Οι Ελληνες βγαίνουν παραζαλισμένοι από την πανδημία και αντικρίζουν μια άλλη χώρα, ένα δυστοπικό περιβάλλον φτώχειας, ταξικών αποκλεισμών και αυταρχισμού.

H Δεξιά μετασχηματίζει την ελληνική κοινωνία. Με σχέδιο, χωρίς δισταγμούς, χωρίς επιφυλάξεις, χωρίς φόβο για το πολιτικό κόστος. Αποδομεί τις ορίζουσες του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού, έτσι όπως τον διαμόρφωσαν τον περασμένο μισό αιώνα: την ιδιοκατοίκηση, την κοινωνική ανέλιξη μέσω της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, την προστασία της εργασίας.  Αποδομεί επίσης την ίδια την εκλογική-κοινωνική βάση της, τα μικρομεσαία στρώματα της Μεταπολίτευσης, στο βαθμό που τους στερεί τους αναγκαίους όρους κοινωνικής αναπαραγωγής.

Το blitzkrieg της Αντιμεταρρύθμισης, που εξακολουθεί να ξετυλίγει η νεοδεξιά κυβέρνηση Μητσοτάκη, περιλαμβάνει νομοθεσία που δεν διανοήθηκε ή τουλάχιστον δεν κατάφερε να επιβάλει ούτε η τρόικα των δανειστών με τα Μνημόνια της Πτώχευσης. Η εφαρμοζόμενη Αντιμεταρρύθμιση πλήττει με σφοδρότητα την κοινωνική συνοχή, όση απέμεινε μετά τη Μεγάλη Ύφεση, ενώ ταυτόχρονα η διπλωματική αβελτηρία και οι μικροκομματικοί υπολογισμοί δοκιμάζουν την εθνική κυριαρχία.

Πού θα σταματήσει; Πουθενά, εφόσον ο φόβος και η οργή δεν λάβουν πολιτική έκφραση. Η Νεοδεξιά, μετά τα αλλεπάλληλα θεσμικά δώρα προς τους χορηγούς της, ετοιμάζεται να τους διανείμει και το υλικό πακέτο: τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Η μερίδα του λέοντος θα κατευθυνθεί προς τους γνωστούς κρατικοδίατους, υπό το πρόσχημα της πράσινης ανάπτυξης και της ψηφιακής μετάβασης, και ένα πολλοστημόριο θα κατευθυνθεί προς αόριστες δράσεις υπέρ της κοινωνικής συνοχής. Στην πραγματικότητα, αφού κλειδώσουν και συμβασιοποιηθούν τα μεγάλα πακέτα, οι λιγοστοί πόροι υπέρ της κοινωνικής συνοχής θα χρησιμοποιηθούν ως εκλογικό δόλωμα για τους απελπισμένους μικρομεσαίους. Οποιος είναι μαζί μας, τρώει τα ψίχουλα και τα κόκκαλα απ’ το μεγάλο φαγοπότι: διορίζεται ειδικός φρουρός, μετακλητός, συμβασιούχος σε δήμο, ή του επιτρέπονται μικροκομπίνες και μίζες με το δημόσιο ― ανάπτυξη Σκόιλ Ελικίκου.

Ιδεολογία της kitch-ελίτ

Eίναι ιδεολογία; Και ναι και όχι. Είναι ιδεολογία η λεηλασία των εθνικών πόρων; Οχι, είναι αρπαγή. Είναι ιδεολογία η κατάργηση της κοινωνικής κινητικότητας; Ναι, είναι η ιδεολογία του αντιδραστικού συντηρητισμού. Πάντως είναι σχέδιο. Και είναι σαφώς μια πολιτική ισχύος: αλλάζει τους συσχετισμούς εντός των κρατικών θεσμών, καταργεί ή φαλκιδεύει κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα, με τη βοήθεια ενός τερατώδους μηχανισμού χειραγώγησης, ώστε να αποτρέψει μελλοντικά τις πολιτικές εκπλήξεις  του 2012 και του 2015. Ο Κυρ. Μητσοτάκης υλοποιεί αυτό που είχαν προδιαγράψει ο ακροδεξιός Μ. Βορίδης και ο ακροκεντρώος Β. Βενιζέλος, μετά το 2015: μια Παλινόρθωση που θα απέκλειε την δικομματική εναλλαγή με εκπλήξεις, και θα έβαζε το πλαίσιο ενός νέου οιονεί εναμισο-κομματισμού, με την Αριστερά σε ρόλο μονίμως δεύτερου «μισού» μεγάλου κόμματος.

