Εγώ δε μιλώ για επιστροφή. Μιλώ για μια ώθηση μπροστά μία αλλαγή πορείας της διαρκούς επανάστασης των ανθρώπων επί της γης. Να αλλάξουμε τρόπο, να αλλάξουμε οπτική. Να δούμε, να νιώσουμε, ότι είμαστε φυσικά όντα, ότι η κάθε καθημερινή μας μικρή και μεγάλη μας κίνηση έχει αντίκτυπο, όχι στη τσέπη μας και στα χρήματα, στα κουπόνια αυτά που χρησιμοποιούμε μεταξύ μας, αλλά έχει αντίκτυπο στο φυσικό περιβάλλον.

Ads

Ανάβουμε τα φώτα, τρώμε, πίνουμε, μετακινούμαστε, βάζουμε μπρος το αμάξι΄όλες μας οι κινήσεις έχουν αντίκτυπο στο φυσικό περιβάλλον. Το ‘ χουμε ξεχάσει αυτό! Εμείς το μόνο που σκεφτόμαστε είναι πόσο αντίκτυπο έχουν στο πορτοφόλι μας, κι αν μας φτάνει ο μισθός.

Έχουμε γίνει απλά αριθμητήρια. Από πολυμήχανο όν του παρελθόντος, ο άνθρωπος …προόδευσε, κι έγινε αριθμομηχανή. Κάνει μόνο μία πρόσθεση των εξόδων, και μία αφαίρεση από το μισθό. Τίποτ’ άλλο δεν ξέρει να κάνει.

Ενώ την ίδια ώρα κυκλοφορούν το χρήμα μεταξύ τους για να ζει το σύστημα το καταναλωτικό, που έχουμε δομήσει και που συντηρούμε, και κάθε αλλαγή χεριού αυτού του κουπονιού/χρήματος, σημαίνει κατασπατάληση των φυσικών πόρων.

Ads

Και το 90% των ανθρώπων που κατασπαταλούμε φυσικούς πόρους, δεν τους αναπληρώνουμε ούτε στο ελάχιστο. Και όχι μόνο αυτό. Δεν σκεφτόμαστε καν ότι πρέπει να αναπληρώσουμε κάποιους πόρους απ’ αυτούς. Δηλαδή, το έχουμε βγάλει και τελείως απ’ το μυαλό μας! Ζούμε μόνο για να απομυζούμε! Ζούμε απομυζώντας τη φύση.

Είμαστε καταναλωτικά όντα. Η μέγιστη ύβρις! Η μέγιστη χυδαιότητα! Κι έχουμε συνηθίσει τόσο πολύ σε αυτή τη χυδαιότητα που αυτοαποκαλούμεθα και καταναλωτές!

Καταναλώνω, είναι ένα ρήμα της ελληνικής γλώσσας που δημιουργήθηκε για να περιγράψει λειτουργίες μηχανών: Πόσο πετρέλαιο καταναλώνει το τρακτέρ; Πόση βενζίνη καταναλώνει το αυτοκίνητο; Πόσο ρεύμα καταναλώνει το air-condition;

Καταναλώνουμε φαγητό, καταναλώνουμε ποτό, καταναλώνουμε ανθρώπους, σταματήσαμε να ερωτευόμαστε, γι’ αυτό έχουμε αυτό το χάλι που έχουμε. Και έχουμε γίνει μηχανήματα, έχουμε γίνει αριθμημένα αναλώσιμα γρανάζια, παραδομένα στην ανηθικότητα αυτού του συστήματος που φτιάξαμε. Μας ταΐζει το σύστημα με τρόφιμα μαζικής παραγωγής, επεξεργασμένα, συντηρημένα και συσκευασμένα, που δεν έχουν καμία σχέση με τροφές, και δημιουργούμε όλο αυτό το φαύλο κύκλο της καταστροφής, με την καθημερινή μας διαβίωση.

Η κοσμοθεωρία που προβάλλω και προάγω μέσα από την αρθογραφία και τα βιβλία, είναι η αλλαγή της οπτικής, η συνειδητοποίηση της φυσικής μας υπόστασης, η συνειδητοποίηση ότι συμβιώνουμε με άλλα πλάσματα στη γη και δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτά, και τη  συνειδητοποίηση της χυδαιότητας του καταναλωτισμού.

Και έχω και μία πρόταση μέσα από τρία βιβλία που δείχνουν και την προσωπική μου εξέλιξη. Στην αρχή «Το ζουμί του πετεινού», δείχνει έναν άνθρωπο παραδοσιακό που ζει στη φύση αυτάρκης, με το κτήμα του, με τα ζώα του, με τα φυτά του, και δίνει μία πρόταση ζωής στη φύση, έναντι της ζωής στην κρίση. Αυτό είναι το παραδοσιακό. Εκεί ήμουν το 2010-2011, όταν το έγραψα αυτό το βιβλίο.

