10/12/2020  Πολιτισμού και Πατριωτισμού συνέχεια

Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Πολιτισμού αποτελεί, ακόμα και για τους πιο υποψιασμένους από μας, μια δυσάρεστη έκπληξη. Προβλέπεται ο  μακροχρόνιος (συνολικής διάρκειας ως πενήντα ετών) δανεισμός αρχαιοτήτων σε ιδρύματα του εξωτερικού.
 
Φυσικά δεν μπορώ να μη θυμηθώ την κριτική της Νέας Δημοκρατίας για το Υπερταμείο όπου μας καταλογιζόταν η δέσμευση της  περιουσίας μας για 99 χρόνια, κάτι που αφενός, δεν ισχύει, όπως έχει παραδεχθεί και ο κ. Σκυλακάκης, και αφετέρου το Υπερταμείο έχει και έναν αναπτυξιακό χαρακτήρα, όπως συμβαίνει και με αντίστοιχα ταμεία άλλων ευρωπαϊκών κρατών.
 
Ο υποτιθέμενος πατριωτισμός του κυβερνώντος κόμματος δεν περιορίζεται μόνο στην αποκοπή των αρχαιοτήτων του μετρό Θεσσαλονίκης από το φυσικό τους περιβάλλον αλλά επεκτείνεται, αντιμετωπίζοντας την πολιτιστική μας παράδοση ως απλό εμπόρευμα, στερώντας τη από μια ολόκληρη γενιά. Προφανώς η ΝΔ δεν βλέπει καμία συσχέτιση μεταξύ τουριστικής ανάπτυξης και αρχαιολογικού πλούτου, δίνοντας το στίγμα για το είδος της τουριστικής ανάπτυξης που προωθεί.  Και πιο σημαντικό, δεν φαίνεται να εκτιμάει με κανένα τρόπο την αξία της πολιτιστικής μας  συνέχειας, ούτε και να σέβεται την ιστορία και την ταυτότητά μας.
 
14/12/20 ένας Τζον Λε Καρέ για την ελληνική κρίση
 
Στην ολομέλεια για τον προϋπολογισμό. Δεν με απορροφά εντελώς το επίπεδο της συζήτησης.
 
Έτσι όταν μου στέλνει sms δημοσιογράφος από την Καθημερινή να σχολιάσω το θάνατο του Τζον Λε Καρέ, αποφασίζω να ανταποκριθώ. Για μένα ο Λε Καρέ  ανέδειξε πως ο ψυχρός πόλεμος διαστρέβλωσε τις αξίες που υποστήριζαν και οι δυο πλευρές. Μια σκοτεινή περίοδο όπου κυριαρχούσε η κυνικότητα και η απαξίωση των όποιων οραμάτων, κάτι που στο έργο του συγγραφέα παρουσιάζεται με τον καλύτερο τρόπο χωρίς παρωπίδες και προκαταλήψεις.
 
Αργότερα σκέφτομαι τον «πόλεμο» της Ελλάδας κατά την περίοδο των μνημονίων. Ανεξάρτητα από πια μεριά στηρίζει κανείς, και υπήρχαν πολλές, και σε αυτή την περίπτωση διαστρεβλώθηκαν, ή τουλάχιστον τσαλακώθηκαν, οι αξίες των συμμετεχόντων. Αυτό δεν μπορεί να βγει από βιβλία όπως Η Τελευταία Μπλόφα των Βαρβιτσιώτη και Δενδρινού – η κατά Θωμά (ή αλλιώς Βιζεριανού της Αυστρίας) Ευαγγελίου περιγραφή των γεγονότων – όπου παρουσιάζεται όλη η γραμμή των πιστωτών χωρίς καμία προσπάθεια να αναλυθεί, έστω και από κριτική μάτια, η δίκη μας πλευρά. Ούτε βέβαια από το Ενήλικοι στο δωμάτιο του Γιάννη Βαρουφάκη, μια άσκηση ολικής επιβεβαίωσης όπου όλο το δράμα τριγυρνά γύρω από το πρόσωπό του, που πάντα είχε δίκιο, πάντα υπήρχαν λύσεις, πάντα τον πρόδιδαν οι άλλοι.
 
