Το όραμα ενός μεγάλου τμήματος της  σύγχρονης ευρωπαϊκής Αριστεράς-του ΣΥΡΙΖΑ συμπεριλαμβανομένου- είναι ο σοσιαλισμός του 21ου αιώνα, ένα ρεύμα που κυριαρχεί τα τελευταία 20 χρόνια στη νότια Αμερική και πήρε σάρκα και οστά στη Βενεζουέλα, στη Βολιβία και αλλού.

 Σε αντίθεση με τον «υπαρκτό» -που από όνειρο κατέληξε εφιάλτης-, το ρεύμα αυτό δεν δέχεται κανέναν περιορισμό δικαιωμάτων στο όνομα της ισότητας, ούτε υπερεξουσίες –προσωρινές ή όχι- σε κάποιο  επαναστατικό κόμμα. Όλα αυτά ακούγονται πολύ όμορφα, έως ιδανικά, έχουν, όμως, μια «γοητευτική ασάφεια».

Το ζήτημα είναι ότι όταν περνάς από τη θεωρία στην πράξη πρέπει να είσαι συγκεκριμένος. Οφείλεις  να έχεις μια στρατηγική και κάποιες αρχές με τις οποίες δουλεύεις. Ο Τσάβες διόρθωσε πολλές αδικίες, αλλά είναι δύσκολο να υποστηρίξει κανείς  πως το μοντέλο του αποτελεί πρότυπο. Έχει ανοίξει ένα δρόμο μεν, αλλά είναι μακρύς και η κατάληξη αμφίβολη.

Από την άλλη, η ανθρωπότητα χρειάζεται περισσότερο από ποτέ το ιδεώδες του σοσιαλισμού: «από τον καθένα ανάλογα με τις δυνατότητές του στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του», ιδίως σήμερα που αντιμετωπίζει την διαρκώς κλιμακούμενη βαρβαρότητα του καπιταλισμού. 

Στα καθ’ ημάς, ο ΣΥΡΙΖΑ -αν δεχθούμε το αγαθό των προθέσεών του-  θα πρέπει να μας βγάλει από την οικονομική επιτροπεία των «Θεσμών» και να ανοίξει το δρόμο προς τον σοσιαλισμό του 21ου αιώνα στα τέλη της τετραετίας.

Τίθεται το ερώτημα: Μπορεί;

Απάντηση δεν μπορεί να δοθεί τώρα, αλλά μπορούμε να θέσουμε μία και μοναδική αναγκαία συνθήκη χωρίς την οποία δεν είναι εφικτός όχι ο σοσιαλισμός, αλλά ούτε καν ένας στοιχειωδώς λειτουργικός καπιταλισμός. Η συνθήκη αυτή λέγεται ΕΜΕΙΣ. Ναι, είναι αναγκαίο περισσότερο από ποτέ, ανεξάρτητα από προσωπικές κόντρες, έριδες, ιδεολογικά πάθη και ό,τι άλλο, να μπει πριν και πάνω απ’ όλα το κοινό συμφέρον του λαού μας. Οι άνθρωποι που έχουν τη δύναμη να παίρνουν αποφάσεις, υπουργοί, βουλευτές, στελέχη να βάλουν ένα μεγάλο ΕΜΕΙΣ πάνω από όλα τα μικρά και ασήμαντα εγώ. Εδώ θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για την ανθρώπινη φύση, αλλά, αν είναι όλοι ίδιοι τότε για ποιο ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς μιλάμε;

Το έργο, λοιπόν, δηλαδή η αντιμετώπιση της ανεργίας και η επίλυση χρονιζόντων προβλημάτων αναξιοκρατίας και γραφειοκρατίας, είναι που θα κρίνει τα πάντα. Τα πρόσωπα δεν έχουν καμία σημασία, αφού, αν το εγχείρημα πετύχει, ο γενναιόδωρος λαός μας δεν θα εξαιρέσει κανέναν από την λαμπρή σελίδα στην Ιστορία που θα τους χαρίσει, ενώ, σε περίπτωση αποτυχίας, αφενός μεν η Αριστερά θα χαθεί από προσώπου γης- όπως έγινε και στην Ιταλία- αφετέρου δε οι πρωταγωνιστές, ανεξαρτήτως προθέσεων και ατομικής συμβολής, δεν θα έχουν μέρος να διαβούν και τόπο να πατήσουν.

* Κώστας Παπαπαναγιώτου, Μαθηματικός – Msc. Οικονομική θεωρία και πολιτική