Ο Παναγιώτης Γιαννάκης αξίζει την ύψιστη τιμή σε Έλληνα αθλητή και προπονητή. Κέρδισε χρυσό Ευρωπαϊκό τρόπαιο ως αθλητής και ως προπονητής εθνικής ομάδας.  Εμψύχωσε τους Έλληνες παίκτες ώστε να κερδίσουν την εθνική ομάδα καλαθοσφαίρισης των ΗΠΑ αποτελούμενη από κορυφαίους star του NBA, και αργυρό μετάλλιο σε παγκόσμιο κύπελλο. Και είναι από τους ελάχιστους Έλληνες αθλητές που πήρε τόσα πολλά τρόπαια σε εθνικό και διασυλλογικό επίπεδο. Με τις επιτυχίες του συνέβαλε να ασχοληθούν με το μπάσκετ και τον αθλητισμό εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά. Η ενασχόληση των παιδιών με τον αθλητισμό είναι σημαντικότατος στόχος του ΤΕΦΑΑ Θεσσαλίας και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ)¹ που υπενθυμίζει ότι τα νέα παιδιά 5-17 ετών πρέπει να κάνουν υψηλής ή μέτριας έντασης φυσική δραστηριότητα τουλάχιστο μία ώρα καθημερινά.

Ως κορυφαίο πανεπιστημιακό τμήμα επιστήμης αθλητισμού στην Ελλάδα με διεθνή αναγνώριση, μαζί με τα παραπάνω είδαμε και κάποιες άλλες πτυχές του κ. Π. Γιαννάκη που δεν προβάλλονται τόσο στα ΜΜΕ. Ως διάσημος αθλητής και προπονητής υπήρξε φορέας μετάδοσης των πλέον σημαντικών αρχών παρακίνησης και υγιούς αθλητικού πνεύματος που συμβάλουν στην εμψύχωση, στην άθληση για υγεία και στη θετική κοινωνικο-ψυχική ανάπτυξη των νέων. Οι εκφράσεις υπερμέγιστη προσπάθεια, πάθος δημιουργίας, δύναμη ψυχής, συνεχή βελτίωση, ταυτίζονται με τον Π. Γιαννάκη, είτε δει κανείς την συμπεριφορά του στο γήπεδο και τα συναισθήματα στο πρόσωπο του αθλητή, είτε ακούσει τα λόγια του κορυφαίου αυτού αθλητή και προπονητή.

O Παναγιώτης Γιαννάκης είναι και πτυχιούχος πανεπιστημιακού τμήματος επιστήμης φυσικής αγωγής και αθλητισμού, το οποίο θεωρούμε κρίσιμο για την αθλητική διαπαιδαγώγηση και την προπόνηση των νέων αθλητών που αποσκοπούν στην βελτίωση της υγείας τους και πρόληψη τραυματισμών. Τα τελευταία 50 χρόνια η επιστήμη του αθλητισμού εξελίσσεται ραγδαία, με αποτέλεσμα η αναγκαιότητα κατάρτισης με υψηλή εξειδίκευση των προπονητών γίνεται όλο και πιο επιβεβλημένη.

Η προώθηση των παραπάνω μηνυμάτων και συμβολισμών είναι ιδιαίτερα σημαντική λαμβάνοντας την μειωμένη φυσική δραστηριότητα των μαθητών μας. Σε φετινή έρευνά μας με περίπου 3000 μαθητές από όλη τη χώρα βρέθηκε ότι τουλάχιστο οι μισοί μαθητές και μαθήτριες της χώρας αθλούνται εκτός σχολείου πολύ λιγότερο απ’ ότι προτείνει ο ΠΟΥ.¹  Δυστυχώς τα δύο 45λεπτα του μαθήματος Φυσικής Αγωγής στο σχολείο δεν καλύπτουν το κενό. Τα κορίτσια αθλούνται σαφώς λιγότερο από τα αγόρια, και αυτό σε κάποιο βαθμό οφείλεται στην πολύ μικρή συμμετοχή κοριτσιών στο ποδόσφαιρο και μπάσκετ που είναι τα πλέον διαδομένα αθλήματα στη χώρα μας. Μεταξύ άλλων παρεμβάσεων, το γυναικείο μπάσκετ χρειάζεται …και τον Π. Γιαννάκη του! Το ότι το 21% των αγοριών της χώρας μας επιλέγει το μπάσκετ, μεταξύ άλλων οφείλεται και στην κληρονομιά που άφησε ο Π. Γιαννάκης και άλλοι σπουδαίοι Έλληνες καλαθοσφαιριστές.
 
Σχήμα.  Ώρες φυσικής δραστηριότητας εκτός σχολείου όπως δηλώθηκαν από Έλληνες μαθητές και μαθήτριες.

