Η πολιτική κατάσταση στην Γερμανία διανύει εδώ και μήνες τον προεκλογικό της αγώνα. Λιμνάζοντα νερά, απραξία και αναμονή και ίσως αδιαφορία, αφού πολλοί χάσαν την κάθε ελπίδα για τους πολιτικούς. Ένας πολιτικός αγώνας που διεξάγεται χαλαρά και που είναι σχεδόν ανύπαρκτος.

Ένα δείγμα ότι κανείς δεν θέλει αλλαγή και όλοι είναι με την υπάρχουσα κατάσταση των δεδομένων ευχαριστημένοι. Και όλοι αναρωτιούνται πότε επιτέλους θα ανάψουν τα αίματα των αντιπαραθέσεων… Ο χρόνος δεν το επιτρέπει πια αφού το count down άρχισε. Οι λόγοι αυτής της υποτονικής κατάστασης και για άλλους μεσοβέζικής κατάστασης που επικρατεί στην Γερμανία έχει τους λόγους της.

Η κυβερνητική δύναμη θυμίζει τον μύθο του Αισώπου « Ο λαγός και η χελώνα »: το Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα της Mέρκελ κάνει εκ του ασφαλούς την προεκλογική του εκστρατεία πιστεύοντας ακράδαντα ότι και αυτή την φορά θα βγει νικητής χάριν στην Μούτη („Mutti“), χαϊδευτικό της λέξης μητέρα, που μεριμνεί εν αγνοία των υπολοίπων. Όλοι πιστεύουν ότι η Μούτη θα τα καταφέρει και πάλι. Τουλάχιστον αυτό βγαίνει προς τα έξω για την κοινή γνώμη. Ο γερμανικός λαός το συμμερίζεται και θα πράξει αντίστοιχα: ποιος θέλει να δυσαρεστήσει την Μούτη; Οι τηλεοπτικές αναμετρήσεις έλαβαν χώρα και οι διαφορές ανάμεσα στον σοσιαλδημοκράτη Σουλτς και την χριστιανοδημοκρατική Mέρκελ, την καγκελάριο της Γερμανίας, ήταν ανύπαρκτες μέχρι ελάχιστες. Την Κυριακή ο γερμανικός λαός καλείται να δώσει το παρόν στις κάλπες. Η γερασμένη δημοκρατία προ των  εκλογών.

Τα στοιχεία των στατιστικών υπηρεσιών προωθούν τον λαό να ψηφίσει το „Status Quo“. Ένα Status Quo που ανέρχεται μόλις στο 20% των ψήφων, αν υπολογίσει κανείς την πραγματική δύναμη των Χριστιανοδημοκρατικών, CDU, με πρόεδρο την κυρία Mέρκελ. Χωρίς την  Χριστιανοκοινωνική Ένωση, CSU, της Βαυαρίας, με αρχηγό τον κύριο Ζέχοφερ, με την οποία εδώ και χρόνια το κόμμα της CDU συνυπάρχει, είναι αδύνατον μόνη της να πιάσει τα ανάλογα ποσοστά για να κυβερνήσει αυτοδύναμα την χώρα. Απεναντίας το κόμμα των Σοσιαλδημοκρατικών, το SPD, με αρχηγό τον κύριο Σουλτς από μόνο του ανέρχεται πάνω από το 25%, πρώτα έφτανε μάλιστα και το 40% επί εποχής του μεγάλου Γερμανού σοσιαλδημοκρατικού πολιτικού, Willy Brandt.

Η Μέρκελ αντιπρόσωπος του Status Quo κάνει προεκλογική εκστρατεία με την φράση-σλόγαν « ψηφίστε εμένα μια που με ξέρετε! », τόσο απλά! Προσωπολατρία με δείγματα περισσής υπεροψίας και περισσής αυτοπεποίθησης. Ο Σουλτς προσπαθεί να «σώσει» την Ευρώπη και τίθεται υπέρ των αδυνάτων εντός της χώρας του αλλά και εκτός, στρεφόμενος κυρίως στην περιφέρεια της Ευρώπης και θέλει να πάρει το θέμα των προσφύγων στα χέρια του.

Τα θέματα του εκλογικού αγώνα είναι κατά πρώτο λόγο το Εκπαιδευτικό σύστημα και η ανανέωσή του, που όμως δεν είναι κανονικά θέμα του Βερολίνου αλλά των 16 ομόσπονδων κρατιδίων της χώρας, σε δεύτερη θέση έρχεται η ασφάλεια της χώρας από την ανερχόμενη τρομοκρατία και κάπου στο τέλος της λίστας των υποσχέσεων βρίσκεται το προσφυγικό θέμα, δηλαδή σε τελευταία μοίρα, μια που με το κλείσιμο των συνόρων και την αδιαλλαξία των χωρών τη ανατολικής Ευρώπης το θέμα για όλους έχει «τακτοποιηθεί». Το πρόβλημα έχει παραμεριστεί πλέον μόνο στην Ιταλία και στην Ελλάδα και δεν υπάρχει περίπτωση έτσι όπως βαδίζει η γηραιά ήπειρος να γίνει κάποιο βήμα προς ανακούφιση αυτών των δύο λαών.

Φυσικά ακούγονται και φωνές όπως „…πρέπει να βοηθήσουμε την Ελλάδα και Ιταλία για να μην φέρουν εξ´ ολοκλήρου το βάρος των προσφυγικών ρευμάτων… Φωνές εν τη ερήμω, φωνές για να δείξουμε την καλή πρόθεση, ναι μεν αλλά… Εφικτό πρόγραμμα όμως δεν υπάρχει και φυσικά δεν υπάρχει πολιτική βούληση για να μην υπάρξει ανοιχτή ρήξη με τις ανατολικές χώρες που απειλούν με ακόμη περισσότερη αντιδημοκρατική τάση, για να μην ειπωθεί φασιστική νοοτροπία. Ευρώπη, ναι μεν αλλά… Ναι στην ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, όχι όμως στις υποχρεώσεις…

O Σουλτς θέλει να αλλάξει αυτή την μονομερή και αντιευρωπαϊκή νοοτροπία, θέλει να δώσει λύσεις αποτελεσματικές για όλους τους λαούς της Ευρώπης και να τρίξει τα δόντια σε αυτούς που δεν υπακούν προς όφελος των πολλών μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ποιος όμως θέλει τις αλλαγές στο προσφυγικό πρόβλημα στην Ευρώπη; Το θέμα μπήκε στην καραντίνα και μαζί του δύο ολόκληροι λαοί της Ευρώπης. Πουθενά δεν ακούμε πια για τις προσφυγικές ροές τόσο προς την Ελλάδα όσο και προς την Ιταλία. Είναι αυτή η Ευρώπη που ονειρεύτηκαν οι λαοί της Ευρώπης; Η Ευρώπη που θέλει να παίξει κάποιο ρόλο στο μέλλον εν καιρώ παγκοσμιοποίησης;

Η πολιτική του «άσε, και θα δούμε», θα λυθεί το πρόβλημα από μόνο του αν το αφήσουμε στην τύχη του, η πολιτική του « ύπνου του δικαίου » θα βρει την Γερμανία με μια ανερχόμενη άκρα δεξιά, ήδη έχει ρίξει τα πλοκάμια της σε όλη σχεδόν την Ευρώπη και οι Ευρωπαίοι ξέρουν πολύ καλά τι θα μπορούσε να τους βρει μια μέρα αν δεν αλλάξουν έγκαιρα πορεία. Η πυξίδα σημαίνει ευελιξία, τα μυαλά όμως πάσχουν από αρτηριοσκλήρυνση.