Κατόπιν, πηγαίνοντας στο βιβλίο «Του Θεού το μάτι», το οποίο είναι λίγο μια εξέλιξη του προηγούμενου, δείχνει έναν άνθρωπο πάλι καλλιεργητή, που κάνει την αυτοκριτική του και εξομολογείται στο σκιάχτρο την παρελθοντική ζωή του. Και μέσα από αυτή την αυτοκριτική, έρχεται  στο τέλος η φιλοσόφηση και η πρόταση, που ακολουθεί σε επόμενα κείμενά μου και στην νουβέλα «Αντί Στεφάνου», που είναι η προσέγγιση για την πορεία της ανθρωπότητας προς την συνειδητότητα, μία προσέγγιση με τη μέθοδο της φυσικής καλλιέργειας.

Κι όταν λέω «φυσική καλλιέργεια» δεν εννοώ μόνο καλλιέργεια της γης, αλλά εννοώ και φυσική καλλιέργεια μέσα στην κοινωνία, με την μη βία, με την μη επέμβαση, την αποδοχή και την αλληλοσυμπλήρωση των ανθρώπων και των άλλων πλασμάτων.

Το έχουμε ξεχάσει ως ανθρωπότητα ποιά ανάγκη  μας έσπρωξε κάποτε -στις απαρχές της εμφανίσεώς μας επί της γης- να κάνουμε κοινωνίες. Το έχουμε τελείως ξεχάσει! Και ποια είναι η συνέπεια αυτής της λησμονιάς, αυτής της λήθης; Είναι, ότι έχουμε ονομάσει τον άλλον, τον διπλανό μας, στις σύγχρονες αυτές κοινωνίες που ζούμε: Ανταγωνιστή! Και ότι πηγαίνουν τα παιδιά μας στο σχολείο κι από την πρώτη τάξη του Δημοτικού, τον διπλανό τους τον θεωρούν ανταγωνιστή. Και διδάσκονται να πάρουν καλύτερο βαθμό από αυτόν τον διπλανό τους, να πάρουν μετά πτυχία καλύτερα, καλύτερα διδακτορικά, μεταδιδακτορικά, να βρουν καλύτερη δουλειά σε μια πολυεθνική, να γίνουνε μορφωμένοι, σπουδαγμένοι επιστήμονες, σπουδαγμένοι αμόρφωτοι! Σπουδαγμένοι αμόρφωτοι, οι οποίοι θα πηγαίνουν να κάνουνε αυτή την πολύ σημαντική εργασία τους και μετά θα γυρίζουν στο σπίτι και θα τρώνε συσκευασμένα προϊόντα, ή θα πηγαίνουν στο ταχυφαγείο αποδεικνύοντας την αμορφωσιά, και θα συσσωρεύουν χρήμα.

Και ποια είναι η νομοτέλεια όλου αυτού; Της συσσώρευσης του χρήματος και της αναγωγής των κουπονιών σε πλούτο; Γιατί έχουμε αναγάγει τα κουπόνια σε πλούτο! Ο πλούτος, όμως είναι οι φυσικοί πόροι και τα προϊόντα που παράγονται από τους φυσικούς πόρους. Το χρήμα είναι μια ευφυέστατη σύλληψη του ανθρώπου για να κάνει τις συναλλαγές του. Εμείς όμως το αναγάγαμε το ίδιο σε πλούτο!

Ποια είναι λοιπόν η συνέπεια, και η νομοτέλεια, όταν κάποιος θεωρεί το χρήμα πλούτο και το συσσωρεύει με κάθε τρόπο; Η νομοτέλεια είναι, να το δίνει όλο στο τέλος σε χημειοθεραπείες και σε γιατρούς.  Τα έχουμε ορίσει όλα ανάποδα, κι αυτό το πράγμα είναι που μας κάνει στο τέλος να πεθαίνουμε έντρομοι.

Είναι λοιπόν καιρός να επαναπροσδιοριστούμε. Να επαναορίσουμε και να επαναστήσουμε το αξιακό μας σύστημα. Να ξαναβρούμε τους όρους και τους ορισμούς μέσα στους οποίους ζούμε.

Η λιτότητα! Τι είναι η λιτότητα; Είναι αρετή η λιτότητα! Όλες οι θρησκείες του κόσμου, και όλες οι φιλοσοφίες , εξύμνησαν, αγιοποίησαν, και έφεραν παράδειγμα προς μίμησιν τους λιτούς και τους ολιγαρκείς. Λιτότητα σημαίνει εξοικονομώ φυσικούς πόρους, για να έχω να ζήσω και στο μέλλον, και όχι μόνο εγώ, αλλά και τα άλλα πλάσματα.

Αντ’ αυτού, εμείς, μέσα σ’ αυτό το φτιαχτό σύστημά μας, τη λιτότητα τη θεωρούμε κατάρα και θέλουμε να την σταματήσουμε και να επανέλθουμε στην ανάπτυξη. Που την ανάπτυξη, πάλι, την έχουμε ορίσει ως γιγαντισμό, κι έχουμε φτάσει έτσι, στην κορυφή του πύργου της Βαβέλ, που καταρρέει και μας παίρνει μαζί του.

Γιάννης Μακριδάκης

yiannismakridakis.gr

* Ομιλία από την εκπομπή Zona rosa της ΕΤ3 στις 12/12/14, την οποία μπορείτε να δείτε εδώ: