιας πυριτιδαποθήκης. 

Η χώρα μας κατάφερε σε ελάχιστο χρονικό διάστημα και κυριολεκτικά άλλαξε τη διεθνή ατζέντα σε μείζονα ζητήματα που είχαμε αφεθεί να τα παλεύουμε μόνοι μας, σα να ήταν αποκλειστικά δικά μας ή η λύση τους να αφορούσε μόνον εμάς! Ζητήματα όπως το μεταναστευτικό, η μετακίνηση της Ε.Ε. από τις ιδρυτικές της αξίες, ο ρόλος των ηγέτιδων δυνάμεων της Ευρώπης σε θέματα όχι μόνο οικονομικά αλλά και κοινωνικά, ανθρωπιστικά, πολιτικά, αξιών… 

Αν σε όλα αυτά δεν έχει συνεισφέρει δραστικά – εξ ορισμού, αλλά και με μια σειρά πρωτοβουλιών, καθώς και με αμέτρητα ταξίδια και επαφές- το Υπουργείο Εξωτερικών, ποιος άραγε έχει συνεισφέρει; Και συνιστούν ευκαιρία για κριτική, άραγε ή μάλλον το αντίθετο; 

Σαφές είναι: όποιος ισχυρίζεται ότι η Ελλάδα δεν είναι σήμερα εξαιρετικά πιο αναβαθμισμένη ως γεωπολιτική οντότητα μεγάλης σημασίας για την περιοχή απ’ όσο ήταν πριν από εφτά μήνες είτε, απλώς, αρνείται την πραγματικότητα, είτε ασκεί αντιπολίτευση για λογαριασμό της ΝΔ. Εν τέλει, ένα και το αυτό αποδεικνύεται ότι είναι αυτά τα δύο.