Το τρίτο κόμμα στην Γερμανία θα είναι προσεχώς, όπως πιθανολογείται, η AFD, η άκρα δεξιά που αναπολεί ακόμη την ναζιστική Γερμανία και θέλει να επιτύχει ό,τι δεν τελειοποιήθηκε όπως το ονειρεύτηκε τότε η απολυταρχική Γερμανία, την Γερμανική Ευρώπη. Η AFD δρα με συνέπεια, επιμονή και υπομονή εδώ και χρόνια και οι υπεύθυνοι επιμένουν, προς χαράν της ιδίας, να μην την παίρνουν στα σοβαρά και να μην αναφέρονται σε αυτήν.

Η απαξίωση των κομμάτων απέναντί τους τους έδωσε την τελική ώθηση. Έτσι το ακροδεξιό κόμμα έγινε κοινωνικά ανεκτό, μέλος πλέον των πολιτικών σαλονιών και των τηλεοπτικών πολιτικών συνεδριάσεων και προπαγανδίζει εύστοχα κερδίζοντας τους άμυαλους και κατά κόρον δυσαρεστημένους πολίτες. Οι υπεύθυνοι βλέπουν το πρόβλημα αλλά θέλουν να πιστεύουν ότι θα εξαφανιστεί από μηχανής Θεού. Λάθος τακτικής και η ιστορία είναι γεμάτη από τέτοια λάθη πολιτικών κινήσεων που έφεραν σε πολιτικό αδιέξοδο ολόκληρη την Ευρώπη και τον κόσμο, βλέποντας στο τέλος ως μόνη εναλλακτική λύση την καταφυγή στον αιματηρό πόλεμο. Είναι αυτό τελικά που θέλει ο ευρωπαϊκός λαός;

Η μέχρι τώρα πολιτική της « ήρεμης δύναμης » ανέβασε από την μια πλευρά την AFD και από την άλλη πέτυχε μάλιστα ως ένα βαθμό να μιλάει όλη η Ευρώπη σήμερα για την « γερμανική Ευρώπη ». Το σήμα που έστειλε με το Brexit η σοφή Αγγλία δεν ελήφθην υπόψιν. Τα σήματα που εκπέμπονται από την Πολωνία και Ουγγαρία δεν μας αγγίζουν, το σήμα που δόθηκε και ταρακούνησε την Γαλλία στις πρόσφατες εκλογές δεν ελήφθην υπόψιν και το σήμα που θα έρθει από Γερμανία θα είναι μοιραίο, γιατί κανείς δεν έχει την φαντασία να αναλογιστεί τις συνέπειες που θα μπορεί να έχει.

Είναι αυτή η Ευρώπη του μέλλοντος, είναι αυτή η Ευρώπη που θέλουν οι Ευρωπαίοι; Η γενιά του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου δεν βρίσκεται πια εν ζωή, και οι νέες γενιές δεν έχουν φαντασία και την ανάλογη ευελιξία κινήσεων και βλέπουν τον πόλεμο μόνο ως science fiction, σαν παιχνίδι επιστημονικής φαντασίας, σαν κάποιο ηλεκτρονικό παιχνίδι, κάτι πέρα και μακριά από αυτούς. Ο πόλεμος είναι για τους άλλους… Πολιτικές φυσιογνωμίες δεν υπάρχουν πια και όσες προσπαθούν να ανατείλουν στα μέσα της διαδρομής καταρρακώνονται και πέφτουν σαν ηρωικοί Ίκαροι.

Οι μελλοντικοί κυβερνητικοί συνασπισμοί για την Γερμανία μπορεί να είναι οι ακόλουθοι:

• CDU/CSU + SPD: ο μεγάλος συνασπισμός, προς όφελος μόνο της CDU/CSU. Ο μεγάλος χαμένος θα είναι πάλι η SPD. Από τότε που άρχισε να συγκυβερνάει με το χριστιανοδημοκρατικό κόμμα δεν έχει πια το δικό της πρόγραμμα να υλοποιήσει αλλά αυτό των χριστιανοδημοκρατικών. Διαφορετικά δεν μπορεί να λάβει τις ανάλογες κρίσιμες υπουργικές θέσεις που θα ήθελε.
• CDU + GRÜNEN (Πράσινοι) + FDP (Φιλελεύθεροι): ο λεγόμενος Jamaica  συνασπισμός, που πιθανολογείται επιμελώς…, με μπαλαντέρ τους Πρασίνους“ που από αριστερίζοντες και αντικομφορμιστές κατέληξαν βασιλικότεροι του βασιλέως… Όπως για παράδειγμα ο βρόμικος πόλεμος της δεκαετίας του 90 στην Σερβία, μέσα στην ίδια την Ευρώπη που διεξήχθη με την υποστήριξή τους, παρότι που ήταν το κόμμα που αρχικά, προεκλογικά κατά του πολέμου. Εδώ και χρόνια τώρα έχουν πολιτικά μεταλλαχτεί και παίζουν τον ρόλο των εφεδρικών και είναι ικανοποιημένοι με αυτόν τον ρόλο. Σήμερα αποτελούν ένα φανατικό κατεστημένο…!
• CDU/CSU + FDP: ο ιδανικός συνασπισμός επί σειρά ετών. Το περιοδικό „The Economist“ μάλιστα προτείνει σήμερα εν ψυχρώ να ψηφιστεί η Mέρκελ, κάνοντας και την ανάλογη σύσταση. Οι οικονομικοί κύκλοι ανυπομονούν να δουν ξανά αυτήν την αρμονική συνεργασία των Μεγάλων.
• SPD + GRÜNEN + FDP: μία πιθανότητα αν το FDP δεχτεί παρόμοιο συνασπισμό, αφού θέλει να προσχωρήσει στον ιδανικό συνασπισμό με τον συνδυασμό των CDU/CSU.
• SPD + GRÜNEN + LINKE (Ευρωπαϊκή Αριστερά): αυτός ο συνασπισμός θα μπορούσε να βγει αλλά η Ευρωπαϊκή Αριστερά είναι ταμπού για την Γερμανία. Το SPD δεσμεύτηκε προεκλογικά να μην ακολουθήσει αυτή την διαδρομή, που είναι όμως και η μόνη διαδρομή για να μπορέσει να κυβερνήσει και να ανεβάσει και πάλι τα ποσοστά του. Η δέσμευση αυτή είναι για το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα συνειδητά πια ένα δίκοπο μαχαίρι, αφού η βάση του κόμματος θα ήθελε εδώ και καιρό τώρα παρόμοιες κινήσεις. Το κόμμα όμως βαδίζει εδώ και χρόνια στην κόψη του ξυραφιού και έπαψε να τολμάει κάτι το νέο και πρωτοποριακό. Στην περίπτωση αυτή χαίρονται οι τρίτοι…

Η AFD δυστυχώς δεν αποτελεί ταμπού για τα γερμανικά δεδομένα μια που δεν γίνεται καθόλου λόγος για αυτήν, αλλά μέσα στα πλαίσια των πολιτισμένων συζητήσεων. Την αφήνουν ήσυχη να δράσει. Θα συζητηθεί -γιατί δεν θα γίνεται πια και αλλιώς- αν και όταν θα προκύψει το αναμενόμενο πρόβλημα. Είδωμεν και πράττομεν.

Όλος ο κόσμος είναι σε αναμονή περιμένοντας να δει τα αποτελέσματα και αυτών των γερμανικών εκλογών, ενώ η Γερμανία με περισσή αυτοπεποίθηση βαδίζει τον ύπνο του δικαίου… Η Μούτη θα τα καταφέρει και πάλι… Η αποχή ίσως φτάσει ένα νέο ρεκόρ, το μόνο δικαίωμα διαμαρτυρίας του γερμανικού λαού απέναντι στις μη εναλλακτικές και γερασμένες πολιτικές που τώρα όμως δεν αφορούν πια μόνο την Γερμανία αλλά και όλη την Ευρώπη που περιμένει επιτέλους την αλλαγή πορείας…

* Η Ευαγγελία Νάνου είναι καθηγήτρια Γερμανικής Φιλολογίας, ζει και εργάζεται στο Άαχεν της Γερμανίας