Πλήθος ιστορικών ντοκουμέντων και μαρτυριών, που παραθέτω παρακάτω,  αποδεικνύουν ότι η σημερινή ουκρανική κρίση, με όλες τις συνέπειές της,  θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί: αν οι ΗΠΑ και οι δυτικοί σύμμαχοί της δεν είχαν εξαπατήσει τον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ενωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ στο θέμα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ και δεν είχαν απορρίψει τα ανοίγματα του Πούτιν, τα πρώτα χρόνια της προεδρίας του.

H National  Security Archives, είναι μια μη κυβερνητική οργάνωση που κάνει εξαιρετική δουλειά στην Ουάσιγκτον. Αξιοποιεί τον νόμο για την Ελευθερία στην Πληροφόρηση, τέκνο της «καλής εποχής» μετά την ήττα στο Βιετνάμ και το σκάνδαλο Γουώτεργκέιτ, αποκτώντας πρόσβαση στα απόρρητα αρχεία των αμερικανικών υπηρεσιών. Εχει δώσει λοιπόν στη δημοσιότητα τις συνομιλίες που είχαν οι δυτικοί ηγέτες με τον Γκορμπατσόφ, στο διάστημα ανάμεσα στην πτώση του τείχους του Βερολίνου το 1989 και τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης δύο χρόνια αργότερα.

Η Σοβιετική Ένωση ήταν μια από τις εγγυήτριες δυνάμεις στη Γερμανία και χωρίς την έγκρισή της δεν ήταν δυνατή η επανένωση των δύο Γερμανιών. Στην προσπάθειά τους να πείσουν τον Σοβιετικό ηγέτη να δώσει τη συγκατάθεσή του, όλοι οι Δυτικοί ηγέτες, από τον τότε Αμερικανό πρόεδρο Τζορτζ Μπους τον Α μέχρι τον Γερμανό Καγκελάριο, τον Μιτεράν της Γαλλίας και τη «Σιδηρά Κυρία» της Μεγάλης Βρετανίας, δίνουν όρκους ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκτεινόταν «ούτε μια ίντσα» ανατολικά.

9 Φεβρουαρίου του 1990. Ενα από τα απόρρητα έγγραφα ενημερώνει για τη συνάντηση Γκορμπατσόφ με τον Αμερικανό υπουργό εξωτερικών Τζέιμς Μπέικερ:

«Όχι μία, αλλά τρεις φορές, ο Μπέικερ ανέφερε τη φόρμουλα “ούτε εκατοστό προς τα ανατολικά” .Συμφώνησε με τη δήλωση Γκορμπατσόφ ότι “η επέκταση του ΝΑΤΟ είναι απαράδεκτη”. Ο Μπέικερ διαβεβαίωσε τον Γκορμπατσόφ ότι “ούτε ο Πρόεδρος ούτε εγώ σκοπεύουμε να αποκομίσουμε μονομερή πλεονεκτήματα από τις διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα” …

.. “εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρήσουν την παρουσία τους στη Γερμανία στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, ούτε κατά ένα εκατοστό η σημερινή στρατιωτική δικαιοδοσία του ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί προς ανατολάς”».

10 Φεβρουαρίου. Tην επόμενη μέρα πραγματοποιείται συνάντηση του Γκορμπατσόφ με τον Γερμανό καγκελάριο Χέλμουτ Κολ, ενημερωμένο αναλυτικά από τον  Μπέικερ. Ο Κολ επαναλαμβάνει τη διαβεβαίωση:

«”Πιστεύουμε ότι το ΝΑΤΟ δεν πρέπει να επεκτείνει τη σφαίρα των δραστηριοτήτων του”». Ο Γκορμπατσόφ τελικώς συγκατανεύει και «μετά από αυτή τη συνάντηση, ο Κολ δύσκολα μπόρεσε να συγκρατήσει τον ενθουσιασμό του.. περιέγραψε στα απομνημονεύματά του να περπατά όλη τη νύχτα στη Μόσχα».

Ο Γκορμπατσόφ πείθεται από αυτό τον «καταιγισμό διαβεβαιώσεων», επειδή η στρατηγική του είναι η ενσωμάτωση της Σοβιετικής Ενωσης στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι και πιστεύει ότι η οικονομικά ισχυρή Γερμανία μπορεί να παίξει αποφασιστικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία. Όλοι άλλωστε τού τονίζουν ότι η Σοβιετική Ένωση θα είναι μέρος της ενωμένης Ευρώπης. Να ένα ακόμη έγγραφο, από συνάντησή του με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ :

«Ο Μπέικερ ξεκίνησε τις παρατηρήσεις του: “ήθελα να τονίσω ότι οι πολιτικές μας δεν στοχεύουν στον διαχωρισμό της Ανατολικής Ευρώπης από τη Σοβιετική Ένωση. Είχαμε (παλιότερα) αυτή την πολιτική. Αλλά σήμερα μας ενδιαφέρει να οικοδομήσουμε μια σταθερή Ευρώπη και να το κάνουμε μαζί σας”».

Αλλά τα επόμενα χρόνια,  με πρωτοβουλία των ΗΠΑ, η δέσμευση για τη μη επέκταση του ΝΑΤΟ «ούτε μια ίντσα» θα αναιρεθεί. Το 1999 το ΝΑΤΟ βομβαρδίζει τη Γιουγκοσλαβία, χωρίς τη συγκατάθεση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Την ίδια χρονιά η Τσεχία, η Ουγγαρία και η Πολωνία γίνονται τα πρώτα κράτη του πρώην σοβιετικού μπλοκ που προσχωρούν στο ΝΑΤΟ, φτάνοντας τη Συμμαχία στα 400 μίλια μακριά από τη Ρωσία. Θα ακολουθήσουν το 2002 άλλες επτά χώρες (Λιθουανία, Εσθονία, Λετονία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Σλοβακία και Σλοβενία) και τα επόμενα χρόνια και άλλες.

Σε ένα πρόσφατο άρθρο του με αφορμή την ουκρανική κρίση, ο Jack F. Matlock Jr., πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Μόσχα εκείνη την κρίσιμη περίοδο, τονίζει ότι η σημερινή ένταση ήταν απολύτως προβλέψιμη:

«Το 1997, όταν τέθηκε το ζήτημα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, μου ζητήθηκε να καταθέσω ενώπιον της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας. Στις εισαγωγικές μου παρατηρήσεις, έκανα την ακόλουθη δήλωση:

” Εάν εγκριθεί από τη Γερουσία των Ηνωμένων Πολιτειών, μπορεί κάλλιστα να μείνει στην ιστορία ως το πιο σοβαρό στρατηγικό ατόπημα που έγινε μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Μακριά από το να βελτιώσει την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών, των Συμμάχων τους και των εθνών που επιθυμούν να εισέλθουν στη Συμμαχία..

..θα ενθάρρυνε μια αλυσίδα γεγονότων που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν την πιο σοβαρή απειλή για την ασφάλεια αυτού του έθνους από τότε που κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση”»

Και το άρθρο συνεχίζει σχολιάζοντας τον νέο ψυχρό πόλεμο:

«Η προσθήκη χωρών της Ανατολικής Ευρώπης στο ΝΑΤΟ συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Τζορτζ Μπους, αλλά αυτό δεν ήταν το μόνο που υποκίνησε τη ρωσική αντίδραση. Ταυτόχρονα, οι Ηνωμένες Πολιτείες άρχισαν να αποσύρονται από τις συνθήκες ελέγχου των εξοπλισμών που είχαν μετριάσει, για ένα διάστημα,  την παράλογη και επικίνδυνη κούρσα εξοπλισμών και αποτέλεσαν τις θεμελιώδεις συμφωνίες για τον τερματισμό του Ψυχρού Πολέμου.

Δυστυχώς, οι πολιτικές που ακολούθησαν οι πρόεδροι Τζορτζ Μπους, Μπαράκ Ομπάμα, Ντόναλντ Τραμπ και Τζο Μπάιντεν συνέβαλαν στο να φτάσουμε σε αυτό το σημείο».

Ο βετεράνος Αμερικανός πρεσβευτής, αναφέρεται στο άρθρο του και στις πρώτες κινήσεις του Πούτιν, που ήθελε να ενταχθεί και η Ρωσία στο ΝΑΤΟ:

Διαβάστε επίσης: Πώς οι ΗΠΑ δημιούργησαν τον Πούτιν

«Μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, ο Πούτιν ήταν ο πρώτος ξένος ηγέτης που τηλεφώνησε στον πρόεδρο Μπους και προσέφερε υποστήριξη. Κράτησε τον λόγο του διευκολύνοντας την επίθεση κατά του καθεστώτος των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν. Εκείνη την εποχή ήταν σαφές ότι ο Πούτιν φιλοδοξούσε για μια εταιρική σχέση ασφαλείας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς οι τζιχαντιστές τρομοκράτες που είχαν στόχο τις Ηνωμένες Πολιτείες,  είχαν στόχο και τη Ρωσία…

..Παρ’ όλα αυτά, η Ουάσινγκτον συνέχισε την πορεία της, αγνοώντας τα ρωσικά (αλλά και τα συμμαχικά) συμφέροντα με την εισβολή στο Ιράκ.. »

Και το συμπέρασμα του πρώην πρέσβη:

« Η επέκταση του ΝΑΤΟ ήταν το πιο κρίσιμο στρατηγικό λάθος που έγινε μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου..

..Δεδομένου ότι το σημαντικότερο αίτημα του Πούτιν είναι η διαβεβαίωση ότι το ΝΑΤΟ δεν θα δεχθεί άλλα μέλη, και συγκεκριμένα την Ουκρανία ή τη Γεωργία, προφανώς δεν θα υπήρχε βάση για την παρούσα κρίση αν δεν είχε υπάρξει επέκταση της συμμαχίας μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου ή αν η επέκταση είχε γίνει σε αρμονία με την οικοδόμηση μιας δομής ασφαλείας στην Ευρώπη που θα περιλάμβανε τη Ρωσία».