Τους τελευταίους μήνες παίρνουμε μαθήματα σχετικά με τη φύση της κρατικής εξουσίας και των δυνάμεων που καθοδηγούν την κρατική πολιτική. Και για ένα επιπλέον συναφές ζήτημα: τη λεπτή, διαφοροποιημένη έννοια της διαφάνειας.

Ads

 
Πηγή των μαθημάτων αυτών είναι φυσικά τα έγγραφα σχετικά τις παρακολουθήσεις της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας (NSA) που δόθηκαν στη δημοσιότητα από τον γενναίο μαχητή για την ελευθερία Edward J. Snowden και τα οποία, επιδέξια, συνοψίζονται και αναλύονται από τον συνεργάτη του Glenn Greenwald στο καινούργιο του βιβλίο «No Place to Hide» («Κανένα μέρος για να κρυφτείς»).
 
Τα έγγραφα αποδεικνύονται ένα αξιοσημείωτο έργο καθώς αποκαλύπτουν τον κρατικό έλεγχο πάνω στις ζωτικής σημασίας πληροφορίες για κάθε πρόσωπο που πέφτει στην αντίληψη του «Κολοσσού», δηλαδή για κάθε πρόσωπο που συνδέεται με τη σύγχρονη ηλεκτρονική κοινωνία.
 
Τίποτα τόσο φιλόδοξο δεν είχαν φανταστεί οι δυστοπικοί προφήτες του ζοφερού ολοκληρωτισμού του μέλλοντος.
 
Δεν είναι μικρής σημασίας ότι το project αυτό «εκτελείται» σε μια από τις πιο ελεύθερες χώρες του κόσμου και κατά ακραία παραβίαση του Συντάγματος των ΗΠΑ που προστατεύει τους πολίτες από τις «παράλογες έρευνες και κατασχέσεις» και εγγυάται την προστασία «των προσώπων, των σπιτιών, των εγγράφων και τις επιπτώσεις τους».
 
Όσο και να προσπαθήσουν οι δικηγόροι της κυβερνήσεως δεν υπάρχει κανένας τρόπος να συμβιβάσουν αυτές τις αρχές με την επίθεση που έγινε στον κόσμο και η οποία αποκαλύπτεται στα έγγραφα του Snowden.
 
Είναι επίσης καλό να θυμόμαστε ότι ο αγώνας για το θεμελιώδες δικαίωμα στην ιδιωτικότητα ήταν αυτός που προκάλεσε την Αμερικανική Επανάσταση. Τον 18ο αιώνα, ο τύραννος ήταν η βρετανική κυβέρνηση που διατηρούσε το δικαίωμα να εισβάλει ελεύθερα στα σπίτια και τις ζωές των Αμερικανών αποίκων. Σήμερα είναι η κυβέρνηση των ίδιων των Αμερικανών πολιτών που επιβάλλει το ίδιο.
 
Η Βρετανία διατηρεί την ίδια αυτή στάση – που οδήγησε τους αποίκους στην εξέγερση – αν και σε πιο περιορισμένη κλίμακα καθώς η αντίστοιχη δύναμη έχει μετατοπιστεί στις παγκόσμιες υποθέσεις. Η βρετανική κυβέρνηση ζήτησε από την NSA «να αναλύσει και να διατηρήσει όλων των Βρετανών πολιτών τα τηλέφωνα, τους αριθμούς των φαξ, τις διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και τις διευθύνσεις IP, που ψάρεψε στο δίχτυ της» γράφει ο Guardian, στηριζόμενος στα έγγραφα που αποκάλυψε ο Snowden.
 
Οι Βρετανοί πολίτες (όπως και άλλοι διεθνείς πελάτες) αναμφίβολα θα χαρούν να μάθουν ότι η NSA παρακολουθεί συστηματικά routers, servers και άλλες υπολογιστικές συσκευές που εξάγονται από τις ΗΠΑ ώστε να εμφυτεύονται σε αυτές ειδικά εργαλεία παρακολούθησης, όπως αναφέρει ο Greenwald στο βιβλίο του.
 
Ενώ ο «Κολοσσός» εκπληρώνει τα οράματά του, κάθε φορά που χτυπάτε ένα πλήκτρο στον υπολογιστή σας αυτό μπορεί να αναφέρεται στις τεράστιες βάσης δεδομένων του προέδρου Ομπάμα στη Γιούτα.

Σε μια άλλη κίνηση, ο συνταγματολόγος του Λευκού Οίκου φαίνεται αποφασισμένος να κατεδαφίσει τα θεμέλια των πολιτικών μας ελευθεριών. Η αρχή του τεκμηρίου της αθωότητας που χρονολογείται από τον καιρό της Magna Carta, 800 χρόνια πριν, έχει από καιρό περάσει στη λήθη.
 
Πρόσφατα οι New York Times αναφέρονταν στην «αγωνία» του ομοσπονδιακού δικαστή που έπρεπε να αποφασίσει αν θα επιτρέψει την αναγκαστική σίτιση ενός Σύριου κρατούμενου ο οποίος κάνει απεργία πείνας σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη φυλάκισή του.
 
