Ως μοχλός πίεσης και εκβιασμών λειτουργεί το χρέος, λέει στη συνέντευξη που παραχώρησε στην Αυγή ο Γιάννης Δραγασάκης και υποστηρίζει ότι έχει αρχίσει η άτυπη επεξεργασία νέου Μνημονίου. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ τονίζει ότι η πολιτική των μόνιμων ελλειμμάτων και των υψηλών χρεών δεν είναι αριστερή πολιτική, αλλά στις σημερινές συνθήκες χρειάζεται ένα ελεγχόμενο αναπτυξιακό έλλειμμα κι ένα σοκ επενδύσεων για την παραγωγική ανασυγκρότηση και την καταπολέμηση της ανεργίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα γίνει ΠΑΣΟΚ, αλλά η Αριστερά του 21ου αιώνα, τονίζει ο Γιάννης Δραγασάκης και υπογραμμίζει ότι για την Αριστερά ποτέ δεν υπήρξαν εύκολες και ανώδυνες λύσεις, ενώ -όπως λέει- ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιδιώξει την πιο πλατιά πολιτική και κοινωνική πλειοψηφία στη βάση ενός προγράμματος που θα έχει ψηφίσει ο λαός. Συνέντευξη στον Σταύρο Καπάκο

Ads

 
* Πόσο πιθανή είναι κάποια ρύθμιση του ελληνικού χρέους μετά τις γερμανικές εκλογές είτε με κούρεμα είτε με απομείωσή του με επιμήκυνση της αποπληρωμής του; Αν επιλεγεί μια τέτοια απόφαση, θα συνοδεύεται από νέο Μνημόνιο – νέα μέτρα, επομένως και συνέχιση του ελέγχου των δανειστών – εταίρων μας;

Ακόμη και το ΔΝΤ αναγνωρίζει ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο. Άρα νέα ρύθμιση του χρέους είναι αναπόφευκτη. Αυτό όμως που συζητούν είναι είτε παράταση του χρόνου αποπληρωμής είτε μείωση των επιτοκίων της πρώτης δανειακής σύμβασης και όχι η μείωση του χρέους. Ακόμη λοιπόν κι αν γίνει «κάτι», το χρέος θα παραμείνει αρκετά υψηλό, ώστε να εξακολουθήσει να λειτουργεί ως μοχλός πίεσης και εκβιασμών.

Σε ό,τι αφορά το δεύτερο σκέλος του ερωτήματός σας, την απάντηση έχουν δώσει οι κ. Σόιμπλε και Ντράγκι. Η άτυπη επεξεργασία του νέου Μνημονίου -ή όπως αλλιώς ονομαστεί- έχει ήδη αρχίσει και ας το αρνείται ο κ. Σαμαράς.
 
* Η κυβέρνηση Σαμαρά υποστηρίζει ότι θα επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα στο τέλος του χρόνου. Πόσο πραγματικό είναι αυτό και τι μπορεί να σημαίνει στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα;

Ads

Το θέμα είναι πολιτικό και όχι λογιστικό. Τα προγράμματα λιτότητας και εσωτερικής υποτίμησης έχουν φτάσει σε αδιέξοδο, και όχι μόνο στην Ελλάδα. Η Ιρλανδία, χώρα υπόδειγμα για τον κ. Σαμαρά, έχει επιστρέψει σε ύφεση. Η Πορτογαλία μάλλον θα χρειαστεί και άλλο πρόγραμμα. Και στην Ελλάδα η δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ τους υποχρεώνει να αναζητήσουν κάποιους τακτικίστικους ελιγμούς. Ένας από τους σχεδιασμούς που συζητούν καιρό τώρα είναι, σε συνεργασία με την τρόικα, να εμφανίσουν ένα κάποιο πρωτογενές πλεόνασμα, έστω και πλασματικό, και με βάση αυτό να γίνει προσπάθεια δανεισμού από τις αγορές στο δεύτερο εξάμηνο του 2014. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να συναινέσουν πολλά κέντρα ισχύος διεθνώς, κάτι που δεν έχει επιτευχθεί ακόμα. Όμως, ακόμη και αν αυτό συμβεί, θα έχει ως αντάλλαγμα την ακόμη μεγαλύτερη υποταγή της κυβέρνησης και της χώρας στα κέντρα αυτά.
 
* Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ για κατάργηση του Μνημονίου και επαναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης θα γίνει με μονομερή απόφαση ή έπειτα από διαπραγματεύσεις; Υπάρχουν οι διεθνείς και ευρωπαϊκοί συσχετισμοί για την εφαρμογή αυτής της πολιτικής; Πόσο ρίσκο έχει αυτή και μέχρι πού μπορεί να φτάσει ο ΣΥΡΙΖΑ;

Τα ερωτήματα αυτά έχουν απαντηθεί με τις αποφάσεις του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, σε πρόσφατη συνέντευξή του, τις κατέστησε ακόμη ευκρινέστερες. Είπε ότι, αν υπάρξουν εκβιασμοί, δεν θα μείνουν αναπάντητοι. Δεν έχω λοιπόν να προσθέσω κάτι περισσότερο σε όσα είπε ο πρόεδρος του κόμματος.
 
* Πώς απαντά ο ΣΥΡΙΖΑ στην κατηγορία των πολιτικών του αντιπάλων ότι θα αναβιώσει την πολιτική των ελλειμμάτων ή θα προχωρήσει στην κρατικοποίηση της οικονομίας ή ακόμη ότι θα επιστρέψουμε στην προηγούμενη κατάσταση;

Ο στόχος της Αριστεράς δεν είναι μια κοινωνία ελλειμμάτων και χρεών που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά. Το ιδανικό της Αριστεράς είναι μια κοινωνία πρόληψης, κοινωνικής και οικολογικής ασφάλειας, δικαιοσύνης, ισότητας. Ο Μαρξ ήταν εκείνος που πρώτος είπε ότι έχουμε υποχρέωση να παραδίδουμε στις επόμενες γενιές ένα περιβάλλον καλύτερο από αυτό που παραλάβαμε και μια δημοσιονομική κατάσταση που δεν θα αφαιρεί πόρους από τις μελλοντικές γενιές.

Η πολιτική των μόνιμων ελλειμμάτων και των υπέρογκων χρεών δεν είναι αριστερή πολιτική και γι’ αυτό δεν θέλουμε να αναβιώσει. Ήταν αντίθετα η πολιτική των αντιπάλων μας και του χρηματιστικού κεφαλαίου, το οποίο κερδοσκοπεί με τον δανεισμό των κρατών. Ακριβώς γι’ αυτό είναι προκλητική η προσπάθεια ορισμένων να εμφανίσουν την Αριστερά ότι από τη «φύση» της είναι υπέρ των ελλειμμάτων και των χρεών, ενώ συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.
 
* Στις συνθήκες όμως του καπιταλισμού που ζούμε, ποια είναι η στάση και η θέση της Αριστεράς;

Βεβαίως στις συγκεκριμένες συνθήκες της καπιταλιστικής κρίσης που ζούμε ένα ελεγχόμενο αναπτυξιακό έλλειμμα θα βοηθούσε στην έξοδο από την ύφεση και ακριβώς γι’ αυτό διεκδικούμε την εξαίρεση των δημόσιων επενδύσεων από το πρωτογενές έλλειμμα και τη χρηματοδότησή τους από ευρωπαϊκούς πόρους.
 
* Ο ΣΥΡΙΖΑ ταυτίζεται επίσης από τους αντιπάλους του με τον κρατισμό και τις κρατικοποιήσεις. Πώς απαντάτε στις κατηγορίες αυτές;

Μα κρατικοποιήσεις έγιναν στην Ελλάδα από δικές τους κυβερνήσεις. Και το κράτος που έχουμε δικό τους δημιούργημα είναι. Για εμάς η κρατικοποίηση δεν είναι αυτοσκοπός ούτε συνιστά από μόνη της αριστερή πολιτική. Αν οι κρατικοποιήσεις συνιστούσαν αριστερή πολιτική, τότε ο πιο αριστερός πολιτικός της Ελλάδας θα ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και στη συνέχεια ο Ανδρέας Παπανδρέου. Αριστερή πολιτική είναι η διεύρυνση της σφαίρας των κοινών αγαθών και η εξασφάλιση της πρόσβασης σ’ αυτά όσων τα έχουν ανάγκη. Αριστερή πολιτική είναι η μετατροπή του κρατικού σε κοινωνικό, η κοινωνικοποίησή του, ώστε να είναι κοινό αγαθό, κτήμα όλων, καθώς και η υπαγωγή τόσο του κρατικού όσο και του ιδιωτικού σε μια πολιτική που υπηρετεί τις κοινωνικές ανάγκες, την κοινωνική δικαιοσύνη και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Στις συγκεκριμένες συνθήκες εμείς θέλουμε να δημιουργήσουμε μια οικονομία πλουραλιστική, σε αντίθεση με την ιδιωτική ή κρατική μονοκαλλιέργεια, που θα στηρίζεται σε τρεις πυλώνες: Έναν δημόσιο τομέα απαλλαγμένο από τη διαφθορά και τις πελατειακές νοοτροπίες, με διαφάνεια, δημόσια λογοδοσία και κοινωνικό έλεγχο. Έναν ιδιωτικό τομέα που δεν θα είναι κρατικοδίαιτος και θα υπόκειται σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο κανόνων και δεσμεύσεων, κοινωνικών και οικολογικών. Και έναν τομέα της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, που δεν θα έχει πρωταρχικό σκοπό το κέρδος και τη μεγιστοποίησή του, αλλά την εξυπηρέτηση των αναγκών της κοινωνίας, με δημοκρατία, αλληλεγγύη και συνεργατικότητα.
 
* Η κατηγορία που εκτοξεύουν οι αντίπαλοι, αλλά όχι μόνο, είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ τείνει να γίνει ένα νέο ΠΑΣΟΚ. Ποιες είναι οι προγραμματικές δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ για να μην επαναληφθεί η πρακτική του “γκρίζου” καπιταλισμού, της διαφθοράς, της διαπλοκής της, των “δικών μας παιδιών”, της διασπάθισης του δημοσίου χρήματος, κατηγορίες που οι πολίτες αποδίδουν κατά βάση στο “καθεστώς ΠΑΣΟΚ”;

Όλο το πρόγραμμά μας αποσκοπεί στην ανατροπή και την υπέρβαση του παλιού καθεστώτος. Τους μεγαλύτερους φόβους άλλωστε για να μην γίνουμε ΠΑΣΟΚ τους εκφράζει ακριβώς ο κόσμος που προέρχεται από το ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο, από πολλές πλευρές του πολιτικού φάσματος, από το ΚΚΕ μέχρι τη Χρυσή Αυγή, γίνεται προσπάθεια να απαξιωθεί ο ΣΥΡΙΖΑ ταυτιζόμενος με το καθεστωτικό ΠΑΣΟΚ.

Υπάρχει μια προπαγάνδα, που ενδεχομένως διευκολύνεται από το γεγονός ότι και εμείς οι ίδιοι δεν προβάλλουμε επαρκώς τη δημοκρατική λειτουργία του κόμματος και το πρότυπο κοινωνικής οργάνωσης που επιδιώκουμε. Επίσης πολλές φορές θεωρούμε δεδομένο ότι ο κόσμος γνωρίζει τι είναι και τι θέλει ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ πολλοί άνθρωποι έχουν τη στρεβλή εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ που καλλιεργούν οι αντίπαλοί μας.

Σε μια εποχή που ο κόσμος ξανανακαλύπτει την ανάγκη της Αριστεράς, εμείς έχουμε χρέος να «ξανασυστηθούμε» στην κοινωνία, να προβάλουμε το πραγματικό πρόσωπο και την πραγματική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ ως της Αριστεράς του 21ου αιώνα.
 
* Έχεις πολλές φορές υποστηρίξει ότι εδώ που φτάσαμε δεν υπάρχουν εύκολες και ανώδυνες λύσεις. Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τους νέους με ανεργία στα ύψη και μισθούς σε ελεύθερη πτώση, τους συνταξιούχους, τους υπαλλήλους του Δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα; Πώς εννοεί ο ΣΥΡΙΖΑ την αποκατάσταση αδικιών;

Για την Αριστερά, για τον κόσμο της εργασίας, ποτέ δεν υπήρξαν εύκολες ή ανώδυνες λύσεις. Εύκολες λύσεις -αλλά καταστροφικές για την κοινωνία- ήταν αυτά που έκαναν οι κυβερνήσεις του παρελθόντος: λύσεις ευκολίας, λύσεις κοντόφθαλμες με βάση πάντα το ταξικό, το μερικό, το αποσπασματικό συμφέρον, σαν να μην υπήρχε επόμενη ημέρα ή επόμενες γενιές.

Το «εδώ που φτάσαμε» έχει να κάνει με την πρωτόγνωρη σε καιρό ειρήνης βαθμίδα των δυσκολιών. Η ανεργία π.χ., αν ήταν αποτέλεσμα της ύφεσης και της πτώσης της κατανάλωσης, μπορούσε να αντιμετωπιστεί με μια πολιτική με αιχμή την αύξηση της ζήτησης. Όμως, όπως έδειξε και η έκθεση του Ινστιτούτου Εργασίας ΓΣΕΕ/ΑΔΕΔΥ, η ανεργία πλέον οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στην καταστροφή μέρους του παραγωγικού δυναμικού. Η αντιμετώπιση της ανεργίας, συνεπώς, εκτός από μέτρα αύξησης της ζήτησης και ενεργοποίησης του αργού παραγωγικού δυναμικού, απαιτεί ένα σοκ επενδύσεων, σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης, δυναμική ανάπτυξη μορφών κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Γι’ αυτό και στο πρόγραμμά μας θέλουμε να συνδυάζουμε μέτρα και πολιτικές μακράς πνοής με μέτρα και πολιτικές άμεσης ανακούφισης.
 
* Μια από τις προτάσεις σου, που προκάλεσε την αντίδραση του ΠΑΣΟΚ, ήταν αυτή για την έκδοση ομολόγων ειδικού σκοπού. Τι είναι αυτά και γιατί το ΠΑΣΟΚ διέβλεψε δραχμή πίσω από αυτή την πρόταση;

Υπάρχει μια παγκόσμια συζήτηση στην οποία συμμετέχουν κοινωνικά κινήματα, προοδευτικοί επιστήμονες, αυτοδιοικητικές αρχές κ.λπ. Το ζητούμενο είναι η ανάδειξη εναλλακτικών μέσων ρευστότητας και χρηματοδότησης, νέων μορφών πίστωσης και χρήματος, η απεξάρτηση από τους συγκεντρωτικούς και κερδοσκοπικούς μηχανισμούς που ελέγχουν το χρήμα και τη ροή του. Μεταξύ αυτών είναι και η χρήση διάφορων ομολόγων ειδικού σκοπού καθώς και εναλλακτικών, παράλληλων νομισμάτων με ισχύ σε τοπική ή περιφερειακή κλίμακα. Υπάρχουν βεβαίως ποικίλες εκδοχές των μέσων αυτών και διαφορετικές ιδεολογικές και πολιτικές προσεγγίσεις.

Σε κάθε περίπτωση, αυτό το θέμα μας ενδιαφέρει και ως Αριστερά και ως κοινωνία. Και ως Επιτροπή Προγράμματος συζητούμε διάφορες πρωτοβουλίες για να δούμε πώς μπορούμε να ενθαρρύνουμε τέτοιες αναζητήσεις, αλλά και να αξιοποιήσουμε ό,τι μπορεί να μας φανεί χρήσιμο ως εφαρμόσιμη πολιτική.
 
* Έθεσες βέβαια και ένα ευρύτερο θέμα «μη συμβατικών» λύσεων και μέσων πολιτικής.

