Την Πέμπτη, 30 Ιουλίου 2015 και  ώρα 10.00, ο ΣΥΡΙΖΑ οργανώνει Ημερίδα για τα 40 χρόνια της ΔΑΣΕ, στο αμφιθέατρο του Υπουργείου Εξωτερικών. Δεν πρόκειται για επετειακή εκδήλωση αλλά για πρωτοβουλία που έχει ως στόχο την άντληση διδαγμάτων και την παρουσίαση προτάσεων για τα σημερινά προβλήματα της ευρωπαϊκής ασφάλειας, που αφορούν άμεσα και τη χώρα μας.  

Ads

Η Διάσκεψη για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη συγκλήθηκε την 1η Αυγούστου 1975, ύστερα από προετοιμασία πολλών ετών. Η σύγκλησή της συνέπεσε με την παρέλευση σχεδόν ενός χρόνου  από την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα.

Ας σημειωθεί ότι η ίδια η προετοιμασία της ΔΑΣΕ είχε δημιουργήσει νέο κλίμα στις σχέσεις Ανατολής – Δύσης. Ένα κλίμα που δεν επέτρεπε την ύπαρξη πολύχρονων δικτατοριών στην Ισπανία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία. Θα μπορούσε, λοιπόν, να πει κανείς ότι το κυοφορούμενο «πνεύμα του Ελσίνκι» έπαιξε ρόλο για το τέλος των δικτατοριών στις τρεις χώρες. Αναδεικνύεται και στην περίπτωση αυτή ο δεσμός ειρήνης και δημοκρατίας.

Το ελληνικό κίνημα ειρήνης, με όλες του τις εκφράσεις, χαιρέτισε εξαρχής την Διάσκεψη του Ελσίνκι και το τελικό της ντοκουμέντο, που ονομάστηκε Τελική Πράξη του Ελσίνκι, την οποία ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών (με πρόεδρο τότε τον Ευάγγελο Γιαννόπουλο) κυκλοφόρησε σε ειδική έκδοση, που διακινήθηκε σε όλη την Ελλάδα.

Ads

Η υπεράσπιση και ενίσχυση του πνεύματος του Ελσίνκι αποτέλεσε κεντρικό στόχο του παγκόσμιου και του ευρωπαϊκού κινήματος ειρήνης. Στην Ελλάδα το ρόλο αυτό ανέλαβε η Ελληνική Επιτροπή για την Ευρωπαϊκή Ασφάλεια και Συνεργασία, με πρόεδρο τον Σάββα Αγουρίδη, καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Επιτροπή που ανέπτυξε σημαντική δράση, συνεργαζόμενη στενά αρχικά με τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών και στη συνέχεια με ευρύ φάσμα επιστημονικών και συνδικαλιστικών φορέων της χώρας μας. Ανάπτυξε και σχέσεις συνεργασίας με αντίστοιχες κινήσεις στο εξωτερικό.

Ως ελληνικό κίνημα ειρήνης κάναμε σημαία μας την Τελική Πράξη του Ελσίνκι και τον σεβασμό της, και για τα εθνικά μας θέματα. Τότε ήταν σε έξαρση η ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, κυρίως λόγω του Κυπριακού, και ζητούσαμε την υπέρβαση της έντασης στη βάση της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι, δηλαδή με αποφυγή της χρήσης ή της απειλής χρήσης βίας, με σεβασμό στην εθνική κυριαρχία και ειρηνική επίλυση των προβλημάτων.

Εννοείται ότι και για την Κύπρο, όπου η τουρκική εισβολή και κατοχή συνιστούσε ωμή καταπάτηση των Αρχών της Διάσκεψης του Ελσίνκι, όπως και του ΟΗΕ, η επίκλησή τους   αποτέλεσε βασικό όπλο μας στις διεθνείς εκστρατείες αλληλεγγύης που οργανώναμε σε συνεργασία με την Πανελλήνια Επιτροπή Αλληλεγγύης με τον Κυπριακό Λαό (ΠΕΑΚΛ).

Η ΔΑΣΕ αποτέλεσε ιστορικό ορόσημο και ωφέλησε την Ευρώπη από πολλές απόψεις.  Έθεσε επί τάπητος την υπέρβαση της ψυχροπολεμικής της διαίρεσης, συνέβαλε στην απομάκρυνση του κινδύνου ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος, ανέδειξε την ανάγκη και την δυνατότητα της πανευρωπαϊκής συνεργασίας, ευνόησε την διεκδίκηση θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών σε ανατολή και δύση.

Το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και η Ομάδα της Αριστεράς, (την οποία θα εκπροσωπήσει στην ημερίδα μας ο ευρωβουλευτής της Die Linke, Helmut Scholz),  στο Ευρωκοινοβούλιο στηρίζουν  το γράμμα και το πνεύμα του Ελσίνκι, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες και καταθέτοντας προτάσεις υπέρ της αναβάθμισης και της ενίσχυσης του ΟΑΣΕ, στην κατεύθυνση δημιουργίας ενός πανευρωπαϊκού συστήματος ειρήνης και ασφάλειας.

Με την Ημερίδα μας την ερχόμενη Πέμπτη, φιλοδοξούμε να αποδείξουμε ότι το πνεύμα του Ελσίνκι δεν έχει πεθάνει, παρά τα σοβαρά σημερινά προβλήματα στην Ευρώπη, όπως το Ουκρανικό. Πρέπει και μπορεί να αναγεννηθεί με τους αγώνες των λαών, να αποτελεί  και σήμερα οδηγό για δράση.  Για την υπόθεση της πανευρωπαϊκής ασφάλειας και συνεργασίας. Για μια Ευρώπη ειρηνική και δημοκρατική από την Πορτογαλία μέχρι τη Ρωσία και από την Ισλανδία μέχρι την Κύπρο.

* Ο Πάνος Τριγάζης είναι συντονιστής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων και Θεμάτων Ειρήνης του ΣΥΡΙΖΑ