Ίσως πρέπει να περιμένουμε από τη λογοτεχνία μια ιστόρηση που θα μπορεί να πιάσει όλες τις πτυχές του δράματος χωρίς προκαταλήψεις, παρωπίδες αλλά και χωρίς εμπάθεια. Θα βρεθεί ο Τζον Λε Καρέ της ελληνικής κρίσης;
 
16/12/2020 Μια φωτογραφία που θα θυμόμαστε 

Βλέπω στο Facebook μια φωτογραφία από τη χθεσινή ψήφιση του προϋπολογισμού.  Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κάθεται αυτάρεσκα στη θέση του πρωθυπουργού και υπουργοί και βουλευτές τον χειροκροτούν όρθιοι με πάθος. Αν η φωτογραφία αφορούσε ένα οποιοδήποτε νομοσχέδιο δεν θα έδινα σημασία. Όμως η χρονικότητά της με κάνει να φοβάμαι ότι αυτή η φωτογραφία θα μείνει στην ιστορία. Και όχι για τους λόγους που θα επιθυμούσε ο κ. Μητσοτάκης.

20/12/20  ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 13:12 Διότι εἰς ἐκεῖνον, ποὺ ἔχει κάτι, θὰ τοῦ δοθῇ καὶ ἄλλο καὶ θὰ περισσέψῃ· ἀλλὰ ἀπὸ ὅποιον δὲν ἔχει, θὰ ἀφαιρεθῇ καὶ ἐκεῖνο ποὺ ἔχει.

Διαβάζω στο CBSNews την εξής είδηση: «50 χρόνια φοροαπαλλαγές για τους πλουσίους δεν έχουν βοηθήσει στην διάχυση του πλούτου στα υπόλοιπα στρώματα». Κοίτα να δεις.

Το πόσο καλό θα κάνουν στην οικονομία οι φοροαπαλλαγές για τους πλούσιους αποτελεί τον κορμό του αφηγήματος κάθε δεξιάς παράταξης σε όλη την οικουμένη, της ΝΔ προφανώς συμπεριλαμβανομένης. Όμως σύμφωνα με μια νέα μελέτη του LSE (δεν το λες και κομμουνιστικό δάκτυλο) καταλήγει στο ότι 50 χρόνια τέτοιων φορολογικών περικοπών έχουν βοηθήσει μόνο μία ομάδα – τους πλούσιους. Οι ερευνητές David Hope (London School of Economics) και Julian Limberg (King’s College του Λονδίνου), εξέτασαν 18 ανεπτυγμένες χώρες για 50 έτη συγκρίνοντας χώρες που πέρασαν φοροαπαλλαγές για τους πλούσιους σε ένα συγκεκριμένο έτος, όπως οι ΗΠΑ το 1982, επί Ρίγκαν, με εκείνες που δεν το έκαναν, και στη συνέχεια εξέτασε τα οικονομικά τους αποτελέσματα.  Διαπίστωσαν λοιπόν ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ και τα ποσοστά ανεργίας ήταν σχεδόν πανομοιότυπα μετά από πέντε χρόνια σε χώρες που περιόρισαν τους φόρους στους πλούσιους και σε εκείνες που δεν το έκαναν.

Και θα μου πείτε καλά, τόσα δημόσια έσοδα χαμένα για το τίποτα; Τόσες δυνατότητες ενίσχυσης της υγείας και της παιδείας χάθηκαν χωρίς κανένα λόγο; Ε όχι δα. Τα εισοδήματα των πλουσίων αυξήθηκαν πολύ ταχύτερα σε χώρες όπου μειώθηκαν οι φόροι για αυτούς. Αντί τα χρήματα να διαχυθούν στην μεσαία τάξη  αυτές οι φοροαπαλλαγές απλώς επιδείνωσαν τις ανισότητες. Μάλιστα ο ένας συγγραφέας ανέφερε σε ένα email προς το CBS MoneyWatch ότι  “Στην πραγματικότητα, αν κοιτάξουμε πίσω στην ιστορία, η περίοδος με τους υψηλότερους φόρους για τους πλούσιους – η μεταπολεμική περίοδος – ήταν επίσης μια περίοδος με υψηλή οικονομική ανάπτυξη και χαμηλή ανεργία.”
Θα ήθελα να το συζητήσω αυτό με το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, αλλά μετά θυμήθηκα ότι έχουν μια σχετική δυσανεξία στα επιχειρήματα.
 
27/12/20 Η τυραννία της αξιοκρατίας

Δεν μπορώ να ξεκολλήσω από το θέμα των ανισοτήτων. Αντί για επιχειρήματα έχουμε την ιδεολογία της αριστείας και της αξιοκρατίας. Την ίδια στιγμή που αποδομούνται τα οικονομικά του trickle down, o Michael Sandel του Harvard βγάζει το νέο του βιβλίο με τίτλο The Tyranny of Merit. Δεν αποτελεί σύμπτωση.

