Ενώ η αποσύνθεση των «58» άρχισε νωρίτερα από τον προβλεπόμενο χρόνο, και κάποια από τα πολιτικά περίπτερα της περιόδου προσπαθούν να κτίσουν ένα σούπερ μάρκετ παραμονές Ευρωεκλογών, η δημιουργία του «Ποταμιού» έσκασε σαν κεραυνός εν αιθρία.

Ads

Ο αποστασιοποιημένος κόσμος από τις παραδοσιακές κομματικές αντιλήψεις, περίμενε κάτι να συμβεί στο πολιτικό στερέωμα της χώρας, διαφορετικό από τα υφιστάμενα πειράματα των «πεπαλαιωμένων νέων» πολιτικών ανδρών. Το «Ποτάμι» λοιπόν φαίνεται ότι δεν είναι τίποτα άλλο, πάρα μια ροή κοινής λογικής, που προκλήθηκε από «κοινούς» θνητούς.

Οι αντιδράσεις δεν ήταν παρά οι προβλεπόμενες!. Έτσι, οι γνωστοί έμπειροι, επιτυχημένοι, αποτελεσματικοί, ευφυείς και ιδίως ενάρετοι (!!!) πολιτικοί των κομμάτων της εξουσίας, με τις αμπελοφιλοσοφίες και τις βαρύγδουπες κριτικές τους σε βάρος του «Ποταμιού» υπενθύμισαν, για ακόμη μια φορά σε πολλούς, την έκταση της ανεπάρκειάς τους.

Επίσης, διάφορα άλλα σχόλια, στόχευαν στο να αναδείξουν τις σχέσεις του Θεοδωράκη με το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο της χώρας κατά το παρελθόν. Το ζητούμενο όμως δεν είναι οι επαφές –δε ζούμε ως ναυαγοί σε νησί– αλλά το σύστημα διαπλοκής που χτίζεται μέσα από αυτές. Και εδώ απ’ ότι φαίνεται δεν υπάρχει μομφή.

Επιπλέον, ο κάθε οπαδός ή φίλος του εκάστοτε «Ποταμιού» δεν το παντρεύεται! Αν διαπιστώσει τις όποιες υπόγειες διαδρομές ανάμεσα σε αυτό και τα γνωστά συστήματα διαπλοκής, τότε ως «ελεύθερος καβαλάρης» το εγκαταλείπει, το ξεμπροστιάσει και συνεχίζει…

Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ο Θεοδωράκης – όπως και κάθε όμοιός του – έπρεπε να «καθίσει στα αυγά του»! Άλλωστε ποιος είναι αυτός που τόλμησε να γίνει αρχηγός μιας κίνησης; Είναι μήπως καθηγητής πανεπιστημίου ένας glamorous δημοσιογράφος ή κλώνος κάποιου πολιτικού τζακιού; Μπορεί ένας άνθρωπος, που δεν είναι τίποτε από τα παραπάνω, να περάσει από το στάδιο του απλού πολίτη σε αυτό του ενεργού πολιτικού;  

Είναι δυνατόν το εγχώριο «πολιτικό παίγνιο» και οι παγιωμένες δομές που το διακρίνουν, να επαναπροσδιορίσουν τον ορισμό των «αρίστων» και να επιτρέψουν αυτόν τον τίτλο σε κάποιον παρείσακτο στους κόλπους της πολιτικής γραφειοκρατίας; Φυσικά όχι. Οπότε, η οποιαδήποτε παρασπονδία στο παίγνιο, που ορίζει η καθεστηκυία πολιτική ζωή της χώρας, εύλογα αφορίζεται!

Από  την άλλη εγείρεται το ακόλουθο ερώτημα: Γιατί έπρεπε να καθίσει –και όχι μόνο αυτός– ήσυχος; Και εδώ υπάρχουν απαντήσεις.

Αναλυτικότερα, η αναποτελεσματικότητα και η φαυλότητα του πολιτικού μας συστήματος ερμηνεύουν καταρχάς τη γέννηση κάθε τέτοιας κίνησης. Αν εξέλειπαν τα ανωτέρω δε θα είχε λόγο ύπαρξης! Από την άλλη, οι πάντες διαπιστώνουμε ότι λείπουν οι φρέσκιες ιδέες. Το ξεκίνημα από το μηδέν μιας κίνησης, μπορεί πιο εύκολα να απαλλαγεί από τις δυσκαμψίες των κυρίαρχων προσεγγίσεων, που αφορούν εθνικά η κοινοτικά ζητήματα.

Και άλλοι αξιόλογοι «κοινοί θνητοί» άρχισαν ένα παρόμοιο αγώνα,(Βλ. “Κοινωνία των Αξιών”), όντας και αυτοί έξω από την «ευπρέπεια» που χαράσσει το πολιτικό μας σύστημα. Αν και δεν «τράβηξαν» όσο προσδοκούσαν,  αποτελούν μια καλή μαγιά για συνεννόηση, ανάμεσα σε δυνάμεις που κινούνται έξω από το πολιτικό κατεστημένο της χώρας.

Ως προς τις θέσεις των γνωστών παλαιοκομματικών και γραφικών πλέον πολιτικών, περί ενός «Ποταμιού» χωρίς αναλυτική και πολυσέλιδη διακήρυξη αρχών, εδώ σημειώνεται το εξής:

Ποιο κόμμα εξουσίας τήρησε τα όσα έχει γράψει στις δεκάδες σελίδες της Διακήρυξης των Αρχών του; Ή διαφορετικά, πόσες από τις αρχές, επάνω στις οποίες οικοδόμησε την ύπαρξή του, ισχύουν στην πράξη σήμερα; Ως προς τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αυτά παραμένουν πράγματι τόσο συνεπή στα όσα διακηρύττουν;

Είναι προτιμότερο λοιπόν να αρχίσει να κυλά ένα «Ποτάμι», με κάποιες θεμελιώδεις αρχές, γραμμένες σε μια-δυο σελίδες, παρά να γίνει ένας γραφειοκρατικός πολιτικός σχηματισμός, που χάνεται στις μουτζουρωμένες σελίδες των πολύπλοκων διακηρύξεών του. Κατόπιν, καθώς γίνεται όλο και πιο ορμητικό, οφείλει να παραμείνει συμπαγές και να είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει την πρώτη μεγάλη δίνη που θα συναντήσει.

Τέλος, σημείο εκκίνησης των πάντων είναι ένα και μοναδικό: Ο άνθρωπος, η δύναμη της γνώσης, οι αρχές που πρεσβεύει και το παρελθόν του! Ανοιχτά κινήματα, που δέχονται «κάθε καρυδιάς καρύδι», (π.χ. φτασμένους συνδικαλιστές, που χωρίς φόβο και πάθος υπογράφουν μια διακήρυξη αρχών, υποσχόμενοι τις ψήφους των οπαδών τους), είναι καταδικασμένα να πεθαίνουν, άσχετα αν βιώνουν την αυταπάτη της νίκης!  

* Ο Δημήτρης Μάρδας είναι καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