Κυρίως ήθελα, μέσα από το παράδειγμα αυτό, να αναδείξω τη σημασία της πολιτικής και ειδικά της αριστερής πολιτικής σε μια μεταβατική ιστορική φάση σαν αυτή που ζούμε. Η πολιτική πρέπει να διεκδικήσει τον δικό της σχετικά αυτόνομο ρόλο και να μην μεταθέτει τις δικές της ευθύνες με έναν μεταφυσικό τρόπο γενικώς «στο κίνημα». Διότι και το κίνημα θέλει κατεύθυνση, πολιτικά στηρίγματα, πολιτικό προσανατολισμό. Η πολιτική, στηριγμένη στη γνώση, τα κινήματα, το φρόνημα του λαού και τη λαϊκή αυτενέργεια, μπορεί να ανοίγει νέους δρόμους και να ανακαλύπτει νέες λύσεις εκεί που όλα μοιάζουν σκοτεινά και αδιέξοδα. Μια τέτοια πολιτική με έναν τέτοιο ρόλο χρειαζόμαστε σήμερα.
 
* Από μια μερίδα της κοινής γνώμης, και βεβαίως από μια τάση στο εσωτερικό της Αριστεράς, τίθεται θέμα αποχώρησης από το ευρώ, αν και υπό προϋποθέσεις που είναι δύσκολο να υλοποιηθούν (σ.σ.: ταυτόχρονη και συμφωνημένη αποχώρηση πολλών χωρών, συμφωνημένες ισοτιμίες νομισμάτων και ελέγχους στην κυκλοφορία κεφαλαίων). Υπάρχουν πραγματικές δυνατότητες αλλαγής της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής;

Και στα θέματα αυτά το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ συζήτησε και πήρε συγκεκριμένες αποφάσεις. Οι αποφάσεις αυτές αποτελούν πλέον τη βάση για τον σχεδιασμό της πολιτικής και της δράσης όλου του κόμματος. Η ουσία των αποφάσεών μας είναι ότι, ανεξάρτητα από τις απόψεις του καθενός για το ευρώ, η διέξοδος από την κρίση δεν θα προέλθει μέσα από εθνικούς ανταγωνισμούς και αλλεπάλληλες υποτιμήσεις των νομισμάτων, αλλά με αλλαγές και μετασχηματισμούς στο κράτος και την κοινωνία, καθώς και με τον συντονισμένο αγώνα των εργαζομένων και των λαών, για να μπει τέλος στη λιτότητα και τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, στην κάθε χώρα ξεχωριστά και σε όλη την Ευρώπη.

Σε ό,τι αφορά τη σκοπιμότητα να αγωνιστούμε για κοινωνικές μεταρρυθμίσεις και αλλαγές και τη δυνατότητα να πετύχουμε νίκες, η παγκόσμια ιστορία δείχνει ότι δυνατότητες υπάρχουν, μαζί βέβαια με κινδύνους. Μάλιστα οι δυνατότητες αυτές δεν εξαρτώνται από τη θέληση των ισχυρών, αλλά από την ενότητα και τη δύναμη των αδυνάτων. Και αυτό ισχύει τόσο για την Ε.Ε. όσο και για τον καπιταλισμό γενικότερα. Είναι δηλαδή ζήτημα συσχετισμών.
 
* Για το κρίσιμο θέμα των συμμαχιών, πολιτικών και κοινωνικών, ο ΣΥΡΙΖΑ πρόκειται να αναλάβει κάποια πρωτοβουλία προγραμματικού χαρακτήρα;

Είμαστε σε επαφή και συμμετέχουμε σε ό,τι κινείται στο ευρύτατο φάσμα από τα αριστερά της Σοσιαλδημοκρατίας μέχρι την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά. Και υπάρχει ένας διευρυνόμενος συνεχώς αστερισμός πρωτοβουλιών, κινήσεων και ομάδων. Μας ενδιαφέρει ο διάλογος και συζητούμε με όλες και όλους χωρίς αποκλεισμούς.

Σε ό,τι αφορά ειδικότερες πρωτοβουλίες, αυτό θα το αποφασίσουν τα όργανα του κόμματος. Το βέβαιο είναι ότι, ακόμη και στην περίπτωση που ο λαός με βάση τον ισχύοντα εκλογικό νόμο μας δώσει αυτοδυναμία, εμείς θα επιδιώξουμε την πιο πλατιά κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία στη βάση του προγράμματος που θα έχει ψηφίσει ο λαός.