Αν θα αναζητούσαμε μια ιδεολογία σε αυτή την ακραία Νεοδεξιά, πέρα από την γοητεία που της ασκεί η «ιδιοκτησία» του κράτους και ο πλουτισμός των ολίγων, δεν θα τη βρίσκαμε ούτε καν στον εθνικισμό, ο οποίος χρησιμοποιείται δημαγωγικά μόνο πρός επίτευξιν της «ιδιοκτησίας» του κράτους και του πλουτισμού. Αυτό συνέβη με τον τυχοδιωκτικό εθνικισμό κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών. Μάλιστα στην περίπτωση των μνημείων του Μετρό Θεσσαλονίκης και της εμπορευματοποίησης της Ακρόπολης, ο πατριωτισμός, το φιλότιμο, η εθνική περηφάνια και ο εθνικισμός πάνε περίπατο, όταν επί σκηνής σπαρταρούν τα οικονομικά συμφέροντα και ο επαρχιωτισμός της αποικιοκρατούμενης kitch-ελίτ. Ο εργολάβος και ο οίκος Ντιορ, η μίζα και η πτωχαλαζονεία, οι ρεβεράντζες στη Ρέινα Σοφία, το Τατόι και το unfair του πατρός Μητσοτάκη, αυτά είναι η πυρηνική ιδεολογία της μητσοτακικής Νεοδεξιάς. Βαθύτατα ολιγαρχική, ήκιστα δημοκρατική.

Ο ίδιος ο Κυρ. Μητοτάκης προβάλλει αφενός την οικογενειακή δυναστεία, ως γιαλατζί δυναστεία Κένεντι, αφετέρου, διατείνεται ότι είναι γνήσιος κεντροδεξιός, ότι Δεξιά δεν υπάρχει… Και αυτό είναι ήδη μια πρόκληση για την Αριστερά, ιδεολογική και πολιτική.

Η πρόκληση για την Αριστερά

Ερχόμαστε στο πρότερο ερώτημα: Πού θα σταματήσει αυτή η αντιδραστική επιδρομή; Πώς τοποθετείται η Αριστερά απέναντι σε όλα αυτά, στην κατεδάφιση της κοινωνίας και της δημοκρατίας της Μεταπολίτευσης, απέναντι στην διαβουκόλευση των πτωχευμένων μικρομεσαίων και των  γυμνών πρεκάριων, απέναντι στον εν εξελίξει βίαιο κοινωνικό μετασχηματισμό; Όπως είπαμε στην αρχή, η Δεξιά εφαρμόζει μια πολιτική ισχύος, με αιφνιδιαστική εκτέλεση, με βάθος προετοιμασίας, με αποφασιστικότητα, χωρίς κανένα δισταγμό. Χωρίς καν να φοβάται το πολιτικό κόστος ― αφρόνως ίσως, αλλά προς το παρόν, τολμά τερατώδεις ενέργειες, αδιανόητες για το πολιτικό έθος της Μεταπολιτευσης. Ακριβώς αυτός ο αντιμεταρρυθμιστικός οίστρος της Δεξιάς, αυτή η εφαρμοσμένη αντίδραση, καλεί την Αριστερά να υπάρξει όχι απλώς αμυντική, όχι απλώς υπερασπιζόμενη κατακτήσεις και δικαιώματα, αλλά να υπάρξει επιθετική, ορμητική, προετοιμασμένη, με το δικό της τολμηρό σχέδιο κοινωνικών μεταρρυθμίσεων, χωρίς δισταγμούς και χρονοτριβές, χωρίς φρένα πολιτικού κόστους.

Η Αριστερά έχει κοινωνικές αναφορές, εκφράζει τις πιο πολυπληθείς ομάδες, τους νεόπτωχους μικρομεσαίους, των αποκλειόμενους νοικοκύρηδες, τους δερόμενους και πτυόμενους νέους, τις υποτιμημένες και ξυλοκοπημένες γυναίκες, τον κόσμο των μικροαστικών και λαϊκών συνοικιών. Η Αριστερά εκφράζει τη συντριπτικά μεγάλη πλειονότητα ― ακόμη κι όταν κάποιες ομάδες δεν το γνωρίζουν, ακόμη κι όταν η Αριστερά αδυνατεί να τους το μεταδώσει.
H Δεξιά ποντάρει στην παθητικότητα και την υποταγή, στον κοινωνικό κανιβαλισμό, τάζει μικροπρονόμια. Υποστηρίζει ότι δεν υφίσταται πλέον η διάκριση Δεξιάς – Αριστεράς, ότι όλοι είναι ίδιοι, διαχειριστές μιζέριας και ανισοτήτων. Κηρύττει ότι δεν υπάρχει κοινωνία, δεν υπάρχουν τάξεις, συλλογικές συνειδήσεις, υπάρχουν μόνα άτομα, ο καθείς για τον εαυτό του και όλοι εναντίον όλοι.  Και βασικά είναι απενοχοποιημένη και αδίστακτη.

Η Αριστερά, ας κρατήσει αυτό το τελευταίο, να είναι απενοχοποιημένη και αδίστακτη, όταν θα γκρεμίζει τις ανισότητες, όταν θα εγκαθιδρύει την κοινωνική δικαιοσύνη και την ισότητα, όταν θα δρα ενάντια στην αντίδραση και την οπισθοδρόμηση. Από όλη την αντικοινωνική επέλαση της Δεξιάς αυτό είναι το χρήσιμο δίδαγμα. Και θα χρειαστεί να το εφαρμόσει σύντομα και υπό αντίξοες συνθήκες, πολύ διαφορετικές από του 2015.