Σε ελληνικά αυτιά ακόμα και ο τίτλος μπορεί με ξενίζει: πως μπορεί η αξία και η αξιοκρατία να αποτελέσουν μια μορφή τυραννίας, δεν είναι η έλλειψη αξιοκρατίας το μεγάλο ζήτημα στη δίκη μας κοινωνία; Ο Sandel προφανώς δεν λέει ότι το κατάλληλο πρόσωπο πρέπει να πάρει τη κατάλληλη θέση αξιολογικά και όχι λόγω μέσων ή άλλες διαστρεβλωτικές διαδικασίες που μπορεί να εφεύρουν τα επιτελικά κράτη. Αλλά, όπως μας λέει και ο Piketty στο νέο δικό του βιβλίο Capital and Ideology, όλες οι κοινωνίες χρειάζονται να δικαιολογήσουν τις ανισότητες. Ο Sandel αναδεικνύει πως η αξιοκρατία αποτελεί ακριβώς μια τέτοια δικαιολογία στην εποχή του νεοφιλελευθερισμού. Και αποτελεί τυραννία γιατί η συγκεκριμένη ιδεολογία αποενοχοποιεί τους πλούσιους  – ότι καταφέρανε, το καταφέρανε με το σπαθί τους, χωρίς να συνυπολογιστούν τα οικογενειακά προνόμια που κληρονόμησαν και οι ευνοϊκές συγκυρίες. Αυτό ευνοεί και την αλαζονεία τους και τη μη κατανόηση της ζωής των άλλων. Και την ίδια στιγμή ενοχοποιεί τους από κάτω. Δεν είναι αρκετά άξιοι να πετύχουν, δεν το πάλεψαν αρκετά, δεν επένδυσαν αρκετά στην εκπαίδευση τους, είναι άξιοι μόνο της μοίρας τους.

Για τον Sandel το θέμα δεν είναι ότι δεν υπάρχουν ίσες ευκαιρίες, που δεν υπάρχουν αφού η κοινωνική κινητικότητα έχει μειωθεί στην εποχή του νεοφιλελευθερισμού. Είναι ότι η ιδεολογία της αξιοκρατίας είναι θεμελιακά προβληματική. Στιγματίζει τους ανθρώπους και υπονομεύει άλλες αξίες, τη σημασία των πραγμάτων που έχουμε όλοι και όλες μαζί ως κοινά, την αλληλεγγύη.

Για τη δίκη μας Αριστερά η οικονομική έρευνα για το trickle down και η αποδόμηση των ιδεολογιών που δικαιολογούν τις επακόλουθες ανισότητες θα πρέπει να είναι στο κορμό της ιδεολογικής μας αντεπίθεσης για το 2021.
 
28/12/2020 Η αποδοχή του επιτελικού κράτους συνεχώς διευρύνεται 

Εχω γράψει αρκετές φορές για το επιτελικό κράτος της ΝΔ. Ίσως λόγω καταγωγής το αγαπημένο μου παράδειγμα αξιοκρατίας είναι ότι ο κομματάρχης της ΝΔ στην Πρέβεζα τοποθετήθηκε ως διοικητής στο νοσοκομείο Άρτας, και αντιστοίχως, ο κομματάρχης Άρτας στο νοσοκομείο της Πρεβέζης.

Τώρα βλέπω ότι ο προβληματισμός επεκτείνεται ακόμα και στο διευθυντή του Βήματος, ο οποίος έγραψε στο Twitter  ότι «Εχουν γίνει εγκλήματα με τις τοποθετήσεις διοικητών στα νοσοκομεία. Ασχετοι άνθρωποι, γυμναστές, αλουμινάδες και άλλοι αστοιχείωτοι που δεν είχαν ξαναδεί στη ζωή τους μονάδες υγείας διαφεντεύουν νοσοκομεία και χειρίζονται την πανδημία. Κάντε κάτι τώρα. Πεθαίνουν άνθρωποι..»
Τα πράγματα σοβαρεύουν μου φαίνεται 
 
31/12/20 Οι αγνοούμενοι της χρονιάς

Η χρόνια τελειώνει με δυο μεγάλους αγνοούμενους: Τις διμερείς συμφωνίες με την Βόρεια Μακεδονία στα πλαίσια της συμφωνίας των Πρεσπών που θα έφερνε η ΝΔ στη Βουλή των Ελλήνων και τον Χρήστο Παππά.