 
Με την είσοδο στο λύκειο η συχνότητα άθλησης μειώνεται ακόμη περισσότερο λόγω ακόμη μεγαλύτερης επιβάρυνσης των μαθητών με μαθήματα. Στο λύκειο το 76% των μαθητών και μαθητριών δήλωσε ότι τα σημαντικότερα εμπόδια για άθληση είναι οι σχολικές απαιτήσεις, τα φροντιστήρια, η έλλειψη χρόνου.  Δυστυχώς οι ίδιοι λόγοι καταγράφηκαν ως τα σημαντικότερα εμπόδια για άθληση και από τους περισσότερους μαθητές δημοτικού (58%) και γυμνασίου (65%).  Δυστυχώς η Ελληνική κοινωνία δε γνωρίζει τα πλέον πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα που υποδηλώνουν ότι η φυσική δραστηριότητα συμβάλει θετικά στις σχολικές επιδόσεις³: ένας ακόμη λόγος που ως πανεπιστήμιο  αναδεικνύουμε την σημασία της καθημερινής άθλησης που προτείνει ο ΠΟΥ. Λόγος που συνηγορεί και υπέρ της πανεπιστημιακής κατάρτισης των προπονητών ώστε να βοηθήσουν τους νέους αθλητές να αναπτύσσουν αρμονικά σωματικές, ακαδημαϊκές και κοινωνικές ικανότητες στο μέγιστο δυνατό βαθμό.  Για παράδειγμα, έχει αναφερθεί στη βιβλιογραφία ότι προπονητές που δε γνωρίζουν πώς ν’ αναπτύξουν τις δεξιότητες αυτορρύθμισης (π.χ., αυτοπαρατήρηση, σχεδιασμός και καθορισμός στόχων, ξεπέρασμα εμποδίων, κλπ.), τις κοινωνικο-συναισθηματικές δεξιότητες και την εσωτερική παρακίνηση των μαθητών, όταν τους ζητείται να βοηθήσουν τους αθλητές τους να βελτιώσουν τις σχολικές τους επιδόσεις, το μόνο που προτείνουν είναι να μειώσουν τις ώρες προπόνησης!

Ρόλος των πανεπιστημίων δεν είναι μόνο να κάνουν έρευνα και εκπαίδευση αλλά και να περνάνε μηνύματα στην κοινωνία τα οποία συμβάλουν στην βελτίωσης της ποιότητας ζωής των πολιτών και της κοινωνίας ως σύνολο. Η αναγόρευση επίτιμων διδακτόρων περνά μήνυμα για τα χαρακτηριστικά των επιστημόνων, αθλητών και ηγετών που χρειαζόμαστε ως κοινωνία. Ως πανεπιστημιακοί κρινόμαστε για τους επίτιμους διδάκτορες που αναγορεύουμε. Στην περίπτωση του κ. Π. Γιαννάκη η απόφαση της Συγκλήτου του πανεπιστημίου Θεσσαλίας ήταν ομόφωνη.

Ο Παναγιώτης Γιαννάκης θα τιμηθεί μαζί με τη καθηγήτρια J. Duda, κορυφαία επιστήμονα σε θέματα παρακίνησης των νέων στον αθλητισμό, με την κορυφαία τιμητική διάκριση του πανεπιστημίου Θεσσαλίας: Η απονομή του τίτλου του επίτιμου διδάκτορα θα γίνει στο νέο αμφιθέατρο του ΤΕΦΑΑ στα Τρίκαλα την Τετάρτη 9 Οκτωβρίου 18.00-19.30 και το γεγονός που περιλαμβάνει 15λεπτη διάλεξη του κάθε επίτιμου διδάκτορα θα μεταδοθεί ζωντανά μέσω live-streaming. Οι καθηγητές Φυσικής Αγωγής της χώρας που θέλουν να διαπαιδαγωγούν τους μαθητές στον αθλητισμό και στην επιστήμη προβάλλοντας θετικά αθλητικά πρότυπα, θα μπορούν να κατεβάζουν την τελετή και τις ομιλίες των τιμώμενων προσώπων από την ιστοσελίδα του ΤΕΦΑΑ Θεσσαλίας. Και βεβαίως εκπρόσωποι αθλητικών και πολιτικών φορέων που προσπαθούν για πρόοδο, δημοκρατία και καλύτερες κοινωνίες είναι καλοδεχούμενοι σ’ αυτή τη σημαντική τελετή του πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Υποσημειώσεις:

¹Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Recommended levels of physical activity for children aged 5 – 17 years.

²  Ερευνητικά δεδομένα από το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα “Identification and Motivation of Youth who Mostly need Physical ACTivity” (IMPACT) που συντονίζεται σε Ευρωπαϊκό επίπεδο από το πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
 
³  Alvarez-Bueno, C., Pesce, C., Cavero-Redondo, I., Sanchez-Lopez, M., Garrido-Miguel, M., & Martinez-Vizcaino, V. (2017). Academic achievement and physical activity: a meta-analysis.

* Ο Αθανάσιος Παπαϊωάννου, είναι κοσμήτορας Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής, Αθλητισμού και Διαιτολογίας (ΣΕΦΑΑΔ) παν/μιου Θεσσαλίας