Καμία «αγωνία» δεν εκφράστηκε για το γεγονός ότι κρατείται χωρίς δίκη εδώ και 12 χρόνια στο Γκουαντάναμο και είναι ένα από τα πολλά θύματα της ηγετικής δύναμης του ελεύθερου κόσμου που διεκδικεί το δικαίωμα να κρατά φυλακισμένους χωρίς κατηγορίες και να τους υποβάλλει σε βασανιστήρια.
 
Οι αποκαλύψεις αυτές μας οδηγούν στο να διερευνήσουμε την κρατική πολιτική και τους παράγοντες που την οδηγούν. Η βάση είναι ότι ο πρωταρχικός στόχος της πολιτικής είναι η ασφάλεια και η άμυνα απέναντι στον εχθρό. Το δόγμα δημιουργεί κατευθείαν ορισμένα ερωτήματα: Ασφάλεια για ποιον και άμυνα απέναντι σε ποιους εχθρούς; Οι απαντήσεις είναι υπογραμμισμένες στις αποκαλύψεις του Snowden.
 
Η πολιτική πρέπει να διασφαλίσει την κρατική εξουσία και τη συγκέντρωση της από έναν τρομακτικό εχθρό: τον εγχώριο πληθυσμό που μπορεί να γίνει ένας μεγάλος κίνδυνος αν δεν είναι ελεγχόμενος. Έχει γίνει κατανοητό εδώ και καιρό ότι οι πληροφορίες αναφορικά με τον εχθρό συμβάλλουν καθοριστικά στον έλεγχο αυτό.
 
Ο Ομπάμα έχει μια σειρά από διακεκριμένους προκατόχους, αν και η συνεισφορά του έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα, σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουμε από τη δουλειά του Snowden, του Greenwald και μερικών ακόμη.
 
Για την υπεράσπιση της κρατικής εξουσίας και του κεφαλαίου από τον εγχώριο εχθρό οι δυο πρώτες οντότητες πρέπει να κρύβονται ενώ αντίθετα ο εχθρός πρέπει να είναι πλήρως εκτεθειμένος στην κρατική εξουσία.
 
Η αρχή αυτή έχει πλήρως εξηγηθεί από τον πολιτικό διανοητή Samuel P. Huntington που μας έχει διδάξει ότι: «Η εξουσία παραμένει ισχυρή όταν βρίσκεται στο σκοτάδι. Όταν εκτίθεται στο φως του ήλιου αρχίζει να εξανεμίζεται».
 
Ο Huntington προσθέτει ακόμη κάτι κρίσιμο: «Μπορεί να πρέπει να πουλήσετε [μια επέμβαση ή άλλη στρατιωτική δράση] κατά τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργηθεί η εσφαλμένη εντύπωση ότι είναι η Σοβιετική Ένωση αυτή που μάχεστε. Αυτό είναι που κάνουν οι ΗΠΑ από το Δόγμα του Τρούμαν», από την αρχή του Ψυχρού Πολέμου και μετά.
 
Η διορατικότητα του Huntington αναφορικά με την κρατική εξουσία και την πολιτική ήταν προφητική. Όταν έγραφε αυτές τις λέξεις το 1981, η κυβέρνηση Ρήγκαν ξεκινούσε τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας ο οποίος γρήγορα έγινε ένας δολοφονικός, βάρβαρος και τρομοκρατικός πόλεμος αρχικά στην Κεντρική Αμερική και στη συνέχεια στη Νότια Αφρική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή.
 
Από εκείνη την ημέρα και μετά προκειμένου να διατηρήσει την άσκηση βίας στο εξωτερικό και την καταστολή και παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στο εσωτερικό η κρατική εξουσία έχει προσπαθήσει κατά κόρον να δημιουργήσει την εσφαλμένη εντύπωση ότι πολεμά τρομοκράτες. Αν και υπάρχουν κι άλλες επιλογές: βαρόνοι ναρκωτικών, τρελοί μουλάδες που αναζητούν πυρηνικά όπλα αλλά και δράκοι που επιδιώκουν να μας επιτεθούν και να μας καταστρέψουν.
 
Η βασική αρχή παραμένει: Η εξουσία δεν πρέπει να εκτίθεται στο φως. Ο Edward Snowden έχει γίνει ο πιο καταζητούμενος εγκληματίας του κόσμου λόγω της αποτυχίας του να κατανοήσει αυτό το βασικό αξίωμα.
 
Εν συντομία, πρέπει να υπάρχει πλήρης διαφάνεια όσον αφορά τους πολίτες αλλά καμία διαφάνεια για την εξουσία που πρέπει να υπερασπιστεί τον εαυτό της από αυτόν τον τρομακτικό εσωτερικό εχθρό.
 
Από το The New York Times Syndicate via Truthout